• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رفتار مناسب در برابر عصبانیت والدین

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه:احترام به پدر و مادر، عصبانیت، پدر و مادر، وجوب اطاعت از پدر و مادر.

پرسش: من خیلی مادرم را دوست دارم، اما او وقتی عصبانی می‌شود، مرا کتک می‌زند. وظیفه من چیست و چگونه باید با او رفتار کنم؟

پاسخ:




اگر پدر و مادر عصبانی باشند، چهار مشکل عمده را برای خود به وجود می‌آورند:
أ. نامهربانی فرزند یا مخالفت فرزند در ‌اندیشه و رفتار، با آنان؛
ب. از برخورد خود احساس گناه می‌کنند؛
ج. انگیزه فرزند را برای کمک در کارها کم می‌کنند؛
د) برخورد بد فرزندان با والدین و اطاعت‌ناپذیری را همراه دارد.
[۱] کنت ونیگ، چگونه کودکان را با خود همراه کنیم، ص۱۴ با تغییر و تلخیص، ترجمه دکتر مهدی تهرانی دوست، انتشارات سنا، چ۱، ۱۳۸۲ ش.



امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید: «هر کسی با چشم بغض و کینه به پدر و مادر خود که به وی ستم کرده‌اند، نگاه کند، نمازش در پیشگاه الهی مقبول نیست».
پیش از اینکه که با عصبانیت و در نهایت کتک و تنبیه جدیدی از طرف مادر مواجه شوید، از روی نکات زیر سه بار (در فواصل مختلف) بخوانید و آن را با خط خود در دفترچه یادداشت بنویسید و سعی کنید به نکات زیر عمل کنید.

۲.۱ - علت عصبانی شدن مادر

چرا عصبانی می‌شود:
چه چیزهایی سبب عصبانیت مادرتان می‌شود؟ از خود بپرسید مادر چرا از دست من عصبانی می‌شود؟ کشف علت‌های عصبانیت مادرتان می‌تواند به حل این مشکل کمک کند. وقتی این راه‌ها را کشف کردید باید عوامل تنش زا را از مادرتان دور کنید. رفتارتان را به گونه‌ای که مادر می‌پسندد و لو در ظاهر تغییر دهید. (البته اگر او در اشتباه است) از خود بپرسید چه وقت‌هایی مادرم از من عصبانی می‌شود آنها را یاداشت کنید سعی کنید شما آن موقعیت را ایجاد نکنید.

۲.۲ - صحبت کردن

با مادر صحبت کنید:
با مادرتان بیشتر صحبت کنید و از مادرتان درباره کارهایی که می‌کنید مشورت بخواهید مانند: مادر! نظر شما درباره این عطری که خریدم چیست؟ به نظر شما این لباس برای من مناسب است یا ... تلاش کنید با گفت‌وگوی صمیمانه، فضای آرام‌تری را در خانه به وجود بیاورید. اگر مادرتان کمتر با شما حرف می‌زند از او خواهش کنید: خواهش می‌کنم با حرف‌ها و حرکاتتان به من نشان دهید چطور می‌شود مشکلاتمان را حل کنیم و فضای آرام‌تری در خانه به وجود بیاوریم. اگر بتوانید این راه را به من نشان بدهید من تمام تلاشم را برای بهبود رفتار و نگرش خود به خرج خواهم داد. جلوی دیگران از نکات مثبت او تعریف کنید هیچ‌گاه وقتی که عصبانی است از او انتقاد نکنید در موقع عصبانیت او با سکوت و دل داری او سعی کنید جو را آرام کنید کاری نکنید که عصبانیت او شدید شود وقتی با هم صمیمی هستید از او بخواهید انتظاراتش را یکی یکی برای شما بشمارد.

۲.۳ - درک متقابل

همان‌طور که انتظار دارید شما را درک کند وضعیت مادرتان را درک کنید. باید به او بفهمانید که او را درک می‌کنید. مشکلاتی که احیاناً متوجه اوست را خوب می‌فهمید و آماده‌اید که برای رفع مشکلات به او کمک کنید.

۲.۴ - ابراز علاقه و احترام

علاقه و احترام خود به مادرتان را ابراز کنید. این ابراز علاقه را می‌توانید با هدیه در روز تولد یا سالروز ازدواجشان تکمیل کنید. به گونه‌ای به او احترام بگذارید که او از شما به خاطر رفتارش شرمنده نشود؛ بلکه به تفکر در این باره وادار شود. برای ابراز علاقه از عباراتی که دختران هم‌کلاسی نسبت به مادرشان به کار می‌برند می‌توانید استفاده کنید، مانند مادر! من شما را خیلی دوست دارم، ...، در مواجهه با عکس‌العمل مادر که بگوید چطور شد تغییر کردی باید بگویی من باید از تجارب شما استفاده کنم و اشتباهاتم را برطرف کنم. شما هر چه کنید جز خیر و صلاح من چیزی نمی‌خواهید. باید ابراز این مسائل را با دقت و مدیریت انجام دهید. در شرایطی که او عصبانی است، این حرف‌ها سودمند نخواهند بود قبل از عصبانی شدن مادرتان این احساس را در او به وجود آورید که او را دوست دارید. به پاس محبت‌های مادرتان برای او هدیه‌ای بخرید. اگر خیلی سریع عصبانی می‌شود و عصبانیت‌های او بی‌مورد است، در مواقعی که با هم صمیمی هستید، سعی کنید او را متقاعد سازید که برای آرامش بیشتر و کنترل هیجان‌هایش از مشاوره حضوری استفاده کند.

۲.۵ - طفره نرفتن

طفره نروید:
شنونده خوبی باشید، باید به حرف‌های مادرتان خوب گوش کنید و ببینید مادر از شما چه می‌خواهد؟!
چند ثانیه (ده تا ۱۵ ثانیه بیشتر طول نکشد) پس از شنیدن دستور مادرتان، بله بگویید
[۲] کنت ونیگ، چگونه کودکان را با خود همراه کنیم، ص۳۱، ترجمه دکتر مهدی تهرانی دوست، انتشارات سنا، چ۱، ۱۳۸۲ ش.
و هرگز طفره نروید، طفره رفتن یعنی تمایل به تعویق‌انداختن مداوم کارها به زمانی در آینده که انگار هیچ وقت فرا نمی‌رسد.ممکن است دیر جواب دادن شما باعث عصبانیت مادرتان شود.

۲.۶ - تغییر رفتار

دستورات مادر را اجرا کنید مگر در مواردی که خلاف شرع باشد. باید بر سختی‌ها غلبه کنید و رفتار خود را تغییر دهید همه مشکلات را از عصبانیت مادرتان نبینید. اگر او فردی عصبی است، او را کمک کنید که هنگام عصبانیت خود را کنترل کند. رفتار کمکی شما، رفتار عصبی مادر را کاهش خواهد داد. از پدر یا نزدیکان خود مثل برادر یا خواهر بخواهید هنگام عصبانیت او واسطه شوند و با یک لیوان آب سرد، تغییر وضعیت او، و سخنان آرام‌بخش او را آرام سازند.

۲.۷ - تغییر وضعیت

هنگامی که مادرتان عصبانی می‌شود بهترین راه این است که از دسترس او دور باشید یا این که پدر یا برادر یا کسی دیگر بین شما واسطه باشد. برای این که خودتان عصبانی نشوید نیز باید به چند نکته توجه کنید:
أ. اگر نشسته‌اید، بلند شوید و قدم بزنید و اگر سر پا هستید، بنشینید؛
ب. مکان خود را تغییر دهید؛
ج. دست و صورت خود را با آب بشویید و اگر امکان دارد، وضو بگیرید و ... .

۲.۸ - تغییر باور

منطق خشم و عصبانیت و پرخاشگری، منطق تفاهم و صلاح‌اندیشی نیست. در چنین شرایطی فهم و عقل و‌ اندیشه کارایی خود را از دست خواهد داد و به آشفتگی‌ها خواهد افزود.
[۳] صادقی اردستانی، احمد، نیازهای جوانان، ص۷۷، انتشارات خرم، چ ۱، ۱۳۷۹ ش.
داد زدن و نق‌نق کردن و تهدید کردن در هنگامی که عصبانی هستید، باعث وخیم‌تر شدن اوضاع می‌شود. پس عصبانی نشوید و بدانید که برای تغییر یک فرد و یا یک ملت باید اول محور افکار او را تغییر داد.
[۴] تقی‌زاده، محمد‌احسان، باد بی‌آرام نوجوانی، ص۱۲۳، انتشارات یکتا، چ۱.
سعی کنید اول این تغییر را در خودتان به وجود بیاورید و بعد افکار مادرتان را نسبت به خودتان بهبود بخشید. (انکار گذشته او را نسبت به خودتان تصحیح و اصلاح و تعدیل کنید)

۲.۹ - احساس مسئولیت

معمولاً در خانواده‌هایی که هر کس در جایگاه خود، نقش خود را ایفا می‌کند مشکلات کمتری ایجاد می‌شود، ابتدا جایگاه و نقش خودتان را در خانواده بشناسید و برای خود مسئولیت قائل شوید و احساس مسئولیت کنید، مسئولیت‌پذیری شما باعث جلب اعتماد مادرتان به شما خواهد شد؛ از‌این‌رو در برخوردش با شما تجدید‌نظر خواهد کرد.

۲.۱۰ - هنگام عصبانیت

هنگامی که عصبانی هستید، به نکات زیر عمل کنید: شما می‌توانید وقتی با مادرتان صمیمی هستید، این روش‌ها را به او آموزش دهید:

۲.۱۰.۱ - دور شدن از صحنه

خود را از صحنه دور کنید، بدون این‌که جنجالی بیافرینید یا داد و فریاد کنید، به جای دیگری بروید؛

۲.۱۰.۲ - فکر کردن

درباره چیزی که شما را عصبانی کرده، برای لحظه‌ای فکر کنید؛

۲.۱۰.۳ - نفس عمیق کشیدن

چشمان خود را ببندید و چند نفس عمیق بکشید؛

۲.۱۰.۴ - نوشتن علت عصبانیت

پس از این‌که عصبانیت شما کمتر شد، علت عصبانیت و اشتباهات خود را در برگه‌ای یادداشت کنید.

۲.۱۰.۵ - ورزش کردن

ورزش را از یاد نبرید. به‌ویژه برای تقویت اعتماد به نفس و برای غلبه بر عصبانیت پیاده‌روی کنید.

۲.۱۰.۶ - انجام کارهای هنری

کارهای هنری انجام دهید، به پرورش گل بپردازید.


۱. روان‌شناسی رابطه، دکتر غلام‌علی افروز، انتشارات نوادر.
۲. خانواده متعادل، دکتر محمد‌رضا شرفی انجمن اولیا و مربیان.


۱. کنت ونیگ، چگونه کودکان را با خود همراه کنیم، ص۱۴ با تغییر و تلخیص، ترجمه دکتر مهدی تهرانی دوست، انتشارات سنا، چ۱، ۱۳۸۲ ش.
۲. کنت ونیگ، چگونه کودکان را با خود همراه کنیم، ص۳۱، ترجمه دکتر مهدی تهرانی دوست، انتشارات سنا، چ۱، ۱۳۸۲ ش.
۳. صادقی اردستانی، احمد، نیازهای جوانان، ص۷۷، انتشارات خرم، چ ۱، ۱۳۷۹ ش.
۴. تقی‌زاده، محمد‌احسان، باد بی‌آرام نوجوانی، ص۱۲۳، انتشارات یکتا، چ۱.




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «رفتار مناسب در برابر عصبانیت والدین»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱۰/۱۶.    



جعبه ابزار