• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زینب و زنان برتر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: زینب کبری سلام‌الله‌علیها، زنان برگزیده، حضرت مریم سلام‌الله‌علیها.
پرسش: چرا نام حضرت زینب ـ سلام‌الله‌علیها ـ به‌عنوان یکی از چهار زن برتر عالم از زبان پیغمبر نمی‌باشد؟ آیا حضرت مریم ـ سلام‌الله‌علیها ـ برتر از حضرت زینب ـ سلام‌الله‌علیها ـ می‌باشند.
پاسخ: در مورد این سخن پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ که فرمود: «خدیجه دختر خویلد، و فاطمه دختر محمد، و مریم دختر عمران، و آسیه دختر مزاحم همسر فرعون بهترین زنان بهشتند.» جند احتمال وجود دارد یکی این‌که این روایت و مانند آن درصدد بیان افضل بودن نسبی این افراد است؛ یعنی در زمان فرعون، آسیه برتر از همه بوده، در زمان حضرت عیسی، حضرت مریم اشرف زنان عالم بود و در زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، حضرت خدیجه و حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها اشرف بانوان بودند. روایت می‌خواهد برتری این چهار زن نسبت به زنان عصر خود را بیان کند؛ و این منافات ندارد که اولاً درجات این زنان با هم یکسان نباشد یا در عصر دیگر زنان کاملی چون حضرت زینب سلام‌الله‌علیها ظهور نمایند؛ و در خصوص مقام حضرت زینب ـ سلام‌الله‌علیها ـ اگرچه ما به روایت معتبری از پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ دست نیافتیم؛ ولی روایاتی که از پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ درباره ذریه حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها وارد شده است، عظمت مقام این بانوی بزرگ فهمیده می‌شود. احتمال دیگر این است که براساس این روایات هیچ زنی به مقامات معنوی آن چهار بانوی محترم نمی‌رسند.



در پاسخ به این سؤال باید در نظر داشت که سنجش مقامات معنوی افراد و درک نسبت میان آنها کار آسانی نیست و آنچه که بیان می‌شود بر‌اساس ظاهر روایاتی است که به دست ما رسیده است. بر این اساس در مورد این سخن پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله که فرمود: «خدیجه دختر خویلد، فاطمه دختر محمد، مریم دختر عمران و آسیه دختر مزاحم همسر فرعون بهترین زنان بهشتند.» چند احتمال وجود دارد:

۱.۱ - احتمال اول

این است که معنای کلام پیامبر گرامی اسلام چنین نیست که فقط چهار زن به حد کمال رسیدند، و زن دیگری نمی‌تواند چنین موقعیتی را درک کند. این روایت می‌خواهد برتری این چهار زن نسبت به زنان عصر خود را بیان کند و این منافات ندارد که بین این چهار نفر اختلاف مرتبه باشد یا در عصر دیگر زنان کاملی چون حضرت زینب ـ سلام‌الله‌علیها ـ ظهور نمایند؛ مثل این‌که حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها از بقیه زنان و از همه زنان تا قیامت برتر است و این برتری در روایات هم آمده است.

۱.۱.۱ - حضرت مریم در قرآن کریم

چنان‌که آنچه در قرآن کریم درباره حضرت مریم آمده است: «و به یاد آر هنگامی را که فرشتگان گفتند: ای مریم! همانا خداوند تو را برگزیده و پاک ساخته و بر زنان جهان برتری داده است».

۱.۱.۲ - دیدگاه مفسران

مفسران، در مورد آیه شریفه گفته‌اند: «مرادِ آیه شریفه، برتری حضرت مریم سلام‌الله‌علیها بر همه زنان جهان در عصر خود است.

۱.۱.۳ - سخن پیامبر

همان‌طوری که پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ در جای دیگر فرموده‌اند: « مریم سرور زنان جهان در عصر خود بود؛ اما دخترم فاطمه سرور همه زنان جهان از آغاز تا پایان است».
اگرچه با روایاتی که از پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ درباره عظمت مقام فرزندان حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها وارد شده است، عظمت مقام این بانوی بزرگ فهمیده می‌شود.

۱.۱.۴ - سخن امام سجاد

همان‌طوری که امام سجاد علیه‌السلام خطاب به حضرت زینب ـ سلام‌الله‌علیها ـ می‌فرماید: "...شما بحمدلله عالمه غیر معلمه هستید (دانشمند تعلیم ندیده) و فهیمی هستید که کسی چیزی به شما تفهیم نکرده است."
آنچه مهم است این است که در هیچ حدیث و روایتی نداریم که چنین مقامی از حضرت زینب سلب شده باشد؛ بلکه همان‌طور که اشاره شد فضیلت‌های زیادی در روایات درباره حضرت زینب سلام‌الله‌علیها نقل شده است.

۱.۲ - احتمال دوم

احتمال دیگر آن است که براساس این روایات هیچ زنی به مقامات معنوی آن چهار بانوی محترم نمی‌رسند.


۱. طبری، محبّ‌الدین احمد بن عبدالله، ذخائر العقبی، ص ۴۲، چاپ و نشر لبنان.    
۲. شیخ صدوق، الخصال، ج ۱، ص ۲۰۶، چاپ‌خانه صدوق، تهران.    
۳. آل‌عمران (۳)، آیه ۴۲.    
۴. العروس الحویزی، شیخ عبد علی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، تحقیق رسولی محلاتی، سید هاشم، ج ۱، ص ۳۳۶ و ۳۳۸، اسماعیلیان، قم، چاپ چهارم، ۱۴۱۲ قمری.    
۵. العروس الحویزی، شیخ عبد علی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، تحقیق رسولی محلاتی، سید هاشم، ج ۱، ص ۳۳۸، اسماعیلیان، قم، چاپ چهارم، ۱۴۱۲ قمری.    
۶. العروس الحویزی، شیخ عبد علی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، تحقیق رسولی محلاتی، سید هاشم، ج ۱، ص ۳۳۸، اسماعیلیان، قم، چاپ چهارم، ۱۴۱۲ قمری.    
۷. علامه مجلسی، بحارالأنوار ج ۴۵، ص ۱۶۴.    



پایگاه اسلام کوئست.    



جعبه ابزار