صحیفه فاطمیه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: صحیفه فاطمیه، مصحف فاطمه، صحیفه سجادیه.
پرسش: در مورد کتابی به نام صحیفه فاطمیه که به نام
خواهر قرآن نیز مشهور است، توضیحاتی بفرمایید.
پاسخ: خواهر قرآن به
صحیفه سجادیه گفته می‌شود. این هم اصطلاحی است که اهل ذوق و ادب به مناسبت مؤنث بودن لفظ صحیفه آن را به کار برده‌اند. صحیفه فاطمیه در منابع روایی به نام «مصحف فاطمه (سلام‌الله‌علیها)» مشهور است.
این کتاب در منابع روایی به نام «
مصحف فاطمه (سلام‌الله‌علیها)» مشهور است.
خواهر قرآن به
صحیفه سجادیه گفته می‌شود. این هم اصطلاحی است که اهل ذوق و ادب به مناسبت مؤنث بودن لفظ صحیفه آن را به کار برده‌اند. (البته اصل تعبیر
عربی «
اخت القرآن» است و اخ و اخت به معنای «شریک» هم به کار می‌رود.
جهت شراکت صحیفه سجادیه با قرآن در این است که دیگران نمی‌توانند مانند آن را انشا کنند).
اما مصحف فاطمه (سلام‌الله‌علیها) به بیان
امام صادق (علیه‌السلام) مشتمل بر است بر تمام
حوادث و رویدادها، مرتبط با
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) و ذریه او، و نیز اسامی همه سردم‌داران تا
روز قیامت در آن آمده است.
در روایتی از
امام صادق (علیه‌السلام) چگونگی جمع‌آوری مصحف فاطمه (سلام‌الله‌علیها) این‌گونه بیان شده است:
حضرت صادق (علیه‌السلام) در جواب سؤال از همین مصحف بعد از سکوتی طولانی فرمودند: شما از آن‌چه می‌خواهید و نمی‌خواهید کاوش می‌کنید. همانا فاطمه بعد از
رسول خدا هفتاد و پنج روز ماند و (در این مدت) به خاطر از دست دادن پدرش اندوه بسیاری بر او وارد شد.
جبرئیل (در این مدت) می‌آمد و او را نیکو
تسلیت می‌داد و شادمانش می‌نمود و از پدرش و محلش در
بهشت اطلاع می‌داد و از آن‌چه بعد از او برای فرزندانش پیش خواهد آمد، آگاهش می‌نمود و
علی (علیه‌السلام) آن را می‌نوشت. پس این مصحف فاطمه است.
اکنون به نکاتی درباره مصحف
حضرت فاطمه (علیهاالسلام) اشاره می‌کنیم:
این مصحف به عنوان ودیعه امامت، هماره در دست
امامان بوده است و اکنون در نزد ولی عصر
امام زمان عجل الله تعالی فرجه می‌باشد و هر نوع دست‌رسی به آن تنها از این طریق امکان‌پذیر است.
مصحف در لغت به
کتاب، نامه‌ها و اوراقی گفته می‌شود که آن‌ها را در یک جلد جمع کرده باشند.از آن‌جا که به نسخه‌هایی از
قرآن که در دست
اصحاب پیامبر بود، «مصحف» می‌نامیدند، همچون مصحف
ابن مسعود، مصحف
ابی بن کعب و...؛ از‌این‌رو برخی مغرضان گفته‌اند که
شیعیان مدعی هستند قرآن موجود
تحریف شده است و قرآن تحریف نشده، همان قرآنی است که به نام مصحف فاطمه معروف است؛ ولی از آن‌جا که امامان (علیهم‌السلام) این شایعات بی‌اساس و مغرضانه را پیش‌بینی کرده بودند، در احادیثشان تأکید بسیاری داشته‌اند که در مصحف فاطمه (سلام‌الله‌علیها) هیچ مطلبی از قرآن نیامده است.
در همین راستا امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: در مصحف فاطمه چیزی از
کتاب خدا نیامده است و آن کتابی است که بر
فاطمه پس از
مرگ پدرش القا شده است.
اطلاعات مهم ما از مصحف فاطمه منحصر به بیانات
ائمه (علیهم‌السلام) در این باره است که توضیح و شرح آن در این مختصر نمی‌گنجد.
مباهات رهبر کبیر و فقید
انقلاب اسلامی در وصیت‌نامه سیاسی ـ الهی به از آن ما بودن «
مصحف فاطمه» یا «صحیفه فاطمیه» با توجه به اشتمال آن بر احوال
ذریه و
فرزندان حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) شایان توجه بسیار است که البته باید اهل تحقیق ذی‌صلاح درباره علت به میان آوردن این کتاب
مقدس به وسیله ایشان مستنداتی بیابند.
۱. بحار الانوار، ج۲۶، چ اول، صص ۱۸ـ۶۵.
۲. بصائر الدرجات، صفار قمی، انتشارات کتابخانه آیت‌الله نجفی، ۱۴۰۴ هـ، باب ۱۴، صص ۱۵۰ـ۱۶۱.
۳. دلایل الامامة، طبری، محمد بن جریر امامی، دارالذخائر، ص۲۷.
۴. و برای توضیح بیش‌تر به شروح وصیت‌نامه سیاسی ـ الهی امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه) مراجعه کنید.
۵. اهل بیت در قرآن و حدیث ص۳۲۱ و ۳۲۲.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «صحیفه فاطمیه»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۲/۱۱.
