شرایط استجابت دعای پدر و مادر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه:دعا، استجابت دعا، دعای والدین.
پرسش :دعای پدر و مادر در حق فرزند چقدر نافذ است؟
آیا در هر شرایطی، دعای پدر و مادر در حق فرزندشان مستجاب خواهد شد؟
برای روشن شدن موضوع مورد پرسش باید گفت:
بین
نفرین والدین و عاق کردن فرق است؛
عقوق والدین عبارت است از «به خشم آوردن و آزردن و شکستن خاطر پدر و مادر».
نفرین به معنای دعای بد برای
مرگ ، ناکامی و بدبختی کسی یا چیزی است. به معنای لعن، لعنت، ذم، تقبیح و نکوهش نیز آمده است. و نفرین والدین نیز به همین معنا است.
بر اساس منابع اسلامی، دعای پدر و مادر- در جهت مثبت - در حق فرزندانش (با حفظ شرایطش) نافذ است.نمونه‌های بسیاری در روایات وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می‌شود.
الف.
امام صادق (علیه السلام) به نقل از
امام باقر (علیه السلام) می‌فرماید:«پنج دعا است که از درگاه پروردگار تبارک و تعالی محجوب نگردد (و پرده و حائلی نیست که جلویش را بگیرد):دعای امام عادل، دعای ستمدیده که خدای عزّ و جلّ می‌فرماید:هر آینه به‌طور مسلّم انتقام تو را (از ستمکارت) بگیرم گرچه پس از زمانی باشد، دعای
فرزند صالح (و
نیکوکار ) برای پدر و مادر، دعای پدر صالح برای فرزندش و در نهایت دعای مؤمن برای برادرش در پشت سر او که خدا فرماید:برای تو باد مانند آن».
ب. روایت شده است؛ اگر فرزندی مریض شود مادرش به پشت بام برود و از سرش روسری بردارد به‌طوری که مویش از آسمان دیده شود آن‌گاه بگوید:«اللَّهُمَّ أَنْتَ أَعْطَیْتَنِیهِ وَ أَنْتَ وَهَبْتَهُ لِی اللَّهُمَّ فَاجْعَلْ هِبَتَکَ الْیَوْمَ لِی جَدِیدَةً إِنَّکَ قَادِرٌ مُقْتَدِرٌ»،
سپس سجده کند. سر از سجده بر نمی‌دارد مگر آن‌که فرزندش (در صورت مصلحت) بهبود یابد.
ج.
دعای امّ داود که آن‌را امام صادق(علیه السلام) با مقدماتش به مادر داود بن حسن که فرزندش در زندان منصور بود، تعلیم نمود و پس از انجام آن توسط امّ داود فرزندش نیز از زندان خلاص شد.
د. در خطبه‌ای از
پیامبر اکرم (صلیالله علیه و آله) آمده:«کسی که پدر و مادرش را از دست داده بر سر قبرشان پس از دعا برای آنان، حاجتش را درخواست کند».
اما دعای پدر و مادر –در جهت منفی- یا همان نفرین در حق فرزندان؛ روایات زیادی وارد شده است که فرزندان را سفارش می‌کنند به گونه‌ای رفتار نکنند تا مورد نفرین پدر قرار گیرند.
امام صادق(علیه السلام) به نقل از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) فرمود:«بترسید از دعای ستمدیده و مظلوم؛ زیرا که آن از ابرها (و پرده‌های مانع از دعا) بالا می‌رود تا خدای عزّ و جلّ در آن بنگرد و می‌فرماید:آن‌را بالا برید تا برای او اجابت کنم، و بپرهیزید از نفرین پدر که آن از شمشیر برنده‌تر است».
گفتنی است؛ حدیثی در مورد نفرین مادر نیافتیم، امّا روشن است که اگر نفرین، واقعی و از دل باشد تفاوتی بین نفرین پدر و مادر وجود ندارد. البته اگر فرزندی در راه حق بوده و وظایف خود را به خوبی انجام دهد و والدینش با این وجود نفرینی کنند نباید انتظار استجابت آن‌را داشته باشند.
همچنین امام صادق(علیه السلام) در سخنی یکی از دعاهایی را که از خدای تعالی باز داشته نشود؛ «دعای پدر درباره فرزند حق‌شناس خود و نفرینش بر فرزند ناسپاس»، می‌داند.
در این روایت، یکی از شرایط اجابت نفرین پدر را ناسپاس بودن فرزند شمرده است؛ بر این اساس، اگر فرزندی نسبت به وظایفش کوتاهی نکند و پدرش به هر دلیلی او را مورد نفرین قرار دهد، این نفرین شرط اجابت را ندارد.
پایگاه اسلام کوئست
