• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

روایت حدیث

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: درایت حدیث، روایت حدیث.
پرسش: درایت حدیث و روایت حدیث را با ذکر مثال توضیح دهید؟
پاسخ:



روایت حدیث به معنای نقل یا حمل گفتار، فعل یا تقریر معصوم است؛
یعنی کسی از شخصی دیگر، روایتی را بشنود و آن‌ را نزد خود محفوظ بدارد و آن‌ را برای دیگران نقل کند. این مرحله، بر مرحله درایت حدیث تقدم دارد. بیشتر احادیثی که در منابع روایی ذکر شده، راویانی آنها را به‌صورت مستقیم و یا غیر مستقیم از پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ و ائمه اطهار ـ علیهم‌السلام ـ نقل کرده و حامل آن بوده‌اند.


واژه درایه، از ریشه «د ر ی» به معنای علم داشتن و دانستن آمده است. و در اصطلاح، علمی است که در آن از سند و متن حدیث و چگونگی فراگیری و انتقال (تحمل و ادای) حدیث و آداب نقل آن بحث می‌شود.



هدف از پایه‌گذاری این دانش، شناسایی احادیث مقبول از مردود است. به کمک این علم، شنونده و یا بیننده روایت، علاوه بر اینکه روایت را در حافظه خود می‌سپارد، مفهوم و حقیقت معنای آن‌ را درک می‌کند. این مرحله، متأخر از مرحله روایت است؛ یعنی ابتدا شخص باید روایت را از دیگری بشنود و یا در کتابی ببیند، سپس معنای آن‌ را فهمیده و به عمق معنای آن راه پیدا کند. به دیگر سخن، منظور از این علم حدیث، آشنایی با ادبیات و لحن روایات، شأن ورود احادیث، شرایط زمانی و مکانی و ویژگی‌های راوی حدیث است. تفسیر ها و شرح‌هایی که بر احادیث نوشته شده است و دانشمندان در آنها به بررسی سند و متن احادیث پرداخته‌اند، همه گویای درایت حدیث است.


مشخص است که اهمیت درایت و فهم حدیث از روایت آن بسیار بیشتر است؛ چراکه امام صادق ـ علیه‌السلام ـ می‌فرماید: «درایت و فهم یک حدیث، از روایت و نقل کردن هزار حدیث (در صورتی که فقط نقل کند و به معنای آن توجه نداشته باشد) باارزش‌تر است». از این جهت است که معصومان ـ علیهم‌السلام ـ اصحاب خود را به این موضوع آگاهی داده و آنها را به سمت فهم روایات سوق می‌دادند و این کار را روش خردمندان معرفی می‌فرمودند.


البته این مطلب در مورد کتاب آسمانی قرآن نیز صدق می‌کند؛ یعنی ارزش فهم و تدبر در قرآن کریم، از حفظ الفاظ آن به مراتب بیشتر است؛ از‌این‌رو خداوند نیز مخاطبان خود را به تدبر در قرآن کریم فرا می‌خواند.


۱. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، محقق و مصحح:مخزومی، مهدی، سامرایی، ابراهیم، ج ‌۸، ص ۵۸، انتشارات هجرت، قم، چاپ دوم، ۱۴۱۰ ق.    
۲. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج ۱۴، ص ۲۵۴، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، بیروت، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق.    
۳. مکارم شیرازی، ناصر، دایرة المعارف فقه مقارن، ص ۳۱۰، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی‌طالب (ع)، قم، چاپ اول، ۱۴۲۷ ق.    
۴. شیخ صدوق‌، معانی الأخبار، محقق و مصحح:غفاری، علی‌اکبر، ص ۲، دفتر انتشارات اسلامی‌، قم، چاپ اول، ۱۴۰۳ ق.    
۵. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح:غفاری، علی‌کبر، آخوندی، محمد، ج ‌۱، ص ۴۹، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ق.    
۶. محمد (۴۷)، آیه ۲۴.    



پایگاه اسلام کوئست.    


رده‌های این صفحه : حدیث شناسی | درایه




جعبه ابزار