• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صهر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: صهر، حضرت علی علیه‌السلام، خویشاوندی، داماد پیامبر، شأن نزول آیه ۵۴ فرقان.

پرسش: «صهر» چه معنایی دارد؟ و لقب کدام امام است؟

پاسخ:



در برخی منابع روایی «صِهر» به‌عنوان یکی از القاب امام علی علیه‌السلام ذکر شده است.


صِهر به معنای داماد و خویشاوند‌ است
[۴] بستانی، فؤاد افرام، مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی - فارسی، ص ۵۶۰، تهران، انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۷۵ش.
و امام علی ـ عليه‌السلام ـ چون داماد پیامبر اکرم ـ صلي‌الله‌عليه‌وآله ـ بود، به این نام و لقب توصیف شدند.


واژه «صهر» در قرآن کریم نیز آمده است:

«وَ هُوَ الَّذی خَلَقَ مِنَ الْماءِ بَشَراً فَجَعَلَهُ نَسَباً وَ صِهْراً وَ کانَ رَبُّکَ قَدیراً»؛ «او کسی است که از آب، انسانی را آفرید؛ سپس او را نسب و سبب قرار داد (و نسل او را از این دو طریق گسترش داد) و پروردگار تو همواره توانا بوده است». که بر پایه برخی منابع شیعه
[۹] دیلمی، حسن، غرر الأخبار و درر الآثار، ص ۱۳۹، قم، دلیل ما، چاپ اوّل‌، ۱۴۲۷ق.
و اهل‌سنت این آیه در شأن امام علی ـ عليه‌السلام ـ و حضرت فاطمه علیهاالسلام نازل شده است؛ یعنی آن دو مصداق بارز و آشکار آن هستند.


مانند این‌که در روایاتی آمده است:

۴.۱ - روایتی از پیامبر

پیامبر خدا ـ صلي‌الله‌عليه‌وآله ـ فرمود: «من و علی نوری بودیم که در پیشانی حضرت آدم قرار داشتیم، آن‌گاه از صلب‌های پاک و پاکیزه به رَحِم‌های پاک و مطهره انتقال یافتیم تا این‌که در صلب عبدالمطلب جای‌گزین شدیم. آن نور به دو قسم تقسیم شد، یک قسم آن در وجود عبداللّه و قسم دیگر آن در وجود ابوطالب جای گرفت، من از عبداللّه و علی از ابوطالب خارج شدیم، این است معنای سخن خدای تعالی که می‌فرماید: وَ هُوَ الَّذی خَلَقَ مِنَ الْماءِ بَشَراً فَجَعَلَهُ نَسَباً وَ صِهْراً وَ کانَ رَبُّکَ قَدیراً».
[۱۳] اثبات الوصیة، ص ۱۳۳.


۴.۲ - روایتی از سدی

سدّی درباره سخن خداوند: «وَ هُوَ الَّذی خَلَقَ مِنَ الْماءِ بَشَراً فَجَعَلَهُ نَسَباً وَ صِهْراً» گفت: این آیه در مورد پیامبر و علی نازل شده که پیامبر دخترش فاطمه را به علی داد و او هم پسر عموی پیامبر بود و هم با دخترش ازدواج کرده بود؛ یعنی هم نسبت خویشاوندی داشت و هم داماد او بود.


۱. ابوعلی اسکافی، محمد بن همام، منتخب الأنوار فی تاریخ الأئمة الأطهار (ع)، ص ۳۲، قم، دلیل ما، چاپ اول‌، ۱۴۲۲ق.    
۲. طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری بأعلام الهدی، ص ۳۲۰، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چاپ سوم، ۱۳۹۰ق.    
۳. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن‌، ص ۲۸۷، بیروت، دار القلم‌، چاپ اول.    
۴. بستانی، فؤاد افرام، مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی - فارسی، ص ۵۶۰، تهران، انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۷۵ش.
۵. فرقان (۲۵)، آیه ۵۴.    
۶. فرات کوفی، ابوالقاسم، تفسیر فرات، تحقیق:محمودی، محمدکاظم، ص ۲۹۲، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.    
۷. ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبی‌طالب (علیهم السلام)، ج ‌۲، ص ۲۹، قم، انتشارات علامه، چاپ اول، ۱۳۷۹ق.    
۸. محدث اربلی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، ج ‌۲، ص ۶۹، قم، منشورات الرضی، چاپ اول، ۱۴۲۱ق    
۹. دیلمی، حسن، غرر الأخبار و درر الآثار، ص ۱۳۹، قم، دلیل ما، چاپ اوّل‌، ۱۴۲۷ق.
۱۰. حسکانی، عبیدالله بن احمد، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، ج ‌۱، ص ۵۳۸، تهران، سازمان چاپ وانتشارات وزارت ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.    
۱۱. ثعلبی نیشابوری، ابو اسحاق احمد بن ابراهیم، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، ج ‌۷، ص ۱۴۲، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.    
۱۲. اندلسی، ابو حیان محمد بن یوسف، البحر المحیط فی التفسیر، ج ‌۸، ص ۱۱۹، بیروت، دار الفکر، ۱۴۲۰ق.    
۱۳. اثبات الوصیة، ص ۱۳۳.
۱۴. حسکانی، عبیدالله بن احمد، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، ج ‌۱، ص ۵۳۸، تهران، سازمان چاپ وانتشارات وزارت ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.    



پایگاه اسلام کوئست.    



جعبه ابزار