رابطه عشق به خدا و ازدواج
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: ازدواج،
انسان،
خداوند،
عشق.
پرسش: چرا انسان با ازدواج، یکی دیگر را (غیر خدا) در قلبش جای میدهد؟ در صورتیکه فقط خداوند است که شایسته عشق ورزیدن است.
پاسخ: کسانی که با خداوند انس گرفتهاند حاضر نیستند کسی را در این حریم جا دهند. چرا که خداوند میفرماید: «خدا برای هیچ مردی در درونش دو قلب قرار نداده است.»
اما باید بدانیم که ازدواج، دستور همان خدایی است که عشق او در دل انسان جا دارد. باید بدانیم ازدواج در سیر تکاملی انسان به سوی خداست و در تعارض و تخالف با عشق به خداوند نیست. ازدواج هرگز به معنای وابسته شدن به عشقی هم طراز عشق الاهی نیست، بلکه در مسیر رسیدن به
حب خداوند است.
ازدواج یکی از زیباییهای آفرینش و از سنن و رسوم قطعی همه ملل و اقوام بشری است. در اسلام نیز به ازدواج اهمیت فراوانی داده شده است و از جوانب مختلفی به آن نگاه شده است، به طوری که با هیچ چیز قابل عوض شدن نیست. رفتار و عمل امامان و اولیاء دین که بالاترین درک از اسلام را دارند این کلام را قویاً تایید میکند. ما اینجا در دو محور، نظر اسلام درباره ازدواج را بررسی میکنیم:
اگر چه ازدواج در اسلام
واجب نیست اما بسیار بر آن تاکید شده است روایات متعددی در اهمیت ازدواج از
پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) و ائمه معصومین (علیهالسّلام) رسیده است.
امام باقر (علیهالسّلام) از قول پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) نقل میکند که فرمود: در اسلام هیچ بنایی نزد خداوند محبوبتر از ازدواج نیست.
در روایت دیگری از
حضرت صادق (علیهالسّلام) روایت شده که حضرت امیرالمؤمنین (علیهالسّلام) فرمود: ازدواج کنید زیرا رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) فرمود: کسی که دوست دارد از
سنت و روش من پیروی کند پس همانا ازدواج و
همسر اختیار نمودن از سنت و روش من است.
مساله ازدواج در اسلام آن قدر مورد توجه و اهمیت قرار داده شده است که انجام آن در بعضی از روایات مساوی با احراز نیمی از دین است. با ازدواج، شخص نیمی از
دین خود را تحصیل کرده است،
پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) میفرماید: «هر کسی ازدواج کند نیمی از دین خود را تحصیل کرده است». یعنی شخصیت
مؤمن با ازدواج به مرحلهای میرسد که نیمی از دین خود را حفظ میکند. در روایات آمده است که: «وَ فِی الْخِصَالِ قَالَ قَالَ (علیهالسلام) رَکْعَتَانِ یُصَلِّیهِمَا الْمُتَزَوِّجُ اَفْضَلُ مِنْ سَبْعِینَ رَکْعَةً یُصَلِّیهَا غَیْرُ مُتَزَوِّجٍ؛
دو رکعت
نماز انسانی که ازدواج کرده برتر از هفتاد رکعت نماز شخض مجرد است.»
این همه تاکید حکایت از اهمیت فوق العاده اسلام به امر ازدواج و تشکیل خانواده دارد، بنائی که هسته اولیّه تشکیل یک اجتماع سالم و الاهی در آن شکل میگیرد. اسلام همان طور که در اصل ازدواج تاکیدات فراوانی دارد در نحوه شکلگیری و استمرار آن نیز مطالب و معارف مهمی دارد که باید به آن توجه شود. از طرفی در
اسلام ترک ازدواج و مجرد بودن مذموم شمرده شده است، در صدر اسلام عدهای از صحابه زنان را بر خود
حرام کردند و
شب و
روز به عبادت پرداختند،
ام سلمه از طریق زنانشان به این موضوع اطلاع یافته و آن را به پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) انتقال داد، پیامبر فوراً به سوی اصحابش رفت و فرمود: آیا از زنان کناره میگیرید من خود ازدواج کرده و زنان را ترک نمیکنم...»
همه این تاکیدات، اهمیت فراوان این بنیاد مقدس را در دین اسلام میرساند، به گونهای که فقهاء ازدواج را یکی از مستحبات شمردهاند.
ازدواج دارای فوائد فراوانی است که در معارف نورانی اسلام به آنها اشاره شده است که به بعضی از آنها اشاره میکنیم:
اگر در جوامع بشری ازدواج از بین رود یا در حد قابل توجهی کم شود، نسل انسان به تدریج از بین میرود و تمدن عظیم انسانی نابود میشود و در نتیجه بقاء نسل انسانهای مومن و صالح نیز به مخاطره میافتد.
پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) میفرماید: «چرا مؤمن ازدواج نمیکند تا فرزندانی به
دنیا آورد که دنیا را از ذکر «لا اله الاّ الله» سنگین کنند.»
یکی از مسلمات روان شناسی که مورد توجه اسلام است تاثیر ازدواج در ایجاد آرامش و
تعادل روحی انسان است.
قرآن کریم میفرماید: «از آیات خداوند این است که از شما همسرانی برایتان خلق کرد که تا با آنها آرامش گیرید و بین شما مودّت و رحمت ایجاد کرد.»
همچنین امام صادق (علیهالسّلام) میفرماید: هیچ بندهای به فائدهای بیشتر از فایده یک همسر صالح نرسیده است که وقتی او را میبیند خوشحال و مسرور میشود و چون از او دور میشود زن، خودش و مال او را حفظ میکند.»
بر خلاف بیشتر تصورات ابتدائی از ازدواج، که عدهای آن را موجب زیاد شدن نان خور و تقسیم سرمایه میدانند. دین اسلام ازدواج را موجب
برکت و ازدیاد رزق و روزی میداند.خداوند میفرماید: «اشخاص مجرد و بردگان و کنیزان شایسته خود را همسر دهید که اگر فقیر باشند خداوند آنان را از فضل خود بی نیاز میکند»
روایات متعددی هم ازدواج را موجب ازدیاد رزق و روزی شمرده است.
رسول خدا میفرماید: «ازدواج کنید زیرا رزق شما بیشتر میشود»
تقریباً همه کسانی که ازدواج کردهاند علی رغم اذعان به بعضی از مشکلات اعتراف دارند که وضعیت مادی و معیشتی آنان، از قبل ازدواج بهتر شده است. گرچه معمولاً دراین گونه از مسائل اجتماعی استثناءاتی نیز وجود داشته است.
تمایل به جنس مخالف از امور غریزی انسان است که در صورت
افراط یا
تفریط در آن ضررهای جسمی و روحی فراوانی را به شخص وارد میشود. اسلام برای برآورده شدن این نیاز غریزی ازدواج را تشریع و تعیین کرده است، تا در پرتو آن هم جامعه سالم بماند و هم نیازهای غریزی انسان در محیطی مملوّ از
عفاف و
حیاء برآورده شود.
همانطور که میبینید فقط یکی از فواید ازدواج جلوگیری از انحراف اخلاقی و جنسی است، در حالی که ازدواج اثرات و برکات فراوانی دارد که انسان نباید خود را از آن محروم کند. ازدواج تکامل شخصیت انسان را در پی دارد، تکاملی که جز با ازدواج به دست نمیآید.
حال با توجه به جایگاه ازدواج در اسلام میتوان به این نتیجه رسید که: در این سیر تکاملی انسان، ازدواج نه تنها مانع نیست بلکه میتواند انسان را کمک کند. البته این در صورتی است که به ازدواج به عنوان وسیلهای برای رسیدن به محبوب اصلی نگاه کرد و مواظب بود بعد از ازدواج، در پیچ و خم زندگی این عشق الاهی کم رنگ نشود، و انسان مشغول و مشمول روز مرهگی نگردد. بلکه باید رشد و تکامل معنوی را در برنامههای خود قرار داد. ازدواج، وارد شدن به دنیای جدید با جذابیتهای مخصوص به خود است، در هر صورت امید است با پایداری در مسیر الاهی، از این امتحان با موفقیت و پیروزی سر بلند بیرون آیید.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «رابطه عشق به خدا و ازدواج»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۵/۲۶.