• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عذاب جهنم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: عذاب جهنم، دوزخیان.
پرسش: رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله شدیدترین خطاب به دوزخیان را کدام آیه از قرآن می‌داند؟
پاسخ:



عموم آیات و روایاتی که عذاب جهنم را توصیف کرده‌اند، با بیانی شدید هستند که می‌تواند به دو دلیل باشد:

۱.۱ - دلیل اول

تطابق با واقع، قطعاً جهنم جایگاه سختی خواهد بود. بنابراین لازم است تعبیری که از آن می‌شود نیز، با واقعیت هم‌خوانی داشته باشد و به‌صورت تند و شدید ادا شود.

۱.۲ - دلیل دوم

برای تأثیر در مخاطب و این‌که انذار بتواند در او اثر کند؛ لازم است به‌صورت تند و شدید گفته شود.


در این‌جا برای نمونه به دو آیه که عذاب را برای دوزخیان بیان می‌کند، اشاره می‌شود:

۲.۱ - آیه ۳۵ سوره توبه

«یَوْمَ یُحْمی‌ عَلَیْها فی‌ نارِ جَهَنَّمَ فَتُکْوی‌ بِها جِباهُهُمْ وَ جُنُوبُهُمْ وَ ظُهُورُهُمْ هذا ما کَنَزْتُمْ لِأَنْفُسِکُمْ فَذُوقُوا ما کُنْتُمْ تَکْنِزُونَ»؛ «روزی که آن (گنجینه‌)ها را در آتش دوزخ بگدازند، و پیشانی و پهلو و پشت آنان را با آنها داغ کنند (و گویند:) این است آن‌چه برای خود اندوختید، پس (کیفر) آن‌چه را می‌اندوختید، بچشید».

۲.۲ - آیه ۱۹ سوره حج

«فَالَّذینَ کَفَرُوا قُطِّعَتْ لَهُمْ ثِیابٌ مِنْ نارٍ یُصَبُّ مِنْ فَوْقِ رُؤُسِهِمُ الْحَمیمُ»؛ «...و کسانی که کفر ورزیدند، جامه‌هایی از آتش برایشان بریده شده است (و) از بالای سرشان آب جوشان ریخته می‌شود».


اما در این‌که شدیدترین عذاب در جهنم چیست و به چه عذابی سخت‌ترین عذاب گفته می‌شود؛ نمی‌توان بیان دقیقی ارائه کرد؛ زیرا عذاب هر گروهی به اندازه گناهانشان بوده و هرکدام سخت و دردناک است و حتی شاید بتوان سخت و شدید بودن در این مراحل را امری نسبی دانست. حتی در برخی روایات، ناامیدی که برای برخی دوزخیان به وجود می‌آید، سخت و دردناک توصیف شده است.

۳.۱ - روایتی از امام علی

امام علی علیه‌السلام در این‌باره می‌فرماید: «ای کمیل! ما به خدا سوگند حقی هستیم که خدای عزوجل فرموده:

«وَ لَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْواءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ فیهِنَّ»؛ "اگر حق از هوس‌های آنها پی‌روی می‌کرد، قطعاً آسمان‌ها و زمین و هر که در آنها هست، تباه می‌شد".

ای کمیل! بعد از آن‌که مدت‌های طولانی نگه داشته می‌شوند، خدای تبارک و تعالی را صدا می‌زنند که ما را در آسایش قرار بده، پس خداوند به ایشان جواب می‌دهد که: «قالَ اخْسَؤُا فیها وَ لا تُکَلِّمُون »؛ "خاموش باشید و سخن مگویید".

«یَا کُمَیْلُ نَحْنُ وَ اللَّهِ الْحَقُّ الَّذِی قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ لَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْواءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ فِیهِنَ‌ یَا کُمَیْلُ ثُمَّ یُنَادُونَ اللَّهَ تَقَدَّسَتْ أَسْمَاؤُهُ بَعْدَ أَنْ یَمْکُثُوا أَحْقَاباً اجْعَلْنَا عَلَی الرَّخَاءِ فَیُجِیبُهُمْ‌ اخْسَؤُا فِیها وَ لا تُکَلِّمُونِ‌ یَا کُمَیْلُ فَعِنْدَهَا یَیْأَسُونَ مِنَ الْکَرَّةِ وَ اشْتَدَّتِ الْحَسْرَةُ وَ أَیْقَنُوا بِالْهَلَکَةِ وَ الْمَکْثِ جَزَاءً بِمَا کَسَبُوا عُذِّبُوا»؛ ای کمیل! در این هنگام از آزاد شدن ناامید می‌شوند و بر حسرتشان افزوده می‌شود و یقین به نابودی و درنگ کردن پیدا می‌کنند، پاداش کردارشان عذاب است».
علاوه بر این، بسیاری از این گفته‌ها براساس فهم و دانسته‌های ما انسان‌ها می‌باشد و شاید ماهیت اینها در آخرت با آن‌چه در این دنیا می‌گذرد، متفاوت باشد.



۱. توبه (۹)، آیه ۳۵.    
۲. حج (۲۳)، آیه ۱۹.    
۳. مؤمنون (۲۳)، آیه ۷۱.    
۴. مؤمنون (۲۳)، آیه ۱۰۸.    
۵. طبری آملی، عمادالدین محمد، بشارة المصطفی لشیعة المرتضی، ج ۲، ص ۳۰،‌ نجف، المکتبة الحیدریة، چاپ دوم، ۱۳۸۳ق.    
۶. مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج ۷۴، ص ۲۷۶، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.    



پایگاه اسلام کوئست.    



جعبه ابزار