• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دعا برای فرزنددار شدن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: دعا، طلب فرزند، بچه‌دار شدن، استجابت دعا.

پرسش: برای بچه‌دار شدن چه دعا و اعمالی مناسب است؟ آیا راهکاری در دین، برای حل این مشکل بیان شده است؟

پاسخ: ۱. خداوند حکیم و علیم است و تمام کارهای او از روی حکمت و مصلحت است و قبولی دعا نیز منوط به مصلحت است و وعده قبولی نیز مشروط به مصلحت خواهد بود؛ ۲. هر چیزی را شرایط و موانعی است، تا آن شرایط حاصل نشود و آن موانع برطرف نگردد، ثمره‌ای بر آن مترتب نخواهد شد؛ به عنوان مثال اگر طبیب به مریض بگوید: فلان دارو را مصرف کن و از فلان چیز پرهیز کن، اگر بیمار چنین نکند، چه‌بسا موجب زیان، بلکه هلاکت باشد؛ بنابراین دعا را نیز شرایط و موانعی است؛ پس اگر بدون شرایط یا با بودن موانع دعا کنند، نباید انتظار قبولی آن را داشت.



خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «ادعونی استجب لکم؛ مرا بخوانید (از من بخواهید) تا من حاجت شما را برآورده کنم».
هر شخصی از این تعبیر می‌فهمد که شرط اجابت، دعا کردن است و خدا به واسطه دعا حاجت بنده را روا می‌کند.

۱.۱ - مستجاب شدن دعای ابراهیم

چنان‌که دعای ابراهیم را مستجاب کرد، آن هنگام که گفت: «ربّ هب لی من الصالحین؛ پروردگار من! مرا فرزندی از شایستگان عطا کن».
هنگامی که همسرش، بشارت فرزنددار شدن را شنید، از فرط تعجب گفت: آیا من یک زن عقیم از شوهری سال‌خورده و فرتوت فرزنددار می‌شوم؟ فرشتگان خدا گفتند: آیا از کار خدا تعجب می‌کند: «لا تعجبینی من امر الله».

۱.۲ - برآورده شدن دعای زکریا

هم‌چنین حضرت زکریا در حالی که موی سر و صورتش سپید شده بود و به نهایت ضعف و سستی رسیده بود، گفت: «ربّ انّی وهن العظم منّی و اشتعل الراس شیبا»؛ از خدا خواست، فرزندی شایسته به او عطا فرماید که وارث خاندان یعقوب باشد. خدای سبحان دعای او را اجابت فرمود، با این‌که شرایطْ طبیعی و عادی نبود، فرزندی به او عطا فرمود، فرزندی پاک و پسندیده به نام یحیی.


شرایط استجابت دعا، عبارت‌اند از:

۲.۱ - طلب واقعی

شرط اول استجابت دعا این است که خواستن و طلب واقعی باشد و در وجود انسان پیدا شود و تمام ذرات وجود انسان، مظهر خواستن گردد. آن‌چه می‌خواهد به صورت یک احتیاج و استدعا و حاجت درآید.

۲.۲ - ایمان و یقین

شرط دوم، ایمان و یقین است. ایمان به رحمت بی‌منتهای ذات احدیت، ایمان به این‌که از ناحیه حق تعالی می‌توان به فیوضات بزرگ دست یافت و ایمان داشته باشد که در رحمت الهی هیچ‌گاه به روی بنده‌اش بسته نمی‌شود، اگر نقص و قصور است، از ناحیه بنده است. در حدیث آمده است: «اذا دعوت فظن حاجتک بالباب»؛ یعنی آن‌گاه که دعا می‌کنی، حاجت خود را دم در آماده فرض کن.

۲.۳ - هماهنگی شئونات زندگی با دعا

شرط سوم، آن‌که سایر شئون زندگی انسان، با دعا هماهنگی داشته باشد؛ یعنی در خواست انسان با هدف تکوین و تشریع هماهنگی داشته باشد، دل پاک و صاف باشد، کسب روزی، حلال باشد، مظالم مردم بر گردن نداشته باشد و... .

۲.۳.۱ - روایتی از امام صادق

از امام صادق (علیه‌السلام) روایت شده است: اذا ارادَ احدکم ان یستجاب له فَلْیُطب کَسْبَه وَلْیخْرُج مِن مظالم الناس و انّ الله لایرفع الیه دعاء عبدو فی بطنه حرام او عنده مظلمه لاحد من خلقه؛ یعنی هرگاه یکی از شما بخواهد دعایش مستجاب شود، کار و کسب و راه درآمد و روزی‌ خود را پاکیزه کند و خود را از زیر بار مظلمه‌هایی که از مردم بر عهده دارد خلاص کند؛ زیرا دعای بنده‌ای که در شکمش مال حرام باشد، به سوی خدا بالا برده نمی‌شود.

۲.۴ - دوری از تنبلی و تن‌پروری

شرط چهارم: درخواست انسان واقعاً مظهر حاجت باشد. درخواست در موردی باشد که انسان دست‌رسی به مطلوب ندارد، عاجز است، ناتوان است، اگر خداوند کلید حاجتی را به دست خود انسان داده و او کفران نعمت می‌کند و از به کار بردن آن کلید، کوتاهی می‌کند و از خدا می‌خواهد آن دری که کلیدش در دست دعاکننده است بر روی او باز کند و زحمت به کار بردن کلید را از دوش او بردارد، البته چنین دعایی قابل استجابت نیست. یعنی انسان تنبل و تن‌پرور دعایش مستجاب نمی‌شود.

۲.۴.۱ - نکته

در عصر کنونی با توجه به پیشرفت علوم پزشکی و وجود متخصصانی در مورد فرزند‌دار شدن اگر انسان به پزشک متخصص مراجعه نکند و فقط دعا کند، این دعا به استجابت نمی‌رسد؛ یعنی مراجعه به پزشک باید با دعا توأم و همراه باشد.


اعمالی که به طور عام باعث استجابت دعا هستند، در مفاتیح الجنان ذکر شده‌اند؛ از قبیل زیارت عاشورا، نماز آقا [[|امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)]]، دعای توسل، نماز جعفر طیّار، و... که مداومت بر ادعیه، علاوه بر استجابت دعا، یک ارتباط قلبی بین انسان و خداوند ایجاد می‌شود.


ممکن است این سؤال مطرح گردد: با این‌که خداوند در قرآن می‌فرماید: «ادعونی استجب لکم» و نیز می‌فرماید: «اذا سئلک عبادی فانّی قریب اجیب دعوة الداع اذا دعان» وعده فرموده است که دعای بندگان را اجابت فرماید و خلف وعده در ساحت قدس حضرت حق راه ندارد، ‌پس چه‌گونه است که ما دعا می‌کنیم و مستجاب نمی‌شود؟ جواب این‌که:

۴.۱ - دلیل اول

خداوند حکیم و علیم است و تمام کارهای او از روی حکمت و مصلحت است و قبولی دعا نیز منوط به مصلحت است و وعده قبولی نیز مشروط به مصلحت خواهد بود؛ به عنوان مثال اگر شخص کریمی اعلام نماید هر که از من چیزی بخواهد عطا می‌نمایم و شخصی بیاید و چیزی که برای او ضرر دارد و هلاکت او را به همراه دارد، طلب نماید، به خیال این‌که برای او نافع است، در این صورت عطا نکردن سزاوارتر است؛ بلکه عطا کردن جور و ظلم است. اکثر خواهش‌های بندگان نیز چنین است و موجب نقص و ضرر خودشان است و خود نمی‌دانند.

۴.۱.۱ - نمونه‌ای از دعاها

بعضی از دعاها که برای فرزنددار شدن وارد شده، عبارت‌اند از:

۴.۱.۲ - دعای اول

نقل شده که امام جعفر صادق (علیه‌السلام) دعای زیر را توصیه فرمودند:
اللهم لاتذرنی فرداً و انت خیر الوارثین وحیداً وحشا فیَقْصرُ شکری عن تفکّری بل هب لی عاقبة صدق ذکوراً و اناثاً و آنَسُ بهم من الواحده و اشکُنْ الیهم و الوحد، و اشکُرُکَ‌ عند تمام النعمة، یا وهّابُ یا عظیمُ مُعظم ثم اعطنی فی کلّ عافیه شکراً حتی تُبلُغنی منها رضوانک فی صدق الحدیث و اداء الامانة و الوفاء بعهد.

۴.۱.۳ - دعای دوم

در حدیث دیگر از ایشان نقل شده که فرمودند: در سجده این دو آیه را بخوانید:
ربّ هب لی من لدنک ذریّةً طیبةً انک سمیعُ الدعاء، ربّ لاتذرنی فرداً و خیرُ الوارثین.

۴.۱.۴ - دعای سوم

در روایت دیگری نقل شده که فرمودند: بعد از نماز جمعه، دو رکعت نماز بگذارند و رکوع و سجود را طولانی کند؛ سپس بگوید: «اللهم انی اسئلک بما سالک به زکریّا، ‌ربّ لاتذرنی فرداً و انت خیر الوارثین. اللهم هب لن من لدنک ذریّةً طبیةً انک سمیعُ الدعاء. اللهم باسمک استَحْلَلْتُها و فی امانتک اَخذْتُها فان قضیتَ فی رحِمها وَلَداً فاجْعله و غلاماً مبارکاً زکیاً و لاتجعل للشیطان فیه شرکاً و لانصیباً».

۴.۱.۵ - دعای چهارم

در صبح و شام هفتاد مرتبه سبحان الله ـ ده مرتبه استغفر الله ربی و اتوب الیه ـ و سپس نه مرتبه سبحان الله و یک مرتبه استغفر الله ربی و اتوب الیه گفته شود.

۴.۱.۶ - دعای پنجم

در هر سحرگاهان صد مرتبه استغفار گفته شود و در صورت فراموشی، قضای آن را به جا آورد و بهتر است استغفر الله ربی و اتوب الیه گفته شود.
[۸] سیمای میخبر با همکاری جمعی از خواهران، ریحانة بهشتی یا فرزند صالح، ص۳۶، چاپ سرور، ناشر: نورالزهراء (سلام‌الله‌علیها).


۴.۲ - دلیل دوم

هر چیزی را شرایط و موانعی است، تا آن شرایط حاصل نشود و آن موانع برطرف نگردد، ثمره‌ای بر آن مترتب نخواهد شد؛ به عنوان مثال اگر طبیب به مریض بگوید: فلان دارو را مصرف کن و از فلان چیز پرهیز کن، اگر بیمار چنین نکند، چه‌بسا موجب زیان، بلکه هلاکت باشد.
دعا را نیز شرایط و موانعی است، پس اگر بدون شرایط یا با بودن موانع دعا کنند، نباید انتظار قبولی آن را داشت.


۱. بیست گفتار، آیت‌الله شهید مطهری، انتشارات صدرا.
۲. ۲۸ گفتار پیرامون مسائل اعتقادی و اخلاقی، آیت‌الله مصباح یزدی، انتشارات در راه حق و اصول دین.
۳. اصول کافی، ثقة الاسلام، کلینی، ج۴.
۴. ترجمه المیزان، ج۲، آیت‌الله طباطبایی.
۵. دعاشناسی موضوعی، مؤلف: علی‌رضا فراهانی‌ منش، چاپ: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
۶. نقش دعا در زندگی اجتماعی، دکتر عبدالله امیدی‌فر، چاپ و صحافی: چاپ‌خانه الهادی.
۷. دعاها و تمهیدات قرآن، سیدمحمد باقر شهیدی مترجم: هبة الدین شهرستانی، چاپ‌خانه: دفتر انتشارات اسلامی.


۱. غافر/سوره۴۰، آیه۶۰.    
۲. صافات/سوره۳۷، آیه۱۰۰.    
۳. هود/سوره۱۱، آیه۷۳.    
۴. مریم/سوره۱۹، آیه۴.    
۵. مطهری، مرتضی، بیست گفتار، ص۲۸۹، انتشارات صدرا، چاپ پنجم، ۱۳۵۸.    
۶. غافر/سوره۴۰، آیه۶۰.    
۷. بقره/سوره۲، آیه۱۸۶.    
۸. سیمای میخبر با همکاری جمعی از خواهران، ریحانة بهشتی یا فرزند صالح، ص۳۶، چاپ سرور، ناشر: نورالزهراء (سلام‌الله‌علیها).




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «دعا برای فرزنددار شدن»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۲/۲۱.    



جعبه ابزار