عذر آوردن مردم هنگام ظهور امام زمان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: ظهور امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)، اتمام حجت، موعظه، جنگ.
پرسش: آیا در زمان ظهور امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) مردم می‌توانند عذر بیاورند و بگویند ما از
حقیقت دور بوده‌ایم؛ زیرا امامی در میان ما نبوده که ما را راهنمایی کند؟ آیا امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) همانند انبیای الهی و دیگر ائمه (علیه‌السّلام) نخست به
موعظه و راهنمایی می‌پردازند یا از همان ابتدا دست به
شمشیر می‌برد؟
پاسخ: در عصر امام عصر (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) مردم از اطلاعات و
معرفت بیشتری نسبت به دیگر امت‌های قبل بهره‌مند می‌شوند و
حق و راه حق برایشان آفتابی می‌شود و امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) هم بر طبق واقع
حکم می‌کند. روش حضرت قائم (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) نیز به تبع این تغییرها، با
سیره دیگر
امامان ممکن است در برخی جهات تفاوت پیدا کند. وقتی احدی یافت نمی‌شود که به موعظه نیازمند باشد و صالحان با بینشی عمیق و حجتی تام طریق حضرت حجت (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) را انتخاب کرده‌اند و طاغیان با اطلاع کافی از پذیرش حق سر باز می‌زنند و به کارشکنی می‌پردازند، آیا راهی غیر از دست به شمشیر شدن باقی می‌ماند؟
با ظهور امام عصر، روزگار موعظه و خواهش تمام می‌شود. دیگر آن روزگار نخواهد بود، که امامان مردم را موعظه و ارشاد نمایند و از آنان بخواهند که
مؤمن و صالح باشند و ستم و
گناه مرتکب نشوند؛ و بسیار کسانی گوش ندهند و سرگرم
فساد و جنایت باشند ... امامان را بکشند و صحنه‌های چون صحنه
عاشورا پدید آورند؛ هیهات، هیهات، یسیر بالقتل، ولایستتیب احدا؛ شمشیر در میان نابکاران نهد و از احدی
توبه نپذیرد و بدین‌گونه ماهیت زمان را
تطهیر کند و انسانیت خردشده را زنده سازد».
در عصر
غیبت به واسطه گسترش مراکز علمی و فعالیت‌های علمی علمای اسلام، تا حدودی مردم با واقعیت‌ها آشنا خواهند شد و از این جهت بر آنان اتمام حجتی خواهد شد.
امام صادق (علیه‌السلام) در این باره فرمود: به زودی
کوفه از
مؤمنان خالی می‌گردد،
علم و دانش مانند ماری که در سوراخ خویش مخفی شود، از آن شهر رخت بربسته، در شهر
قم ظاهر می‌شود و از آنجا به سایر بلاد پخش می‌شود. به طوری که نادانی در
زمین باقی نمی‌ماند.
سپس می‌فرماید: این قضیه نزدیک ظهور قائم (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) به وقوع خواهد پیوست. پس خدا قم و اهلش را به منزله
حجت قرار می‌دهد ... علم و دانش از شهر قم به شرق و غرب می‌رسد و حجت بر جهانیان تمام می‌شود؛ به طوری که در تمام زمین فردی پیدا نمی‌شود که
علم و
دین به گوشش نرسیده باشد.
وقتی که امام عصر (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) ظهور کنند نیز، بر مردم اتمام حجت می‌نماید و هیچ‌گونه راهی برای عذر و بهانه فرد یا افرادی نخواهند گذاشت؛ هم‌چنان‌که امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید: «هیچ معجزه‌ای از
معجزات انبیا و اوصیا نیست، مگر اینکه به جهت تمام شدن حجت بر
دشمنان،
خدا آن را به دست قائم ما (علیه‌السلام) ظاهر خواهد کرد.
علاوه بر این،
استعداد مردم در عصر ظهور برای درک حقایق به حد
کمال می‌رسد؛ چنان‌که
حضرت باقر (علیه‌السلام) فرمود: «وقتی
قائم ما
قیام نمود،
خدا دست لطفش را بر سر بندگان می‌نهد و حواسشان را جمع و عقولشان را کامل می‌گرداند».
«گفتنی است هر چه هم سطح افکار بشر ترقی کند و افراد صالح و خیرخواه زیاد گردند، و اتمام حجت به نحو احسن صورت گیرد، افراد ستمگر و خودسر در بین بشر وجود خواهند داشت که طبعاً با حق و دادگری دشمن بوده و برای
دفاع از منافع شخصی خود در مقابل مهدی موعود قیام خواهند نمود و برای سرکوبی این
جمعیت جز
جنگ و خونریزی چاره‌ای نیست. از این جهت
احادیث اهل بیت، جنگ و خونریزی را حتمی دانسته‌اند و این مخالفت‌ها از باب فقدان حجت و گم کردن حقیقت نیست؛ بلکه از باب عناد و سرکشی است».
همه
امامان معصوم عاشق حقیقت و راهنمای حق‌اند. از نثار کردن مهر و
محبت به توده مردم دریغ نکرده‌اند و رشد روزافزون و ترقی و تکامل بشر سرلوحه دعوتشان بوده است. اگر
امام حسن (علیه‌السلام) قرارداد صلح را امضا می‌کند، ولی
امام حسین (علیه‌السلام) قیام می‌کند و
یزیدیان را رسوا می‌کند، این تفاوت روش‌ها به خاطر تفاوت شرایط زمان، مخاطبان و حاکمان عصر امامان است؛ وگرنه اگر امام حسن (علیه‌السلام) همان موقعیت امام حسین (علیه‌السلام) را می‌داشت، حتماً عاشورایی می‌اندیشید و حسینی
عمل می‌کرد.
در عصر امام عصر (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) مردم از اطلاعات و معرفت بیشتری نسبت به سایر امت‌های قبل بهره‌مند می‌گردند و حق و راه حق برایشان آفتابی می‌شود و امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) هم بر طبق واقع
حکم می‌کند، روش حضرت قائم (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) نیز به تبع این تغییرها با
سیره دیگر امامان ممکن است در برخی جهات تفاوت پیدا کند.
آری! وقتی احدی یافت نمی‌شود که به
موعظه نیازمند باشد و صالحان با بینشی عمیق و حجتی تام طریق حضرت حجت (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) را انتخاب کرده‌اند و طاغیان با اطلاع کافی از پذیرش حق سر باز می‌زنند و به کارشکنی می‌پردازند، آیا راهی غیر از دست به شمشیر شدن باقی می‌ماند؟
امام صادق (علیه‌السلام) فرمود:
علم و
دانش از شهر قم به تمام بلاد شرق و غرب پخش می‌شود و حجت بر جهانیان تمام می‌شود؛ به طوری که در تمام زمین فردی پیدا نمی‌شود که علم دین به گوشش نرسیده باشد. بعد از آن، قائم ما ظهور می‌کند و اسباب
عذاب و
غضب خدا مهیا می‌گردد؛ زیرا خدا موقعی از بندگانش
انتقام می‌گیرد که حجت او را
انکار کنند.
زراره از امام صادق (علیه‌السلام) پرسید آیا روش و سیاست حضرت قائم (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) همانند روش پیامبر (صلی‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم) خواهد بود؟
امام (علیه‌السلام) فرمود: هرگز، هرگز پیامبر (صلی‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم) با ملایمت و نرمی و مهربانی رفتار می‌کرد تا دل‌ها را به دست آورد و مردم با حضرت الفت گیرند؛ ولی حضرت قائم (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) سیاست
قتل را در پیش می‌گیرد و طبق دستوری که دارد رفتار می‌کند و
توبه کسی را نمی‌پذیرد. پس وای بر کسی که با او مخالفت کند.
حسن بن هارون می‌گوید: در محضر امام صادق (علیه‌السلام) بودم،
معلّی بن خنیس از حضرت پرسید: آیا هنگامی که حضرت قائم ظهور می‌کند، برخلاف روش امیرمؤمنان در برخورد با مخالفان رفتار می‌کند؟ امام (علیه‌السلام) فرمود:
علی (علیه‌السلام) ملایمت و نرمش را در پیش گرفت؛ چون می‌دانست پس از او دشمنان بر یاران و
شیعیان چیرگی پیدا می‌کنند، ولی سیاست حضرت قائم (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) قهر و غلبه و به اسارت گرفتن آنهاست؛ زیرا می‌داند که پس از او کسی بر شیعیان تسلط نخواهد یافت.
«آری با ظهور منجی بشریت، روزگار موعظه و خواهش تمام می‌شود. از قدیمی‌ترین روزگاران که
پیامبران آمدند، همواره، بشر را موعظه کردند و درخواست کردند:
مؤمن باش، و
عمل صالح به جای آر؛ و دیدیم که بشر چقدر گوش به آن سخنان داد، و چگونه
انبیا و اولیا را از دم تیغ گذرانیدند؛ اما روزگار مهدی، روزگار خوار ساختن زورداران است.
دیگر آن روزگار نخواهد بود، که
امامان مردم را موعظه و ارشاد نمایند و از آنان بخواهند که مؤمن و صالح باشند، و ستم و
گناه مرتکب نشوند؛ و بسیار کسانی گوش ندهند و سرگرم
فساد و جنایت باشند ... امامان را بکشند و صحنه‌های چون صحنه
عاشورا پدید آورند؛ هیهات، هیهات، یسیر بالقتل، ولایستتیب احدا؛
شمشیر در میان نابکاران نهد و از احدی
توبه نپذیرد و بدین‌گونه ماهیت زمان را
تطهیر کند و انسانیت خردشده را زنده سازد».
۱. اکمال‌الدین و تمام‌النعمة، شیخ صدوق.
۲. منتخب‌الاثر، حضرت آیت‌الله صافی.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «عذر آوردن مردم هنگام ظهور امام زمان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۸/۲۰.
