• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فرزندان یعقوب یا اسماعیل

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: سرگذشت حضرت نوح و حضرت ابراهیم، زندگی حضرت یعقوب، زندگی حضرت اسماعیل، نسل عرب از ذریه اسماعیل.
‌پرسش: در بعضی از تواریخ، حضرت ابراهیم ـ علیه‌السلام ـ را جد اعلای ایرانیان معرفی کرده‌اند. آیا ما ایرانیان از فرزندان یعقوب (فرزندان اسحاق بن ابراهیم علیه‌السلام) هستیم یا از فرزندان اسماعیل؟
پاسخ: برای پاسخ به این سؤال باید مقطعی از تاریخ ماقبل حضرت ابراهیم ـ علیه‌السلام ـ یعنی دوران زندگی حضرت نوح ـ علیه‌السلام ـ را کمی بررسی کنیم.



حضرت نوح ـ علیه‌السلام ـ از جمله پیامبرانی است که عمر طولانی داشته و دارای کتاب و شریعت می‌باشد؛ امّا در طول مدت ۹۵۰ سال دعوت، بیش از ۸۰ تن به وی ایمان نیاوردند. و نوح چون از قوم خویش مأیوس گشت، آنان را مورد نفرین قرار داد و جریان طوفان نوح به وقوع پیوست و کنعان فرزند ناسپاس نوح هم از این واقعه در امان نماند و او هم غرق دریای هوی و هوس خویش گشت.
سام، حام و یافث سه فرزند دیگر نوح بودند، که در کشتی همراه پدر به‌خاطر سیرت نیکوی خویش که همواره نسبت به پدر خویش مهربان و مطیع بودند، از امواج خروشان طوفان در امان ماندند.


پس از طوفان جهان خالی از سکنه گشت و نوح، جهان خالی را بین فرزندان خویش تقسیم نمود. تقسیم‌بندی نوح بدین قرار بود که:

۲.۱ - اول:

زمین سیاهان را چون زنج و حبشه و نوبه و بربر و جزایر آن را به «حام» داد.

۲.۲ - دوم:

عراق و خراسان و حجاز و یمن و شام و ایران شهر نصیب «سام» گردید.

۲.۳ - سوم:

و مناطق ترک و سقلاب و یأجوج و مأجوج تا چین به «یافث» رسید.
نوح پس از طوفان شصت سال زیست. سعدی در بیتی نصیحت‌گونه چنین می‌فرماید‌ که:
دست در دامن مردان زن و اندیشه مکن
هر که با نوح نشیند چه غم از طوفانش


حضرت ابراهیم ـ علیه‌السلام ـ پیغمبری است از نسل بنی‌سام و جد اعلای بنی‌اسرائیل و انبیای یهود و عرب مُتسعر به(عرب شده).
ابراهیم در کلده منطقه‌ای در مشرق بابل و در قریه أور به دنیا آمد و حضرت لوط بنابر روایتی برادرزاده او بود. پس از ازدواج، سارا برای ابراهیم اسحاق را به دنیا آورد و هاجر اسماعیل را، و چون فرزندان ابراهیم بزرگ شدند، اسحاق با «رفقا» دختر بتوئیل ازدواج کرد و حاصل این ازدواج دو پسر به نامهای عیصو و یعقوب بود.

۳.۱ - نام دیگر یعقوب

نام دیگر یعقوب، اسرائیل است که به‌معنای عبدالله (بنده خدا) می‌باشد و از‌این‌رو اولاد و احفاد وی را بنی‌اسرائیل می‌گویند، و یعقوب وارث پدر گردید و به پیامبری رسید. فرزندان و نوادگان اسحاق بیشتر در مصر و فلسطین می‌زیستند.
[۲] دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج ۶، ص ۲۲۲۳

و یکی از فرزندان عیصو به نام روم به منطقه‌ای رفت که آنجا را امروزه به نام او (روم) می‌شناسند.
[۴] بلعمی، ابوعلی، تاریخ بلعمی، ص ۱۸۲.



اما اسماعیل فرزند دیگر ابراهیم ـ علیه‌السلام ـ زن مصری گرفت و از او دوازده پسر و یک دختر به دنیا آمد. پسران اسماعیل ـ علیه‌السلام ـ هر یک رئیس یکی از طوائف اعراب بودند و اسماعیل تنها دختر خود را به نکاح عیصو برادرزاده خود درآورد.

۴.۱ - مسکن فرزندان اسماعیل

در مورد مسکن اولاد اسماعیل مورخان نوشته‌اند که آنها در منطقه وسیع و بسیار گسترده بین حویلا تا شور زندگی می کردند
[۵] دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج ۶، ص ۲۴۹۹.
[۶] تاریخ ابن اثیر، ج ۱، از ص ۱۲۳ تا ۱۲۷.
و این منطقه ما بین قُلزُم و خلیج فارس می‌باشد و اما قلزُم بنابر گفته یاقوت حموی، دریایی است در مصر که فرعون و سپاهیانش در آن غرق شدند و در کنار آن دریا، شهری است به همین نام.


به شهادت تاریخ ذریه اسماعیل بسیار و بی‌شمار بودند و در کتاب تاریخ الانبیاء از آدم تا خاتم ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ اسامی فرزندان اسماعیل به این ترتیب ذکر شده است. نابت، قیدار، ادبیل، مبسام، مشماع، دومة، مسا، حدار، تیما، یطور، نافیش، قدمة و نام مادرشان را «سیده» آورده است. و اضافه کرده‌اند، که نسل عرب به نابت و قیدار منتهی می‌شود.
[۸] رسولی محلاتی، سیدهاشم، الانبیاء از آدم تا خاتم، تهران، علمیه اسلامیه، ۱۴۱۰ه‌، ص ۱۸۹.



۱. مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، موسسه الوفاء، ۱۳۰۴ه‌ ق، ج۱۱، ص۲۸۸ و ۲۸۹.    
۲. دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج ۶، ص ۲۲۲۳
۳. طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، بیروت، موسسه اعلمی، ج۱، از ص ۲۱۶ تا ۲۲۱.    
۴. بلعمی، ابوعلی، تاریخ بلعمی، ص ۱۸۲.
۵. دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج ۶، ص ۲۴۹۹.
۶. تاریخ ابن اثیر، ج ۱، از ص ۱۲۳ تا ۱۲۷.
۷. حموی، یاقوت، معجم البلدان، ج ۳، ص ۳۷۱.    
۸. رسولی محلاتی، سیدهاشم، الانبیاء از آدم تا خاتم، تهران، علمیه اسلامیه، ۱۴۱۰ه‌، ص ۱۸۹.



سایت اندیشه قم    


رده‌های این صفحه : تاریخ انبیاء | حضرت ابراهیم




جعبه ابزار