• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سامری و سامرا

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کلیدواژه: سامری، سامرا، سامره، حضرت موسی (علیه‌السلام).

پرسش: قرآن کریم در آیه ۸۵ سوره طه
[۱] طه/سوره۲۰، آیه۸۵.    
می‌فرماید: سامری گوساله‌ای ساخت و بنی‌اسرائیل را گمراه کرد؛ در حالی که سامره شهری که سامری به آن منسوب است بعد از صدها سال از رحلت حضرت موسی (علیه‌السلام) ساخته شده است و سامره‌ای‌ها پس از حضرت موسی (علیه‌السلام) پیدا شده‌اند؟

پاسخ: سامری در قرآن شخصی بود که به موسی بن ظفر از اهالی عراق منسوب بود و به عبادت بت‌ها و گمراهی بنی‌اسرائیل می‌پرداخت؛ اما سامرّا شهری در عراق است که بین بغداد و تکریت بر شرق دجله قرار دارد که به وسیله سام بن نوح بنا شد و به فارسی به آن «سام راه» می‌گویند.


سامری، که قرآن مجید از آن به عنوان شخصی فریب‌کار و هم‌عصر حضرت موسی (علیه‌السلام) نام می‌برد، با نام شهر سامرّا تفاوت دارد.

سامرا نام فرد است و منسوب به شهر سامرا نیست.

سامرّا شهری در عراق است که بین بغداد و تکریت بر شرق دجله قرار دارد. گفته شده که این شهر به وسیله سام بن نوح بنا شد و به فارسی «سام راه» می‌گویند. این شهر چند بار تخریب شد و سال ۲۲۱ هجری معتصم عباسی در آن‌جا فرود آمد و به عمران آن همت گماشت و نام آن را «سرّ من رای» (هر کسی او را ببیند، خوشحال و مسرور می‌شود) گذاشت و مخفف آن سامرّاء شد.

در شهر سامرّا مرقد مطهر دو تن از امامان معصوم (علیهما‌السلام) شیعه به نام حضرت علی بن محمد الهادی و حسن بن علی العسکری قرار دارد.
[۲] حسینی دشتی، سیدمصطفی، معارف و معاریف، ج۶، ص۱۶۸-۱۶۹، تهران، انتشارات مفید، چاپ دوم، ۱۳۷۶ ش.
[۳] الطراعی، ناصر، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۲، ص۱۲۵، تهران، المکتبه المرتضویه، بی‌تا.    


ولی سامری که در قرآن از آن به عنوان فرد گمراه‌کننده بنی‌اسرائیل نام می‌برد، شخصی بود که به موسی بن ظفر از اهالی عراق منسوب بود که به عبادت بت‌ها می‌پرداخت. (این واژه سه بار در قرآن شریف آمده است.)
او در زمان حضرت موسی (علیه‌السلام) به مصر آمد و به آن حضرت ایمان آورد و بعد از به دست آوردن فرصت سوء استفاده کرد و به گمراهی بنی‌اسرائیل پرداخت.
[۴] مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۲۸۲-۲۹۱، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷.    


ریشه سامری، «سمر» است.

سامری یعنی صاحب گوساله،
[۵] الطراعی، ناصر، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۲، ص۴۱۶، تهران، المکتبه المرتضویه، بی‌تا.    
«یاء» در سامری «یاء» منسوب نیست؛ بلکه همراه نام فرد است.

۱. ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، سال ۱۳۶۷ ش، ج۱۳، ص۲۸۲-۲۹۱.
۲. آشنایی با اماکن مقدس عراق، محمدرضا قمی، ‌قم، انتشارات مشعر، چاپ دوم، ۱۳۸۰ ش.

۱. ↑ طه/سوره۲۰، آیه۸۵.    
۲. ↑ حسینی دشتی، سیدمصطفی، معارف و معاریف، ج۶، ص۱۶۸-۱۶۹، تهران، انتشارات مفید، چاپ دوم، ۱۳۷۶ ش.
۳. ↑ الطراعی، ناصر، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۲، ص۱۲۵، تهران، المکتبه المرتضویه، بی‌تا.    
۴. ↑ مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۲۸۲-۲۹۱، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷.    
۵. ↑ الطراعی، ناصر، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۲، ص۴۱۶، تهران، المکتبه المرتضویه، بی‌تا.    



سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «سامری و سامرا»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱/۰۷.    



جعبه ابزار