عوامل سوء‌ظن همسران
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: سوء‌ظن، همسران.
پرسش: عوامل سوء‌ظن همسران نسبت به یکدیگر چیست و راه‌های درمان آن کدام‌اند؟
پاسخ:
منشأ و خاستگاه سوء‌ظن، عبارت‌اند از:
قضاوت و داوری کردن قبل از
تحقیق و
تفکر در مورد پدیده و قبل از گفت‌وگوی صمیمانه با همسر موجب
بدگمانی می‌شود.
هر گونه رفتار زنانه از مرد و بالعکس موجب تنفر و بدگمانی همسر می‌شود.
مردان و
زنان در ویژگی‌های شخصی، شناختی از قبیل قدرت کلامی، ابراز علائق و احساسات نسبت به همدیگر، دیگرخواهی، احساس جنسی، عکس‌العمل در برابر مشکلات و استرس‌های بیرونی و... با همدیگر تفاوت دارند.
گاهی اوقات همسر ما با همسر دیگران تفاوت دارد، باید ویژگی‌ها و تفاوت‌های محیطی و متأثر از آداب و رسوم همسر خود مخصوصاً تفاوت‌های شخصی و شخصیتی را شناخت، عدم
شناخت این ویژگی‌ها، ممکن است باعث
سوء‌ظن گردد.
در بعضی اوقات نزدیکان
زن و مرد به قصد خیرخواهی، مطالبی را به این‌ها القاء می‌کنند که باعث
اختلاف یا سوء‌ظن آن‌ها نسبت به همدیگر می‌شود.
گاهی
شیطان بر قوه خیال انسان مسلط می‌شود؛ در نتیجه افکار
باطل و بیهوده‌ای بر او حکم‌فرما می‌شود؛ در نتیجه شخص هر چیزی را با عینک
بدبینی می‌بیند.
سوء‌ظن می‌تواند به علت
بیماری روانی باشد که در این صورت باید به
روان‌پزشک مراجعه کرد.
برخی پی‌آمد‌های سوء‌ظن، عبارت‌اند از:
مرد و زنی که به همسر خود
بدگمان است، بالأخره روزی آن را در رفتار و
اعمال خود بروز خواهد داد و این باعث
نفرت و
خشم طرف مقابل خواهد شد که ممکن است منجر به اختلافات شدید خانوادگی شود.
مرد و زنی که به همسر خود سوء‌ظن دارد، همیشه نوعی نگرانی و
اضطراب روانی دارد، لذا به صورت غیر مستقیم،
اعمال طرف مقابل را زیر ذرّه‌بین گرفته و اعمال و حرکات او را موشکافی می‌کند.
مثلاً مردی در کوچه سرفه می‌کند، سوء‌ظن پیدا کرده و به خانم می‌گوید: این با تو بود، یا مثلاً آقا در صف نانوایی معطل شده است،
زن در خانه می‌گوید: به خانه زن بیگانه رفته است، یا مرد اگر یک اسکناس از جیبش گم شود یا خرج کند و فراموش کند، به گردن زن می‌گذارد.
یعنی
انسان از زندگی خسته و بی‌نشاط می‌شود، سردرگمی دارد؛ زیرا نسبت به شریک
زندگی خویش بدگمان است.
حضرت امیر می‌فرماید: «
من ساء ظنُّه بمن لا یخونُ، حسُن ظنُّه بما لا یکون؛
هر کس به کسی که خیانت نمی‌کند بدگمان باشد، به آن‌چه واقعیت ندارد، خوش‌گمان خواهد شد».
به
فساد و آلودگی کشیده شدن طرف مقابل، یکی دیگر از پی‌آمدهاست.
حضرت امیر می‌فرماید: «
ایّاک و التغایر فی غیر موضع غیرةٍ فانّ ذلک یدعوا الصحیحه الی السُقم و البریئةَ الی الریب»؛
از غیرت‌ورزی نابجا بپرهیز که چنین کاری زن سالم را به نادرستی می‌کشاند و
پاک‌دامن را به سوی
شک و
تردید می‌برد».
آری زنی که متهم یا مظنون به انجام کار خلاف
عفت،
دزدی و.... است، یا مردی که مظنون به
ازدواج مجدد یا
موقت و.... است، دیگر ابایی از این کار نخواهد داشت.
راه‌های
درمان سوء‌ظن همسران نسبت به یکدیگر، عبارت‌اند از:
درک صحیح تفاوت‌ها، و محترم شمردن آن‌ها؛ یعنی قبول این‌که دنیای
مرد و زن دو تا است و هر کدام نیازها و ویژگی‌های خاص به خود را دارند و این‌که همسر او با دیگران نیز متفاوت است.
داشتن گفت‌وگوی صمیمانه با همسر و هم‌دردی با او در خوشی و ناخوشی‌ها.
ابراز
محبت و
علاقه خود با کلام محبت‌آمیز، دادن
هدیه،
تشکر از زحمات، سبقت در
سلام، گوش دادن به سخن، پیشباز و
بدرقه همدیگر رفتن و.... .
بی‌اعتنایی و اهمیت ندادن به ظن‌ها و خیالات بدی که به
ذهن خطور می‌کند، با توجه به این‌که
خداوند می‌فرماید:
«
لا تَقف ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ اِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ کُلُّ اُولئِکَ کانَ عَنْهُ مَسْؤُلاً؛
از آن‌چه به آن آگاهی نداری، پیروی مکن؛ چراکه گوش و
چشم و دل، همه مسئول‌اند».
استفاده از عینک خوش‌بینی و حسن‌ظن، همانند بلبل که همیشه دنبال گل بوده و روی گل می‌نشیند، برخلاف مگس که حتی در گلزار هم دنبال جای کثیف می‌گردد؛ چراکه هر کس همیشه روی منفیات، نقص‌ها، و عیب‌های دیگران (مخصوصاً همسرش) برود، طینت و
نیت او نیز بد می‌شود: «
من ساء ظُنُّه، سائت طویّته».
و در روایتی آمده است که «
ضَعْ امر اخیک علی احسنه؛
یعنی کار برادر (و خواهر دینی) خود را بهترین وجه آن قرار بده».
حاصل آن‌که مرض
سوء‌ظن، یکی از آفات بزرگ برای کانون
خانواده است؛ به‌طوری‌که
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) آن را در کنار آدم‌کشی و مال مردم‌خوری قرار داده است.
در
روایت آمده است که پیامبر (صلی‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم) به کعبه نگاه کرد و فرمود: «ای کعبه! تو خیلی احترام داری؛ اما احترام
مؤمن از تو هم بیشتر است؛ برای این‌که
خدا از تو یک چیز را
حرام کرده است؛ ولی از مؤمن سه چیز را: کشتن او، بردن مال او، و سوء‌ظن به او را».
البته این مرض با رعایت شرایط و دقایقی در زندگی قابل درمان است. مهم این است که عینک بدبینی را در مورد خودمان، اراده‌مان، رفقا و همسرمان برداریم و از اسب چموش خودخواهی و
بدگمانی پیاده شویم.
در پایان لازم به ذکر می‌دانیم که اگر سوء‌ظن ناشی از اختلال روانی باشد، مراجعه به روان‌پزشک و مصرف دارو ضروری است.
۱. اخلاق در خانه، حسین مظاهری، ج۱، قم: نشر اخلاق، ص۳۶۵-۳۷۹.
۲. بهشت خانواده؛ سیدجواد مصطفوی، ج۱، قم؛ دارالفکر، ص۲۴۷-۲۵۰.
۳. مردان مریخی و زنان ونوسی، جان گری، ترجمه لوئیز عندلیب و اشرف عدیلی، تهران: سیمرغ، ۱۳۷۶ ش.
سایت‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «عوامل سوء‌ظن همسران»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۸/۰۱۷.
