• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شیوه‌های جذب جوانان به معنویت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: جوانان، معنویت، دین، تبلیغ.

پرسش: درباره جذب جوانان به سوی معنویت و اعتقاد آنان به دین، معنویت، ولایت فقیه و ارزش‌های اسلامی چه مسائلی را پیشنهاد می‌کنید؟

پاسخ:




دین مقدس اسلام با تبلیغ آغاز شد و در گسترش و نفوذ نیز از عنصر دعوت سود برد و به امداد آن، دورترین نقاط جهان را دربر گرفت و کلمه‌ طیبه الهی و شریعت جاودانه‌ محمدی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) از شرق تا غرب گیتی، مؤمن و خاضع یافت و در اطراف جهان نفوذ کرد
[۱] رهنمودهای مقام رهبری، حوزه و روحانیت، نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۵ ش.
و این همه میسر نگردید، جز با نیروی تبلیغ و درک و استفاده صحیح از ابزارهای تبلیغی و مخاطب‌شناسی؛ چراکه مبلغ دین باید شناخت درستی از مخاطب خود داشته باشد، سپس برای او پیام ارسال کند و بین مخاطب و محتوا و فرم تبلیغ ارتباط بر قرار کند.
[۲] رهنمودهای مقام رهبری، حوزه و روحانیت، ج۲، ص۱۴۳، نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۵ ش.

در این میان تبلیغ برای جوانان از اهمیت ویژه و حساسیت به‌خصوصی برخوردار هست و ابزار و فرم خاص خود را می‌طلبد؛ چراکه طبقه‌ای است که حامل (روحیات و) طرز فکر مخصوصی است و افکار خاص به خود را دارد. حال ما در حد توان خود و این نوشتار به بررسی عوامل و ابزار تبلیغی برای نسل جوان می‌پردازیم، امید که مفید واقع افتد.


عوامل و ابزار تبلیغی برای نسل جوان، عبارت‌اند از:

۲.۱ - شناخت روحیات

اولین قدم این است که ما سعی در شناخت جوان و خصوصیات اخلاقی او داشته باشیم و درد این نسل را بشناسیم. درد عقلی و فکری و در صورت آشنایی با این روحیات است که می‌توانیم بهترین روش جذب را به کار ببریم. (در این رابطه می‌توانید به کتاب‌هایی که درباره دنیای جوانی نوشته شده، رجوع کنید).

۲.۲ - برخورد نیکو

می‌توان به جرئت گفت که رکن اصیل و اساسی تبلیغ و تأثیر و بالاخره جذب افراد مختلف علی الخصوص قشر جوان جامعه برخورد خوش و اخلاقی عملی منطبق بر سیره حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است و با استفاده صحیح از آن می‌توان از دیگر ابزارهای تبلیغی، بی‌نیاز شد و افراد به‌خودی‌خود جذب شوند.
این عامل به قدری مهم و اساسی است که در قرآن کریم نیز آمده و عامل موفقیت حضرت رسول را اخلاق خوش و مهربانانه آن حضرت دانسته است، آن‌جا که می‌فرماید: «وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ ».
شما نیز سعی کنید که در برخورد با دیگران گشاده‌رو باشید و تبسم بر لب داشته باشید و با حرکات دست و چهره خویش نیز (ارتباط کلامی و غیر کلامی مثبت) علاقه و تمایل قلبی خود را برای دوستی با طرف نشان دهید.

۲.۳ - محبت

از بزرگ‌ترین امتیازات شیعه این است که پایه و زیربنای اصلی آن بر محبت استوار شده است و آن‌چنان که از روایات بر‌می‌آید، روح و جوهر دین غیر از محبت چیزی نیست و نیروی محبت از نظر اجتماعی نیز نیروی عظیم و شگرفی است و با کیمیای محبت است که می‌توان مس وجود را به طلا تبدیل کرد و دوستی و ارتباط پایدار ایجاد کرد. با چیز دیگری نمی‌توانید به مقدار تأثیر نیروی محبت، تأثیر گذاشته و جوان را به سوی دین و معنویت جذب کنید.

۲.۴ - برنامه‌های تفریحی

برگزاری اردوهای مختلف تفریحی، زیارتی، فرهنگی نقش بسیار سازنده‌ای در تربیت و رشد افراد داشته و باعث شود تا شرکت‌کنندگان در اردو علاوه بر تفریح و سیاحت، با خلق‌و‌خوی پسندیده اعضای کانون نیز آشنا شده و ارتباط آنان با نیروهای فرهنگی برقرار گردد.
برگزاری مسابقات گوناگون نیز می‌تواند در ایجاد ارتباط با جوانان، گزینه خوبی باشد؛ البته این‌ها همگی راه‌هایی هستند که پای جوان به معبد و کانون کشیده شود و از آن به بعد می‌توان با اخلاق خوش و محبت، جوان را نگه داشت و با او دوست شد تا او هم اگر رفقای نابابی داشته باشد، از آن‌ها اجتناب کند یا حتی بر آن‌ها اثر مثبت بگذارد.

۲.۵ - تبلیغ غیر مستقیم

از بهترین شیوه‌های تبلیغی، تبلیغ غیر مستقیم است. در این روش انسان مفاهیم و ارزش‌های اخلاقی را با اعمال و رفتار و شخصیت خود به طور مستقیم به دیگران آموزش می‌دهد.
[۷] باهنر، ناصر، آموزش مفاهیم دینی، ص۲۱۵، نشر بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۸ ش.


۲.۵.۱ - حدیثی از امام صادق

در این زمینه از امام صادق (علیه‌السّلام) روایت شده که فرموده‌اند: «کُونُوا دُعَاةَ النَّاسِ‌ بِأَعْمَالِکُمْ‌ وَ لَا تَکُونُوا دُعَاةً بِأَلْسِنَتِکُمْ؛ که مردم را با رفتار خود به سوی حق رهبری کنید نه با زبان خویش».

۲.۵.۲ - برگزاری مراسم گوناگون

شما می‌توانید از دیگر شیوه‌های جذب نیز استفاده کنید؛ همچون برگزاری مراسم مختلف در ایام مختلف و برگزاری دعای کمیل و توسل که اگر با رعایت اصولی چون اختصار، جذابیت و جوان‌پسندی انجام گیرد، نقش مؤثری در جذب جوانان به سوی کانون خواهد داشت.

۲.۵.۳ - برگزاری کلاس‌های فوق برنامه‌ای

و نیز برگزاری کلاس‌های فوق برنامه‌ای و آموزشی که می‌توان با استفاده از مربیان متعهد و مجرب، دوره‌های مختلفی را برگزار کرد و اگر مربیان این کلاس‌ها از روش و منش اسلامی برخوردار باشند، به‌راحتی می‌توانید با استفاده از کلاس‌های مذکور، زمینه جذب افراد را به کانون فراهم سازند.

۲.۶ - تبلیغ چهره به چهره

در این روش فرد به جوانان رابطه عاطفی خوب برقرار می‌سازد. جوان کاملاً احساس می‌کند که آن فرد از صمیم دل با او رفیق است، قصد فخرفروشی، عجب و... ندارد، حرف‌هایش از دل برمی‌آید؛ به همین خاطر چون می‌بینند که شخصیت او مورد پذیرش و احترام آن فرد مؤمن است، احساس راحتی می‌کند. این‌جاست که می‌توان روی بینش جوان کار کرد و بینش او را تقویت کرد.

۲.۷ - بیان جلوه‌های زیبای دینی

گاهی افرادی پیدا می‌شوند که خود به اسم دین کارهایی انجام می‌دهند که از سیره اهل بیت (علیهم‌السّلام) فاصله دارد. جوانان نیز گمان می‌کنند که این کارها طبق دستورات شرع است؛ پس لازم است آن‌ها را با سیره اهل بیت آشنا کرد و در مسیر جذب از تشویق‌های مادی و معنوی دریغ نورزید.

۲.۸ - بیان نکات مثبت شخصیت

در تبلیغ سعی شود نکات مثبت شخصیت افراد را برجسته نمایید. لازم است در مرحله اول صفات مثبت افراد بیان شود و اگر قصد نقد و انتقادی دارید، آن را با ظرافت بیان دارید و در جمع و حضور دیگران به پند و امر به معروف اقدام نکنیم.

۲.۹ - اصل جای‌گزینی

از نظر روان‌شناسی این اصل بسیار حساس در تغییر و اصلاح رفتار است؛ یعنی اگر فرد را از چیزی منع می‌کنید، ابتدا برای او چیزی مناسب و مشروع و جذاب جای‌گزین کنید.

۲.۱۰ - اصل تدریج

تغییر، تدریجی حاصل می‌شود. از تبلیغ و دعوت به کارهای مثبت خسته نشوید؛ مثل قطرات آب آهسته و پیوسته حرکت شود، می‌توان در قلب جوانان رسوخ کرد و آهسته‌آهسته زمینه حرکت او به سوی خیرات را فراهم کرد؛ همان‌گونه که عادت به کار بدی به تدریج شکل گرفته، عادت به کارهای خوب نیز باید آهسته‌آهسته شکل بگیرد.


در آخر نیز دوباره تأکید می‌شود که رکن اصیل و اساسی در جذب افراد، همان برخورد خوش و محبت به آن‌هاست و حضرت رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) با همین روش توانستند در آن خفقان، افرادی همچون سلمان فارسی و ابوذر تربیت کنند.


۱. شیوه‌های جذب جوانان در تبلیغ، احمد لقمانی، نشر عطر سعادت.
۲. شناخت هدایت و تربیت، علی قائمی، نشر امیدی.


۱. رهنمودهای مقام رهبری، حوزه و روحانیت، نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۵ ش.
۲. رهنمودهای مقام رهبری، حوزه و روحانیت، ج۲، ص۱۴۳، نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۵ ش.
۳. مطهری، مرتضی، ده گفتار، ص۲۰۶، نشر صدرا، چاپ هفتم، ۱۳۷۱ ش.    
۴. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۵۹.    
۵. مطهری، مرتضی، جاذبه و دافعه علی (علیه‌السّلام)، ص۴۲ با تغییرات، نشر صدرا، چاپ شانزدهم، ۱۳۷۳ ش.    
۶. مطهری، مرتضی، جاذبه و دافعه علی (علیه‌السّلام)، ص۶۸ با تغییرات، نشر صدرا، چاپ شانزدهم، ۱۳۷۳ ش.    
۷. باهنر، ناصر، آموزش مفاهیم دینی، ص۲۱۵، نشر بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۸ ش.
۸. حَمیری، عبدالله بن جعفر، قرب الاسناد، ص۷۷، تهران، نشر نینوا، چاپ سنگی.    




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «شیوه‌های جذب جوانان به معنویت»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۱/۱۲.    



جعبه ابزار