روش خدایی شدن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلید واژه: خدایی شدن.
پرسش:اگر کسی بخواهد
خدایی شود باید چه کارهایی را انجام دهد و راه و روش خدایی شدن چیست؟
پاسخ: برای خدایی شدن لازم است فرد، خدا را شناخته و
پرستش کند، به
پیامبر و روز
قیامت ایمان آورده و به
اهل بیت محبت داشته باشد و
فضایل اخلاقی را در خود تقویت کند.
گفتنی است که جوهره
انسانی در
عبودیت و
بندگی خدا نهفته است و انسان بدون
عبادت، امتیازی بر سایر
حیوانات ندارد و تنها از امتیازات
تکوینی برخوردار است، بدون اینکه
حق آنها را ادا کرده باشد. کسی که از عبادت خدا خودداری کند در حقیقت راه
کمال انسانی را بر خویش مسدود کرده است، چرا که رسیدن به کمال انسانی تنهااز این طریق میسر است.
و اگر شیوه
زندگی مردان بزرگ را مورد توجه قرار دهیم، خواهیم دید که از اصول جدا ناشدنی زندگی آنان، بندگی خداست و اینکه مطیع اوامر الهی باشند و دستورات الهی را با
نیت خالص انجام دهند و در مقابل دستورات الهی
استکبار و
خود رأیی نداشته باشند و
حلال و
حرام خدا را در نظر داشته باشند.
اگر
ایمان به
پیامبر و
رسالت او در ما وجود داشته باشد و تقویت شود، باعث
نجات ما از
انحرافات و
شبههها میگردد زیرا فرمان پیامبر همان فرمان
خداوند است و رمز نجات انسان در
اطاعت از فرمایش خداوند و پیامبر گرامی
اسلام حضرت محمد ـ صلّی الله علیه و آله ـ است و
احکامی که توسط پیامبر آورده شده و ابلاغ شده تأمین کننده
سعادت انسان در
دنیا و
آخرت است.
اگر انسان بخواهد به قلههای
معرفت نایل آید و از نظر اعتقادی سالم باشد باید بداند که
قیامت و روز
جزایی در کار است و روزی انسانها برای عرضه اعمال خود در دادگاه
عدل الهی حاضر میشوند و هر کس در آن روز به
مجازات عمل خود نایل میشود. و باید ایمان و اعتقاد به
امامان معصوم و
عترت پیامبر ـ علیهمالسّلام ـ داشته باشد و آنان را
دوست بدارد و به فرمایشات نورانی آنان گوش داده و عمل نماید زیرا که به فرموده پیامبر گرامی اسلام تنها راه نجات عمل به
قرآن و فرمایش
اهل بیت پیامبر ـ علیهمالسلام ـ است.
و لذا پیامبر گرامی اسلام در ضمن
حدیث شریف بیان فرموده که: «اِنی تارک فیکم الثقلین کِتابَ الله و عترتی لإن تمسکتُم بهما لن تضلوا مِن بعدی ابداً؛ من دو چیز گرانبها و ارزشمند به یادگار میگذارم، قرآن کریم و اهل بیت و هر کس به آنان عمل کنند هرگز
گمراه نمیشود».
برای رسیدن به
فضایل اخلاقی باید کارهایی را انجام داد که در اینجا به مصادیق چندی اشاره میشود.
یکی از راههای رسیدن به
قرب الهی و فضائل عالی،
ذکر و
یاد خداست و ذکر خدا در
نماز و
دعا تجلی پیدا میکند و اگر انسان به نماز و دعا اهمیت دهد و با
حضور قلب آنها را انجام دهد یک نورانیت و صفائی در دلش ایجاد میشود و از طرفی این نماز و دعا باعث میشود که از
معصیت دوری کند و مقرب درگاه الهی گردد.
یکی از
عبادات بزرگ که در
تزکیه و
تهذیب نفس و
خودسازی آثار فراوانی دارد روزه است و در فضیلت آن احادیث زیادی وارد شده است.
رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: «روزه سپری است برای حفظ از
آتش دوزخ».
یکی از فضائل اخلاقی که نقش بزرگی در سازندگی انسان دارد
صداقت در عمل و گفتار است به همین جهت خداوند فرمان میدهد: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ کُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ؛ ای کسانی که
ایمان آوردهاید از خدا بترسید و با صادقان باشید».
صداقت منشأ خیر و
برکت و پاکی است و
دروغ منشأ زشتیها و مشکلات. و کسی که آلوده به زشتیها باشد نمیتواند به قرب الهی نایل آید و محبت الهی در دلش ایجاد نمیشود.
امام صادق ـ علیهالسلام ـ فرموند: «مُن صَدَقَ لِسانُهُ زکی عَمَلُهْ؛ کسی که زبان راست گویی داشته باشد عملش پاک میشود».
یکی دیگر از عواملی که در سازندگی انسان نقش بسزایی دارد،
شکیبایی در برابر مشکلات است؛ زیرا بر اثر
صبر روح آدمی قوی میشود و در نتیجه سختیهای روزگار او را از پای در نمیآورد، بلکه چون کوهی استوار از عهده
امتحانات الهی پیروزمندانه بر میآید و سرانجام میتواند به قرب الهی دست یابد.
البته صبر به معنای تن دادن به خواری و خفت و
تسلیم شدن در برابر مشکلات نیست. از این رو بسیاری از عالمان
اخلاق برای صبر سه شاخه ذکر کردهاند که در حقیقت برگرفته از روایات است:
الف. صبر و مقاومت در مقام
اطاعت دستورهای الهی.
ب. شکیبایی در برابر
انگیزههای گناه و
شهوات سرکش.
ج. استواری و صبوری به هنگام نزول
مصیبت.
یکی از عوامل تهذیب نفس
اخلاص است. اخلاص یعنی هر گفتار و هر کرداری که شخص انجام میدهد تنها و تنها برای
پروردگار جهان باشد. هر عبادتی که چنین نباشد اخلاص در آن نیست. مثلاً اگر
نماز بخواند و قصدش این باشد که مردم او را ببینند و از او تعریف کنند، این عمل فایدهای ندارد.
امام علی ـ علیهالسلام ـ فرمودهاند: «اِمارات السَعادةِ إِخلاصُ العَمَلِ؛ اخلاص در عمل از علایم
سعادت است».
یکی از راههای خودسازی این است که هرگاه
نفس غضب کرد و افسار گسیخت؛ آن را رام کند و به
آرامش دعوت کند. چه اگر نفس آدمی سرکشی کند، خانمانها را بر باد میدهد و انسان
بداخلاق دین خود را تباه میسازد و لذا انسان
مؤمن باید سعی کند
اخلاق نیکو و
محبت آمیز با
خانواده و هم نوعان داشته باشد.
پیامبر گرامی اسلام ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمودند: «اکثر ما یدخل الناس الجنةَ تقوی الله و حسن الخلق؛ بیشتر چیزی که مردم را وارد
بهشت میکند
تقوی و
حسن خلق است».
انجام
نوافل مخصوصاً انجام
نمازهای مستحبی و بالخصوص
نماز شب آثار و برکات خاصی در خودسازی و تزکیه درون دارد و بیشتر
علمای ما که به مقامات عالی معرفتی رسیدهاند به خاطر نماز شبها و انجام امور
مستحب بوده است.
• سید یوسف ابراهیمیان آملی، خودشناسی در تربیت اسلامی، ناشر مؤلف، ۱۳۷۸، ج۱ و ۲ و ۳.
• محمد تقی مصباح یزدی، ره توشه، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، ۱۳۷۵، ج۱ و ۲.
• محمد حسن آموزگار، اسلام و تزکیه نفس، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان، ۱۳۸۱.
• فریده مصطفوی و همکاران، روش خودسازی، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۳۸۰.
• چهل حدیث امام خمینی (ره)، کتاب بسیار ارزشمندی است.
اندیشه قم.