رسیدن به موفقیت با حفظ سلامتی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: موفقیت، سلامتی، کار و تلاش.
پرسش: بنده عینکی هستم و در مدرسه ممتازین تحصیل می‌کنم. برای رسیدن به شاگرد اول‌ها، باید خیلی تلاش کنم؛ اما می‌ترسم برای چشم من ضرر داشته باشد؛ چون عینکی هستم و از طرفی هم دلم نمی‌خواهد خانواده‌ام ناراحت شوند و من شاگرد اول نباشم. در این صورت خواهش می‌کنم مرا راهنمایی کنید؟
پاسخ:
پیش از بیان پاسخ باید متذکر شد که دو امر در شما قابل ستایش است:
۱. جست‌وجوی راه‌های رسیدن به موفقیت (از جمله چگونگی مطالعه با شرایط موجود و ...)؛
۲. توجه به
پدر و مادر.
اگر شما واقعاً احساس می‌کنید که تلاش زیاد به سلامتی چشم شما آسیب می‌رساند، باید
سلامتی خود را حفظ کنید؛ زیرا سلامتی مهم‌تر از هر چیز دیگر است؛ اما باید به این نکته توجه داشته باشید که گاهی
انسان به طور ناخودآگاه از «مکانیزم‌های دفاعی» استفاده می‌کند. به عبارت دیگر، در وجود انسان مکانیزم‌هایی وجود دارند که در شرایط خاص فعال می‌شوند؛ به عنوان مثال، زمانی که شما به‌شدت تلاش می‌کنید، یکی از این مکانیزم‌ها فعال می‌شوند تا شما را از زیر بار فعالیت زیاد نجات بخشد. در این صورت شما به صورت ناهشیار سعی می‌کنید به دلیل توجه به سلامتی چشم، خود را از زیر بار تلاش و کوشش رها سازید. در
روان‌شناسی به این مکانیزم‌ها «
مکانیزم دفاعی» گفته می‌شوند؛ زیرا از انسان در برابر سختی، فشار روانی و اضطراب دفاع می‌کنند. پس شما حواستان جمع باشد تا نگرانی شما درباره سلامتی یک نوع مکانیزم دفاعی نباشد.
اگر شما نگران چشم خود هستید، می‌توانید از وسایل صوتی مانند ضبط صوت، mp۳، موبایل یا وسایل دیگر استفاده کنید؛ یعنی مطالب مهم را ضبط کنید و گاهی به جای چشم از گوش استفاده کنید. تا
چشم شما استراحت کند. بدین طریق مطالب نیز بیش‌تر در
ذهن می‌ماند؛ چون سمعی ـ بصری می‌شود و مطالبی که از چندین کانال وارد ذهن شوند، بیش‌تر به خاطر می‌مانند.
برای درس خواندن خوب لازم نیست انسان همواره چشم روی
کتاب داشته باشد. در بسیاری از درس‌ها ـ خصوصاً درس‌هایی که مفهومی هستند ـ انسان می‌تواند در ذهن خود مطالبی را که یک بار خوانده یا سر کلاس آن‌ها را یاد گرفته مرور کند. درباره مسائل و جزئیات آن فکر کند. این فکر را در حال راه رفتن یا نشستن در یک فضای راحت و آرام می‌تواند انجام دهد. با استفاده از این روش مطالب بیش‌تر درونی می‌شود. پس از آن‌که مطالب را در ذهن مرور کرد، موارد را که نیاز به کتاب داشت، مراجعه می‌کند.
گفتن مطالب و تکرار آن‌ها به زبان محلی یکی از روش‌هایی است که می‌تواند در حفظ و درک مطالب بسیار مفید باشد. در روش گفتاری، نیازی نیست که انسان مدام چشم به کتاب بدوزد؛ بلکه درباره مطالب آموخته شده با خود صحبت می‌کند. اگر فضا و مکان اجازه می‌داد می‌توان با صدای بلند آن‌ها را تکرار کرد. در غیر این صورت با صدای پایین و فقط در مواردی که مشکل داشت به کتاب یا یادداشت خود مراجعه می‌کند. این روش برای «درس
زبان انگلیسی یا
عربی» یکی از بهترین روش‌هاست؛ زیرا درس‌های
زبان و جملات آن هرچه بیش‌تر با زبان گفته شود، بیش‌تر ذهنی می‌شوند و فرد به یادگیری زبان نزدیک‌تر می‌شود.
یکی از شیوه‌هایی که می‌تواند به شما در امر تحصیل کمک کند، شیوه
مباحثه و مطالعه گروهی است. با این روش شما می‌توانید با دو یا سه نفر از دوستان زحمت‌کش خود به شکل گروهی درس بخوانید؛ یعنی آن‌هایی که مطالعه کرده‌اند در جمع شما درس را بیان می‌کنند و شما نیز به آن‌ها گوش می‌کنید و نکات مبهم را از آن‌ها می‌پرسید. این روش برای شما که
ترس از آسیب چشم دارید، مناسب است؛ از سوی دیگر، این روش مورد تأیید روان‌شناسان تربیتی است؛ چون با این شیوه مطالب درونی می‌شود و دیر فراموش می‌گردد.
مطالعه تلاش زیاد نیست. تلاش اثر زیادی در موفقیت دارد؛ ولی اگر همین تلاش با مهارت‌های صحیح مطالعه و شیوه‌های درست یادگیری آمیخته شود، مطمئناً نتایج سریع‌تر به دست می‌آید و مطالعه راحت‌تر می‌گردد. بنابراین بهتر است در کنار تحصیل و تلاش زیاد خودتان که شیوه‌های مطالعه را نیز یاد بگیرید.
یکی از روش‌های مطالعه روش
تندخوانی است، با استفاده از این روش شما می‌توانید در مدت کم مطالب بیش‌تری را مطالعه کنید و بعد برای جلوگیری از فراموش شدن، درباره آن‌ها بیندیشید.
امروزه دانش پزشکی و
چشم پزشکی پیشرفت‌های قابل توجه‌ای کرده است. یکی از بهترین کارهایی که می‌توانید در این راستا انجام دهید، این است که پس از پرس‌و‌جو از افراد معتبر، نشانی یک
چشم پزشک متخصص و خوب را بگیرید و مسئله را با ایشان مطرح کنید و از او راهنمایی بخواهید که با عینک چند ساعت در یک شبانه‌روز می‌توان درس خواند. جای نگرانی نیست؛ چراکه دانشمندان و علمای زیادی داشته‌ایم که با عینک مطالعه کرده‌اند و به مدارج بالایی رسیده‌اند و آثاری ارزشمند به جای گذاشته‌اند. (مثل
شهید مطهری)
در مطالعه و تلاش علمی خود را با دیگران مقایسه نکنید (رقابت منفی). مهم آن است که با توجه به استعدادها و توانایی‌هایتان تلاش کنید. این امر یعنی همان انجام وظیفه. نباید برای چند سال محدود برنامه داشته باشید. به خواست خدا در آینده نیز باید به کارهای تدریس و تحقیقات خود و.... نیز ادامه دهید؛ پس نه
افراط کنید و نه
تفریط. گاهی مواقع فشار زیاد از توان، باعث می‌شود که انسان وسط راه بِبُرد؛ پس اگر افرادی در کلاس باشند که از نظر توانایی‌ها از شما بالاتر باشند، شما باید این واقعیت را بپذیرید که توانایی‌های آن‌ها بیش‌تر است، در عوض
خداوند نیز به شما استعدادهای دیگری عطا کرده که باید آن‌ها را شناسایی کنید. پس در حد توانایی‌ها و ظرفیت‌هایتان تلاش کنید و به پدر و مادرتان نیز اطمینان دهید که به اندازه توان خود زحمت کشیده‌اید. آن‌ها نیز نباید بیش از توان شما، انتظار داشته باشند؛ چراکه این امر به
سلامت شما ضرر می‌رساند. بنابراین تلاش کنید با زبان
محبت و به‌تدریج آن‌ها را با این واقعیت روبه‌رو کنید. که آن‌چه مهم است،
عمل به وظیفه، تلاش به اندازه توان و
توکل به خدا است.
بدون تردید کمک خدا و اولیای خدا نقش زیادی در موفقیت انسان دارد. همواره تلاش زیاد نیست که
انسان را به نتیجه می‌رساند؛ بلکه یاری خدا و کمک او باعث می‌شود که انسان با تلاش کم‌تر هم به نتایج بالاتر برسد؛ لذا برای موفقیت خود این عامل مهم را هیچ‌گاه فراموش نکنید؛ لذا توصیه می‌شود ضمن توجه کافی به انجام
اعمال عبادی، از
دعای مطالعه استفاده کنید، به
خدا توکل داشته باشید و به
ائمه معصومان (علیهم‌السّلام) متوسل شوید.
۱. چگونه مطالعه کنیم تا دانش‌جوی موفقی شویم، ترجمه عبدالحسین آل‌رسول، انتشارات کتاب زمان.
۲. عوامل موفقیت در تحصیل، مرتضی نظری، انتشارات مدرسه.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «رسیدن به موفقیت با حفظ سلامتی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۲/۱۹.
