شکستن قسم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: قسم، پایبندی به قسم، تقویت اراده.
پرسش: نمی‌دانم چرا به قسم خود نمی‌توانم استوار باشم و ایمانم را از دست داده‌ام و قسم‌های خود را می‌شکنم؟
پاسخ: با استفاده از برخی روش‌ها (مانند داشتن اهداف معقول و منطقی، برنامه‌ریزی درست و عاقلانه، و تلاش و پشتکار) باید نخست اراده خویش را تقویت کنید، در آن صورت می‌توانید بر قسم‌ها و تعهدات خود پایدار بمانید؛ اما نکته مهم این است که باید برای انجام کارها تصمیم‌گیری کنید، اما سعی کنید قسم نخورید؛ زیرا اگر قسم شرعی و صحیح باشد و آن را نقض کنید، آثار و پی‌آمدهایی خاص دارد و اگر قسم صوری باشد، باز هم نوعی بی‌احترامی به خدا و مذهب و آنچه که به آن قسم یاد کرده‌اید، است.
قسم، یک وسیله کمکی است که برای پیشبرد اهداف و در تقویت
اعمال به کار برده می‌شود و اگر درست و در جایگاه مناسب صورت گیرد و نیز طبق آن
عمل کرده و بر آن پایبند باشیم، خیلی کارا خواهد بود.
در این باره چند راهکار را بیان می‌کنیم:
برای تقویت و پایبندی زیاد بر قسم خود، اولین اهرم، تقویت مذهبی و الهی خود است؛ یعنی اول از هر کار،
ایمان و
شناخت خود را از خدا زیاد کرد و
تقوا و
پرهیزکاری پیشه کرد. باید پیوسته از خدا و اولیائش
استمداد کرد تا از طریق امدادهای غیبی به ما کمک کند؛ و آن را با
عبادت و
بندگی خدا قرین کرد. قبل از هر قسمی، ابتدا به کار و نتایج آن فکر کنید، با افراد با تجربه
مشورت کنید و اهداف سنگین‌تر از توان خود انتخاب نکنید.
در این کار غفلت‌زدایی و
تفکر به اهدافی که از قسم خود داریم، کمک زیادی برای پایبندی و و ثبات قسم می‌کند.
اما بیشتر مشکلات و شکستن قَسم، مربوط به
ضعف اراده است؛ بنابراین لازم است نخست روش‌های
تقویت اراده را فرا گرفته و بدانید که افراد با اراده دارای چه ویژگی‌هایی هستند.
به اعتقاد روان‌شناسان، عمده‌ترین ویژگی‌های افراد با اراده، عبارت‌اند از:
یکی از ویژگی‌های افراد بااراده آن است که اهداف معقول و منطقی برای خود در نظر می‌گیرند.
در نظر گرفتن اهداف کلی و مبهم و چه‌بسا آرمانی باعث می‌شود که
انسان هیچ‌گاه نتواند بر تصمیم‌ها و قسم‌های خود استوار بماند؛ زیرا محدودیت امکانات، تجربه و وجود موانع و مشکلات باعث می‌شود که انسان از تصمیم خود صرف‌نظر کند.
بنابراین از این پس سعی کنید، نخست هدف‌های کوچک‌تر را انتخاب کنید تا بتوانید آسان‌تر به آن‌ها برسید. وقتی در یک مورد موفق شدید و نتیجه کار خود را مشاهده کردید،
اعتماد به نفس و احساس کارآمدی در وجود شما تقویت می‌شود و باعث می‌شود که برنامه‌های آینده خود را نیز با
انگیزه و علاقه‌مندی دنبال کنید.
ما در دنیایی
زندگی می‌کنیم که سریعاً در حال تحول است. در این میان پیروز کسی است که بتواند برای خود برنامه‌ریزی کند.وقتی انسان اهداف معقول و منطقی را در نظر می‌گیرد، اگر
برنامه‌ریزی درست و مناسب نداشته باشد، هیچ‌گاه نمی‌تواند به آن دست یابد. اساس یک برنامه خوب این است که هر کاری را در جای خودش انجام دهید.
در برنامه‌ریزی باید نکات ذیل را مورد توجه قرار دهید:
أ. واقع‌گرا باشید: یعنی با توجه به نیازها و امکانات موجود، برنامه‌ریزی کنید. ساعاتی از
روز را برای انجام کار و ساعاتی را
برای تفریح و استراحت در نظر بگیرید.
ب. برنامه باید انعطاف‌پذیر باشد: یعنی اگر برای شما اتفاقات غیر مترقبه‌ای پیش آمد و شما را از انجام برنامه طرح‌ریزی شده بازداشت، در هر صورت بتوانید وقت تلف شده را جبران کنید. بنابراین باید اوقاتی را به عنوان وقت آزاد پیش‌بینی کنید تا بتوانید عقب‌ماندگی‌ها را جبران کنید.
ج. اهل
تفکر و
مشورت باشید.
سومین عاملی که در موفقیت و تقویت اراده نقش دارد، تلاش و پشتکار است. افرادی که از نظر شخصیتی مقاوم و سخت‌کوش هستند، دارای اراده قوی نیز می‌باشند؛ اما افراد زودرنج، بی‌ثبات و ضعیف، فاقد اراده بوده و همانند سنگ‌ریزه‌های ته رودخانه خود را تسلیم
حوادث می‌کنند تا بدون هیچ اراده‌ای در جهت جریان آب حرکت کنند. کمترین مشکل سبب دلسردی آن‌ها شده و باعث می‌شود که از اهداف و برنامه‌های خود منصرف شوند.
باید توجه داشت که مقاومت و سخت‌کوشی (مانند دیگر ویژگی‌های شخصیتی) در اثر تمرین و
تربیت به وجود می‌آید و در فرد شکوفا می‌شود؛ گرچه زمینه‌ها و عوامل ژنتیکی نیز تا حدودی در آن نقش دارند.
بنابراین برای تقویت اراده و این‌که بتوانید بر تصمیمات خود ثابت و پایدار بمانید، باید زیرساخت‌های
شخصیت خود را بر تلاش و پشتکار و مقاومت و سخت‌کوشی بنا نهید؛ زیرا با اراده بودن و با اراده نبودن، از ویژگی‌های شخصیتی افراد برخاسته است
و بدون پایداری هیچ موفقیتی به دست نمی‌آید.
افراد موفق و کسانی که می‌توانند بر قسم‌ها و تعهدات خود پایدار بمانند، لزوماً قوی‌ترین، بهترین و باهوش‌ترین آنان نیستند؛ بلکه کوشاترین افرادند. در هر زمینه‌ای مشاهده می‌کنیم که افراد باپشتکار نسبت به افرادی که از نظر طبیعی پرتوان و بااستعدادترند، توانایی بیشتری دارند.
با استفاده از روش‌های یادشده، سعی کنید نخست
اراده خویش را تقویت نمایید، در آن صورت می‌توانید بر قسم‌ها و تعهدات خود پایدار بمانید.
اما نکته‌ای که لازم است در پایان اشاره کنم این است که برای انجام کارها تصمیم‌گیری کنید، اما سعی کنید قسم نخورید؛ زیرا اگر قسم شرعی و صحیح باشد و آن را نقض کنید، آثار و پی‌آمدهایی خاص دارد و اگر قسم صوری باشد، باز هم نوعی بی‌احترامی به
خدا و
مذهب و آنچه که به آن قسم یاد کرده‌اید، است.
۱. آنتونی رابینز، توان بی‌پایان رمز و راز موفقیت در زندگی، ترجمه آل‌یاسین، منفرد، ۱۳۷۴ش.
۲. محمدرضا تقدمی، چگونه دیگران را روان‌شناسی کنیم، کتاب‌درمانی، چ۳، ۱۳۷۹ش.
۳. محسن میرباقری، سیمای انسان مختار در قرآن، رایزن، ۱۳۷۸ش.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «شکستن قسم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۱۰/۱۲.
