عدم همکاری امام رضا با حکومت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: امام رضا،
مأمون.
پرسش: آیا امام رضا (علیه‌السّلام) با حکومت همکاری می‌کرد؟
مأمون در ابتدا به پذیرش
خلافت و سپس به پذیرش ولایت عهدی اصرار کرد. اما در هر دو مورد با انکار واقعی امام رضا (علیه‌السّلام) مواجه شد. مأمون که تحقق سیاست‌های خویش را در گرو پذیرش ولایت‌عهدی از جانب امام می‌دید، به ناچار آن حضرت را به مرگ تهدید کرد و ایشان را بین پذیرش ولایت‌عهدی و مرگ مختار کرد. امام در پاسخ فرمود: خداوند مرا از اینکه خود را به هلاکت‌اندازم نهی فرموده، اگر امر بدین منوال است هر کار که به نظرت رسیده انجام ده، و من آن را می‌پذیرم به شرط آنکه در عزل و نصب احدی دخالت نکنم، و رسمی را تغییر ندهم و شیوه‌های پیشین را دگرگون نسازم و از دور مشاور و راهنما باشم.
این شروط، یعنی چشم‌پوشی از تمام اختیارات حکومتی و این‌گونه بیان کردن، خود دلیلی بر الزام و ناچار بودن در پذیرش ولایت‌عهدی است.
امام پس از پذیرش ولایت عهدی حاضر نشد در قصر ساکن شود و این اعجاب همگان را برانگیخت. همچنین بارها مأمون از امام کمک خواست ولی امام رضا (علیه‌السّلام) به او شرایط هنگام پذیرش ولایت عهدی را یادآور شد و از همکاری با
حکومت عباسی سر بازمی زد.
برای نمونه خلیفه از آن حضرت فردی مطمئن را برای فرمانداری منطقه‌ای آشوب‌زده می‌خواهد و امام پاسخ می‌دهد که «من به شرطی در امر ولایت عهدی داخل شدم که امر و نهی و عزل و نصب نکنم تا اینکه
خداوند مرا پیش از تو از این دنیای فانی ببرد».
همچنین پس از آنکه
فضل بن سهل از
دنیا می‌رود، مأمون به امام می‌گوید: ای علی بن موسی اکنون است که ما به تو شدیداً نیازمندیم. در امر حکومت بایسته است که مرا کمک کنی. ولی امام همچنان امتناع می‌کند و می‌فرماید: بر توست که تدبیر پیشه‌سازی و بر ماست که
دعا کنیم.
در پاسخ به دعوت خلیفه برای اقامه
نماز عید نیز امام شروط هنگام پذیرش ولایت عهدی را یادآور می‌شود. البته امام مجبور بود که در نمازهای جمعه خلیفه به عنوان مأموم شرکت کند که این امر برای ایشان بسیار دشوار می‌نمود. یاسر خادم گوید: هر هفته وقتی امام از
مصلی باز می‌گشت، مرگش را از خدا می‌خواست و این‌گونه دعا می‌کرد: پروردگارا! اگر خلاصی من از این گرفتاری که در آن هستم به مرگم حاصل می‌شود در آن تعجیل فرما.
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «عدم همکاری امام رضا با حکومت» تاریخ بازیابی۱۳۹۷/۸/۳۰.
