• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دروزیان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلید واژه: عقاید، دروزیان ، اسماعیلیه ، الحاکم بامر الله ،تقمّص
پرسش: عقايد دروزيان چيست؟
پاسخ:



فرقه دروزیه كه در حقيقت انشعابي از مذهب اسماعیلی مي باشد، در زمان خلافت ششمين خليفه فاطمی ، الحاكم بامر الله پا به عرصه وجود نهاد. البته حمايت هاي حاکم در پديد آمدن چنين فرقه اي نقش اساسي داشته است.
[۱] گلپايگاني، علي، فرق و مذاهب كلامي، قم، مركز جهاني علوم اسلامي، چاپ اول، ۱۳۷۷ه‌ ، ص ۳۱۴



قبل از پرداختن به مباني اعتقادي فرقه « دروزی » لازم است كه عناصر تشكيل دهنده اندیشه كلامي اين مذهب بيان گردد. آنچه كه امروزه به عنوان انديشه كلامي دروزيه مطرح است، عناصر مختلفي است كه در طول زمان وارد باورهاي فكري و اعتقادي آنان شده است كه بطور كلي به سه بخش تقسيم مي گردد:
۱. فلسفه نو افلاطونی .
۲. احکام حقوقي كه از طرف حاكم به مناسبت هاي مختلف صادر مي شده است، مانند ابطال زکات ، نسخ شریعت و ....
۳. مجموع مناظرات و بحث هاي اعتقادي كه در ميان رهبران اين فرقه رخ داده است و در مجموعه اي بنام « وسائل الحکمة الشریفه » موسوم است.
[۲] ايماني، عليرضا، اسماعيليه، قم، مركز مطالعات و تحقيقات اديان و مذاهب، چاپ اول، ۱۳۸۰ه‌ ، ص۵۶۰



بنا بر اين عقايد و باورهاي اين فرقه چندان شباهتي با عقاید شیعه اثنا عشریه و ساير مسلمين ندارد. در اين نوشتار به برخي از آن ها اشاره مي شود.

۳.۱ - الوهيت حاكم بأمرالله

از نگاه آنان «الحاكم بأمرالله» صورت ناسوتي الوهیّت است و هموست یگانه ، صمد و منزّه از شمارش و همسر ، لذا يك دروزي چيزي جز طاعت وي نمي شناسد. دروزي كسي است كه اعتراف كند، هيچ خدايي در آسمان و هيچ امامي در زمين جز حاکم وجود ندارد.
[۳] رباني گلپايگاني، ‌علي، ‌فرق و مذاهب كلامي، قم، ‌مركز جهاني علوم اسلامي، چاپ اول، ۱۳۷۷ه‌ ص۳۱۱
همين عقیده موجب انتقاد شديد ساير فرقه هاي اسلامي شده است.

۳.۲ - حلول خدا در جسم حاکم در منابع دروزیان

گرچه حلول خدا در جسم حاكم از كتاب هاي مقدس دروزيان استفاده مي شود، و لكن از صراحت برخوردار نيست، و قابل توجيه مي باشد.
[۴] ايماني، عليرضا، اسماعيليه، قم، مركز مطالعات و تحقيقات اديان و مذاهب، چاپ اول، ۱۳۸۰ه‌ ، ص۵۶۲


۳.۳ - تناسخ یا تقمّس

از كتاب ها و متون منسوب به اين فرقه بدست مي آيد كه دروزي ها معتقد به انتقال روح از جسم انسان به انسان ديگري مي باشند. زيرا نفس را جاودانه دانسته و باور دارند: آنچه مي ميرد، پيراهن است (جسم) و وقتي كه كهنه شد، نفس انساني به پيراهن ديگر منتقل مي شود. دروزيه لفظ تناسخ را به تقمّص تبديل كرده اند تا سنخ را شامل نگردد. آن ها تصريح كردند كه انتقال نفس آدمي به جسم حيوان كه گناهي ندارد، ظلم است. و پاداش و کیفر بر عدل الهی استوار است.
[۵] ايماني، عليرضا، اسماعيليه، قم، مركز مطالعات و تحقيقات اديان و مذاهب، چاپ اول، ۱۳۸۰ه‌ ، ص۵۶۴


۳.۴ - حدود خمسه

يكي از باورهاي فرقه دروزيه اعتقاد به « حدود خمسه » مي باشد و آن ها عبارتند:

۳.۴.۱ - حد اول

عقل، علة العلل ، قائم الزمان ،اراده، او همان امام اعظم دروزيان حمزه بن علي بن احمد مي باشد.

۳.۴.۲ - حدّ دوم

نفس، مشيّت، ادريس زمان، اخنوخ اوان، شيخ مجتبي ابو ابراهيم اسماعيل بن محمد بن حامد تميمي داماد حمزه بن علي است.

۳.۴.۳ - حدّ سوم

كلمه، سفير قدرت، فخر الموحدین ، بشیر المؤمنین ،‌ شيخ رضي أبوعبدالله محمد بن وهب قرشی است.

۳.۴.۴ - حدّ چهارم

سابق، جناح راست، نظام المستجیبین ، غرّالموحدین ، عبدالوهاب سامری است.

۳.۴.۵ - حدّ پنجم

تالي، جناح چپ، لسان المؤمنين، سند الموحدين، معدن العلوم، شيخ بهاالدين ابوالحسن علي بن احمد سمفوتي معروف به مقتني است.
چهار حدّ اخير كه به دنبال عقل كل هستند، همان اربعه «حرم» مي باشند كه در هر زمان با اسما و اشكال متفاوت ظاهر مي شوند. مثلاً هنگامي كه حمزه در صورت سلمان فارسي ظاهر شد، حدود ديگر در قالب چهار صحابه (مقداد، ابوذر،عمار و نجاشي) آشكار گشتند.
[۶] ايماني، عليرضا، اسماعيليه، قم، مركز مطالعات و تحقيقات اديان و مذاهب، چاپ اول، ۱۳۸۰ه‌ ، ص۵۷۳


۳.۵ - نبوت و پيامبران الهي از ديدگاه دروزيه

دروزيان تمامي پیامبران الهي را انكار نموده اند. حمزه مؤسس و بنيادگزار اين فرقه ، معتقد است كه: جنگ با انبياي اولوالعزم و تبرّی جستن از شریعت و عقاید آنان واجب است. در برخي از مدارك آن ها آمده است كه: مراد از ناطق و اساس كه به دست حمزه در كنار ركن يماني كشته مي شوند، ابلیس و شیطان است. ابليس ـ نعوذ بالله ـ نخست در جسم آدم تجلّي كرد، سپس نوح و ابراهیم و موسی و عیسی و محمد صلی الله علیه و آله - و شیطان ابتدا در جسم شیث و سام و اسماعیل و یشوع و شمعون و سرانجام در علی علیه السلام بن ابی طالب ظهور يافت، بنا بر اين هنگام برپايي قيامت دروزيان، پيامبر و امير المؤمنين، به دست «الحاكم بأمرالله» كشته مي شوند.
[۷] خطيب، محمد احمد، عقيدة الدروز، رياض، دارالعالم الكتب، چاپ سوم، ۱۹۸۹م، ص۱۶۷



۱. گلپايگاني، علي، فرق و مذاهب كلامي، قم، مركز جهاني علوم اسلامي، چاپ اول، ۱۳۷۷ه‌ ، ص ۳۱۴
۲. ايماني، عليرضا، اسماعيليه، قم، مركز مطالعات و تحقيقات اديان و مذاهب، چاپ اول، ۱۳۸۰ه‌ ، ص۵۶۰
۳. رباني گلپايگاني، ‌علي، ‌فرق و مذاهب كلامي، قم، ‌مركز جهاني علوم اسلامي، چاپ اول، ۱۳۷۷ه‌ ص۳۱۱
۴. ايماني، عليرضا، اسماعيليه، قم، مركز مطالعات و تحقيقات اديان و مذاهب، چاپ اول، ۱۳۸۰ه‌ ، ص۵۶۲
۵. ايماني، عليرضا، اسماعيليه، قم، مركز مطالعات و تحقيقات اديان و مذاهب، چاپ اول، ۱۳۸۰ه‌ ، ص۵۶۴
۶. ايماني، عليرضا، اسماعيليه، قم، مركز مطالعات و تحقيقات اديان و مذاهب، چاپ اول، ۱۳۸۰ه‌ ، ص۵۷۳
۷. خطيب، محمد احمد، عقيدة الدروز، رياض، دارالعالم الكتب، چاپ سوم، ۱۹۸۹م، ص۱۶۷



سایت مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی    



جعبه ابزار