• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

طرح قمله

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: طرح قمله، فراموشی، حجامت، قمله، کشتن شپش، خوردن سیب ترش.

پرسش: در روایتی نه چیز موجب فراموشی دانسته شده است که یکی از آنها «طَرح قَمله» یا «رها کردن شپش» است؛ مقصود از آن چیست؟

پاسخ:




روایت مورد نظر چنین است:

«یَا عَلِیُّ تِسْعَةُ أَشْیَاءَ تُورِثُ النِّسْیَانَ‌ أَکْلُ‌ التُّفَّاحِ الْحَامِضِ وَ أَکْلُ الْکُزْبُرَةِ وَ الْجُبُنِّ وَ سُؤْرِ الْفَأْرِ وَ قِرَاءَةُ کِتَابَةِ الْقُبُورِ وَ الْمَشْیُ بَیْنَ امْرَأَتَیْنِ وَ طَرْحُ الْقَمْلَةِ وَ الْحِجَامَةُ فِی النُّقْرَةِ وَ الْبَوْلُ فِی الْمَاءِ الرَّاکِدِ».

پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ فرمود: «ای علی! نُه چیز موجب فراموشی است: خوردن سیب ترش، خوردن گشنیز، پنیر، نیم‌خورده موش، خواندن سنگ نوشته قبور، راه رفتن در میان دو زن، زنده رها کردن شپش، حجامت در نزدیکی مخچه، و ادرار کردن در آب راکد».
[۲] فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، ج ‌۲، ص ۳۱۱، قم، انتشارات رضی، چاپ اول، ۱۳۷۵ش.

برخی از این موارد، اثری جسمانی داشته و می‌توان از طریق پزشکی آنها را مورد بررسی قرار داد که چه مواردی موجب آلزایمر و فراموشی می‌گردد؟
برخی از اینها نیز اثر معنوی داشته که بررسی آنها فراتر از علم پزشکی است.


اما در مورد سؤال مذکور، «الْقَمْلَةِ» به معنای شپش است
[۳] قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج ۷، ص ۴۰، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ ششم، ۱۳۷۱ش.
و عبارت «طَرْحُ الْقَمْلَةِ» به معنای رها کردن شپش است و از آن چنین استفاده می‌شود که مراد زنده رها کردن آن می‌باشد و این معنا از فحوای برخی روایات دیگر نیز به دست می‌آید؛ مانند این روایت:

«... أَمَّا الْقَمْلَةُ ... وَ لَکِنْ یَرْمِی بِهَا خَارِجاً مِنَ الْمَسْجِدِ، أَوْ یَدْفِنُهَا تَحْتَ رِجْلَیْه‌»؛ «...اما شپش پس او را به خارج مسجد بیندازید و یا این‌که بکشید».


۱. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج ‌۴، ص ۳۶۱، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.    
۲. فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، ج ‌۲، ص ۳۱۱، قم، انتشارات رضی، چاپ اول، ۱۳۷۵ش.
۳. قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج ۷، ص ۴۰، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ ششم، ۱۳۷۱ش.
۴. حمیری، عبدالله بن جعفر، قرب الإسناد، ص ۲۰۹، قم، مؤسسه آل البیت (علیهم السلام)، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.    
۵. عریضی، علی بن جعفر، مسائل علی بن جعفر و مستدرکاتها، ص ۲۴۳، قم، مؤسسة آل البیت(علیهم السلام)، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.    



پایگاه اسلام کوئست.    



جعبه ابزار