علت حسادت قابیل
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: حسادت ، هابیل، قابیل.
پرسش: علت حسادت
قابیل به هابیل چه بوده است؟
پاسخ: داستان هابیل و قابیل، پسران
آدم ـ علیه‌السلام ـ از جمله داستان‌های معروف در نزد پیروان
ادیان الاهی است. این داستان در
تورات و
قرآن کریم ذکر شده است که هر‌کدام قسمت‌هایی از این داستان را نقل کرده‌اند.
کتاب مقدس بیشتر قسمت‌های قبل از کشته شدن و بعد از آن را مورد توضیح خود قرار می‌دهد و جزئیات بسیاری از این وقایع را ذکر می‌کند و کمتر به واقعه کشته شدن می‌پردازد؛ اما قرآن نیز این داستان را مورد توجه و اهمیت قرار داده با این تفاوت که قرآن کریم بیشتر ماجرای قربانی کردن این دو برای خداوند و گفت‌و‌گویی که بین دو برادر واقع شده است را بیان کرده است.
از جمله آیاتی که به داستان این دو برادر پرداخته، این چنین است: «هنگامی‌که هر دو نفر با انجام کار نیکی به پروردگار
تقرب جستند، پس از یکی پذیرفته شد و از دیگری پذیرفته نشد. (برادری که عملش پذیرفته نشد، از روی
حسد و خودخواهی به برادرش] گفت:بی‌تردید تو را می‌کشم. (او) گفت: خدا فقط از
پرهیزکاران می‌پذیرد• مسلماً اگر تو برای کشتن من دستت را دراز کنی، من برای کشتن تو دستم را دراز نمی‌کنم؛ زیرا از خدا پروردگار جهانیان می‌ترسم».
از آن‌جا که این داستان درس‌ها و عبرت‌های بسیاری دارد؛ لذا مورد اهمیت بسیار قرار گرفته است و ما تعدادی از نکات پیرامون آیه را بررسی می‌کنیم:
آنچه در قرآن آمده این است که آن دو برای خداوند قربانی کردند؛ اما در این‌که این قربانی‌ها چه بوده و آنها از کجا فهمیده‌اند که قربانیشان مورد قبول خداوند قرار گرفته یا نه، قرآن کریم چیزی در این‌باره نمی‌گوید. ولی در
روایات این مسئله بیان شده است:
«همانا
حضرت آدم ـ علیه‌السلام ـ به هابیل و قابیل (فرزندانش) دستور داد (دستوری که از جانب خداوند بود) که برای خداوند قربانی کنند. از آن‌جا که هابیل چوپان و صاحب گوسفند بود و قابیل صاحب زراعت، پس هابیل یکی از بهترین گوسفندانش را
قربانی کرد و قابیل قسمتی از
زراعت نامرغوبش را برای تقرب به خداوند اختصاص داد. در نهایت قربانی هابیل قبول شد و قربانی قابیل قبول نشد و این همان
کلام الاهی است که فرمود:
وَ اتْلُ عَلَیْهِمْ نَبَأَ ابْنَیْ آدَمَ بِالْحَقِ... قربانی که مورد قبول خداوند قرار گرفت، آن چیزی بود که
آتش آن را در بر گرفت...
سپس
ابلیس به قابیل گفت:قربانی هابیل قبول شد و قربانی تو قبول نشد و اگر تو او را رها کنی؛ از او نسلی به وجود خواهد بود که بر جدشان هابیل افتخار می‌کنند و می‌گویند ما فرزندان کسی هستیم که قربانی او قبول شد. پس او را بکش».
شبیه به این داستان با جزئیات مشابه در
کتاب مقدس نیز آمده است.
از آیات قرآن می‌توان علت برادرکشی قابیل را به دست آورد. از تأکیدی که آیات بر قضیه قربانی کردن می‌کند و این‌که بعد از قربانی کردن، ماجرای قتل را بیان می‌دارد، نشان می‌دهد که «سرچشمه نخستین اختلافات و قتل و تعدی و تجاوز در
جهان انسانیت مسئله حسد بوده»،
و اصل آنچه سبب
قتل یکی از این دو شده است؛ همین حسد بوده است.
حال در این‌که چه قضایایی سبب به وجود آوردن این
حسد بوده است، موارد متعددی ذکر شده است.
یکی از موارد به وجود آمدن حسد به یقین قضیه قبول شدن قربانی بودن است که در
قرآن ذکر شده است.
علاوه بر این، ماجرای دیگری نیز معروف است که آن
ازدواج این دو است؛ به این‌که خواهر زیبا به
عقد هابیل در آورده شد و خواهر نه‌چندان خوش‌رو به عقد قابیل در آمد.
که البته در کتاب
مقدس نیز این قضیه وجود دارد.
در روایتی از
امام صادق ـ علیه‌السلام ـ این قضیه به‌شدت مورد انکار واقع شده و امام آن را رد می‌کند و می‌گوید: قضیه ازدواج این دو برادر با دو خواهر خود، دروغی است که بر آنان بسته شده است.
البته در این‌که این دو با خواهر خود ازدواج کرده‌اند، روایات و اقوال مختلفی وجود دارد که در این مقاله فرصت بحث پیرامون آن نیست؛ اما به نظر، اگر ازدواج این دو با خواهران خود را بپذیریم، می‌توان این ازدواج را در شکل‌گیری حسادت بین آن دو مؤثر دانست و اگر این قول را نپذیریم، طبیعی است که نمی‌توان علت ازدواج را در شکل‌گیری
حسادت دخیل دانست.
در نهایت باید گفت حسادت، علت اصلی این ستیز و
قتل بوده است. حال چه در شکل‌گیری این حسادت قضیه ازدواج دخیل بوده باشد یا نباشد.
پایگاه اسلام کوئیست.
