علاقه شیطان به امام علی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: علاقه، شیطان،
حضرت علی علیه‌السلام، دوستی، محبت.
پرسش: درباره علاقه شیطان به امیر المؤمنین ـ عليه‌السلام ـ روایتی وارد شده به این بیان: روزی آن حضرت به شیطان گفت: ای ابوالحارث! آیا برای قیامت خود چیزی ذخیره کرده‌ای؟ شیطان گفت: یا علی! دوستی و محبت تو را. و روایات دیگری از این دست. آیا این علاقه و محبت شیطان به امیر مؤمنان ـ عليه‌السلام ـ صحت دارد؟
پاسخ: بنا بر تحقیق و جست‌و‌جوی صورت گرفته، در
منابع حدیثی، حتی کتاب‌های
عرفانی از عرفای بزرگ، در بحث‌های مربوط به حب و عشق، روایتی درباره علاقه شیطان به امام علی ـ عليه‌السلام ـ با تعابیر ذکر شده در پرسش یافت نشد. البته روایاتی از این دست وجود دارد، ولی در آن روایات به گمراهی شیطان تصریح شده و نیز براساس روایتی از امام باقر ـ عليه‌السلام ـ ایمان و دوستی ابلیس نسبت به
امام علی علیه‌السلام ظاهری بوده، درحالیکه در دل کافر است.
بنا بر تحقیق و جست‌و‌جوی صورت گرفته، در منابع حدیثی، حتی کتاب‌های عرفانی از عرفای بزرگ، در بحث‌های مربوط به حب و عشق، روایتی درباره
علاقه شیطان به امام علی ـ عليه‌السلام ـ با تعابیر
ذکر شده در پرسش یافت نشد.
در برخی کتاب‌های حدیثی، روایاتی درباره خبر دادن
شیطان از عظمت امام علی ـ عليه‌السلام ـ قبل از
خلقت حضرت آدم علیه‌السلام و
ایمان و دوستی شیطان به علی ـ عليه‌السلام ـ وجود دارد ((مانند این
حدیث: امام علی ـ عليه‌السلام ـ می‌فرماید که من نزد کعبه نشسته بودم، ناگاه دیدم پیری کمر خمیده که از سال‌خوردگی ابروانش روی چشمانش افتاده و عصائی بر دست و کلاه سرخی بر سر و روپوش موئین بر تن دارد آمد و نزدیک پیامبر ـ صلي‌الله‌عليه‌وآله ـ رفت که پشت به خانه
کعبه داشت و گفت: یا
رسول الله ! برای من آمرزش بخواه، پیامبر ـ صلي‌الله‌عليه‌وآله ـ فرمود: پیرمرد، تلاشت سودی ندارد و آن حضرت دانست که او گمراه است و چون آن پیر پشت کرد و رفت، پیامبر به من فرمود: ای ابا الحسن! او را می‌شناسی؟ گفتم نه، فرمود: این لعین
ابلیس است.
علی علیه‌السلام می‌فرماید: به دنبالش دویدم تا به او رسیدم و به خاکش افکندم و بر سینه‌اش نشستم و دست به نایش فشردم تا او را خفه کنم، گفت: ای ابا الحسن! مکن که من تا
روز وقت معلوم مهلت دارم، به
خدا ای علی! من به حقیقت تو را دوست دارم.))،
ولی در آن
روایات به گمراهی شیطان تصریح شده و نیز براساس روایتی از
امام باقر علیه‌السلام ایمان و دوستی ابلیس نسبت به امام علی ـ عليه‌السلام ـ ظاهری بوده، درحالیکه در دل کافر است.
باید این حقیقت را پذیرفت که بنا بر تصریح
قرآن کریم و روایات، ابلیس
فرشته مقرب درگاه الهی بود که از فرمان
سجده به
آدم علیه‌السلام سرپیچی کرد، مردود بارگاه الهی شد و مورد لعن و سرزنش ابدی قرار گرفت و قسم خورد که تا ابد انسان‌ها ـ به‌جز مخلَصین ـ را به
گمراهی بکشاند.
این مهجوری و ملعونی، چیزی است که اهل
شریعت و سالکان راه حقیقت آن را امری مسلم می‌دانند و بی‌هیچ تردیدی بر آن اتفاق نظر دارند.
محبت دارای مراتبی است و شیطان پیش از
آفرینش انسان، خدا را مدتی طولانی
عبادت کرده و طبیعتاً دوست خدا بوده، ولی در آزمونی که خدا برای او در محبتش قرار داد، مردود شده و چیزی جز
لعن و طرد او نصیبش نشد؛ درحالیکه محب و عاشق واقعی کسی است که با هر آن‌چه محبوب و معشوق او دوست دارد، عشق و
دوستی بورزد.
بنابراین همان‌طور که شیطان پیش از آفرینش انسان، درجه‌ای از دوستی نسبت به خدا را داشته، هم‌چنین می‌توان گفت که پس از رانده شدن نیز در درجه‌ای پایین‌تر از دوستی نسبت به خدا و دوستان او برخوردار است، و این مقدار دوستی او منافات با عمل‌کرد و
نفاق او ندارد؛ زیرا تکبر و
حسادت او باعث نافرمانی او از خدای متعال شد؛ به‌طور مثال، بسیاری از مواقع می‌بینیم که خودخواهی و
تکبر کسی را وادار می‌کند که با انسان [عدالت|عدالت‌محوری]] به
جنگ و ستیز برخیزد، اما با این وجود، او در اندرون خویش صفات پسندیده دشمنش را مورد تحسین قرار داده و نوعی از دوستی او در دلش قرار می‌گیرد، اما این دوستی چون نتیجه عملی به دنبال ندارد، نمی‌توان آن را واقعی پنداشت.
با فرض پذیرش روایات دوستی شیطان نسبت به امام علی ـ عليه‌السلام ـ می‌توان آن را در همین راستا مورد ارزیابی قرار داد.
جالب است بدانید
معاویه که یکی از بزرگ‌ترین
دشمنان امیر المؤمنین علیه‌السلام به شمار می‌آمد، بعد از شهادت آن حضرت از یکی از شیعیان به نام ضرار بن ضمره خواست تا حالات عبادی
امام را برایش توصیف کند و بعد از شنیدن برخی
فضایل ایشان، اشک بر چشمان معاویه جاری شد. تو خود
حدیث مفصل بخوان از این مجمل.
پایگاه اسلام کوئست.
