• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فدک پس از وفات رسول خدا

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: فدک، رسول خدا، اهل بیت.

پرسش: پس از وفات رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) با فدک چه کردند؟

پاسخ اجمالی: خلیفه اول، پس از رحلت پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) با اخراج کارگزاران و نمایندگان حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) از فدکاین منطقه را از دست خاندان پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) خارج کرد.



مسئله فدک و حوادث پیرامون آن از مهم‌ترین رخدادهای زندگانی کوتاه حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) پس از وفات پدر است. خلیفه اول، پس از رحلت پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) با اخراج کارگزاران و نمایندگان حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) از فدکاین منطقه را از دست خاندان پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) خارج کرد.
[۶] نمیری، عمر بن شبه، تاریخ المدینة المنورة، ج۱، ص۱۹۷.
امام صادق (علیه‌السّلام) در یادکرد از این رویدادها می‌فرماید:
«لَمّا قُبِضَ رَسولُ اللّه (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) وَ جَلَسَ ابو بَکرٍ مَجلِسَهُ بَعَثَ الی وَکیلِ فاطِمَةَ (علیه‌السّلام) فَاَخرَجَهُ مِن فَدَکَ، فَاَتَتهُ فاطِمَةُ (علیه‌السّلام) فَقالَت: یا ابا بَکرٍ ادَّعَیتَ انَّکَ خَلیفَةُ ابی وَ جَلَستَ مَجلِسَهُ وَ اَنَّکَ بَعَثتَ الی وَکیلی فَاَخرَجتَهُ مِن فَدَکَ وَ قَد تَعلَمُ انَّ رَسولَ اللّه (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) صَدَّقَ بِها عَلَیَّ وَ اَنَّ لی بِذلِکَ شُهودا....»
«وقتی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در گذشت، و ابوبکر به خلافت رسید، سراغ نماینده فاطمه (علیه‌السّلام) فرستاد و او را از فدک اخراج کرد. فاطمه (علیه‌السّلام) پیش او آمد و گفت: ‌ای ابوبکر، تو مدعی هستی که جانشین پدر من هستی و بر جایگاه او نشسته‌ای، حال کسی را سراغ نماینده من فرستاده‌ای و او را از فدک بیرون رانده‌ای، در حالی که می‌دانی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) آن را به من هبه کرد، و من برای این کار شاهدانی دارم...»


در نگاه اهل بیت (علیهم‌السلام)، فدک برابر با نماد حق حکومت اسلامی بود. وقتی‌ هارون‌الرشید(خلیفه عباسی) از امام کاظم (علیه‌السّلام) خواست، ایشان محدوده فدک را تبیین کند تا او به اهل بیت بازگرداند، آن حضرت حدود فدک را محدوده کل ممالک اسلامی دانست و چنین برشمرد: کوه اُحد، عریش مصر، سیف البحر و دومة الجندل.این بیان، به روشنی نشان می‌دهد که موضوع فدک «نماد اختلاف» خاندان پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) با دولتمردان حاکم در موضوع «خلافت» است.


۱. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۵۴۳.    
۲. طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، ج۴، ص۱۴۹.    
۳. مفید، محمد بن محمد، الاختصاص، ص۱۸۳.    
۴. امام علی (علیه‌السلام)، نهج البلاغة، نامه ۴۵.    
۵. طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج علی اهل اللجاج، ج۱، ص۹۰.    
۶. نمیری، عمر بن شبه، تاریخ المدینة المنورة، ج۱، ص۱۹۷.
۷. جوهری، ابو‌بکر، السقیفة و الفدک، ص۱۱۹.    
۸. مفید، محمد بن محمد، الاختصاص، ص۱۸۳.    
۹. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۵۴۳، ح ۵.    



سایت‌ حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «فدک پس از وفات رسول خدا» تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۳/۲۲.    






جعبه ابزار