درمان اضطراب با دارو
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: اضطراب، استرس، مصرف دارو.
پرسش: قبلاً
اضطراب و استرس داشتم؛ اما الآن حالم بهتر شده است؛ ولی در‌عین‌حال دارو مصرف می‌کنم و از عوارض جانبی داروها نگران هستم. علاوه بر آن، وقتی کسی کاری از من می‌خواهد که انجامش دهم، نگرانی‌ام شروع می‌شود و
خواب ندارم تا انجامش دهم. وقتی دکتر برایم دارو می‌نویسد، شک می‌کنم که آیا بیماری‌ام را درست تشخیص داده یا نه؛ لذا همیشه در نگرانی به سر می‌برم.
پاسخ:
ابتدا باید اشاره نمود که تنها شما نیستند که اضطراب را
تجربه کرده‌اید. همه افراد کم‌و‌بیش تجربه اضطراب و
استرس را در
زندگی خود داشته‌اند. مقداری از اضطراب برای هر کسی در زندگی لازم است؛ زیرا ما همیشه به هشیاری، برانگیختگی و مقاومت جسمانی نیاز داریم. به تعبیر برخی
اندیشمندان، اگر اضطراب نبود، ما پُشت میزهایمان به
خواب می‌رفتیم.
اضطراب است که ما را وا‌می‌دارد تا برای آینده خود تلاش کنیم، برای معاینات پزشکی و درمان به پزشک مراجعه نماییم. این مقدار اضطراب کاملاً طبیعی و مطلوب است؛ اما اگر اضطراب از این حد فراتر رود، به‌گونه‌ای که شدت آن با محرک یا پدیده برانگیزنده، مثلاً
بیماری و...، تناسب نداشته و غیر منطقی باشد، در این صورت اضطراب جنبه بیمارگونه پیدا می‌کند.
با توجه به تعریفی که از اضطراب مطلوب و اضطراب بیمارگونه ارائه شد، شما باید ابتدا میزان اضطراب خویش را مشخص کنید و دقیقاً بدانید که اضطراب شما در چه حدی است. اگر به
روان‌پزشک یا
روان‌شناس مراجعه نموده‌اید و آن‌ها تشخیص داده‌اند که اضطراب شما غیر طبیعی است، در این صورت باید طبق نظر روان‌پزشک دارو مصرف کنید و از خدمات روان‌درمانی یک روان‌شناس هم استفاده نمایید تا به نتیجه مطلوب‌تری برسید.
از طرف دیگر، عوارض جانبی داروها یک امر طبیعی است. همه داروها حتی همین داروهای ساده و معمولی که برای سردرد یا سرماخوردگی مصرف می‌کنیم، یک‌سری عوارض جانبی به همراه دارد و چه‌بسا ممکن است در درازمدت و مصرف بیش از حد آن، باعث مشکلاتی در ما شود. اگر مصرف دارو زیر نظر یک روان‌پزشک متخصص باشد، قطعاً به عوارض جانبی داروها توجه خواهد داشت. بنابراین داروهایی تجویز خواهد کرد که بالاترین نقش درمانی را داشته باشد و عوارض جانبی کم‌تری داشته باشد.
چنان‌چه واقعاً نگران عوارض جانبی داروها هستید، باید داروهای خود را به موقع و طبق دستور روان‌پزشک مصرف کنید تا مشکل
اضطراب شما زودتر بهبود یافته، دیگر مجبور نباشید که دارو مصرف نمایید. عوارض جانبی داروها معمولاً در صورت مصرف نامنظم و بیش از اندازه ظاهر می‌شود.
با این توضیحات نظرتان را به نکات ذیل جلب می‌نماییم:
درمان اضطراب و پیش‌گیری از استرس و فشار روانی با روش‌های مختلف امکان‌پذیر است. دارو درمانی یکی از روش‌هاست. شناخت‌درمانی و رفتاردرمانی که هر‌کدام روش‌های متعددی دارند، شیوه‌های دیگر درمان اضطراب است.
روان‌پزشکان معمولاً
دارو تجویز می‌کنند؛ اما روان‌شناسان با استفاده از روش‌های روان‌درمانی به درمان اضطراب و استرس اقدام می‌کنند.
این‌که قبل از انجام کار اضطراب دارید و نمی‌توانید راحت بخوابید، تا حدودی طبیعی است. همه افراد وقتی کار مهمی مانند
امتحان یا سخنرانی در حضور جمع و صحبت در یک جلسه علمی را پیش رو دارند، مضطرب هستند. اضطراب آن‌ها بیش‌تر به خاطر این است که می‌ترسند نتوانند به صورت مطلوب وظایفشان را انجام دهند.
برای پیش‌گیری از این نوع اضطراب، شما باید
اعتماد به نفس را در خود تقویت کنید. روان‌شناسان معتقدند که اضطراب از شناخت‌های غلط و باورهای منفی ناشی می‌شود.
انسان اگر از
قضاوت و ارزیابی دیگران هراس داشته باشد و از انتقاد بترسد، طبیعی است که با اضطراب مواجه می‌شود. به هیچ وجه از ارزیابی و
انتقاد هراسی نداشته باشید. انتقاد باعث رشد انسان است. همه کسانی که در زمینه‌ای موفق شده‌اند، ابتدا با مخالفت‌ها، انتقادها و چه‌بسا ارزیابی‌های منفی دیگران مواجه شده‌اند. اگر آن‌ها از انتقاد می‌ترسیدند، هیچ‌گاه موفق نمی‌شدند.
نکته دیگری که باید توجه داشته باشید این است که دیگران «رفتار شما» را ارزیابی می‌کنند نه «
شخصیت شما» را. اگر در حضور جمع نتوانستید کار را به‌خوبی ارائه دهید، این مربوط به رفتار است و رفتار قابل اصلاح می‌باشند.
سعی کنید در جمع خصوصی
خانواده،
دوستان و اطرافیان نزدیک، بیش‌تر صحبت کنید، یا وظایف و مسئولیت‌هایی را بر عهده بگیرید. وقتی در جمع دوستان و خانواده توانستید کاری را به‌خوبی و بدون اضطراب انجام دهید، در مجامع عمومی و جلسات رسمی‌تر نیز می‌توانید کاری را به صورت موفقیت‌آمیز انجام دهید.
ابتدا کارهای معمولی و وظایف ساده‌تر را بر عهده بگیرید که انجام آن برای شما راحت باشد. بعید است انجام یک کار راحت که می‌توانید به‌آسانی آن را انجام دهید، برای شما سخت باشد و اضطراب ایجاد نماید. وقتی کارهای راحت را توانستید بدون اضطراب انجام دهید، کارهای دشوارتر را نیز کم‌کم می‌توانید انجام دهید.
بی‌اعتمادی به پزشک و
شک در این‌که آیا بیماری مرا درست تشخیص داده یا نه، این هم به خاطر اضطراب شماست. اگر اضطراب شما به طور کل درمان شود، این نگرانی هم برطرف خواهد شد.
شما باید به
خداوند توکل نمایید. معنای
توکل به خداوند در این موارد این است که بگویید: خدایا! من نهایت تلاشم را نمودم و به یک پزشک متخصص مراجعه کردم، حالا درمان به وسیله استفاده از اسباب به دست تو است. پس مرا کمک نما تا موفق گردم. قطعاً این‌گونه توکل نمودن مؤثر واقع می‌شود.
خداوند هم می‌فرماید: «
وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ ؛
هرکس به خدا توکل کند، خدا او را کفایت می‌کند».
امید است توجه به نکات یادشده و
مطالعه کتاب‌هایی که در پی معرفی می‌شود، برایتان مفید واقع شود.
۱. ارنست دیمنه، هنر فکر کردن، ترجمه محمد رفیعی، انتشارات خجسته، ۱۳۷۹ ش.
۲. البرت الیس، احساس بهتر، بهتر شدن، بهتر ماندن، ترجمه: فیروز بخت، نشر رسا، ۱۳۸۲ ش.
۳. امان‌الله خلجی موحد، روان درمانی با کلام آسمانی، نشر شهر اندیشه، ۱۳۷۹ ش.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «درمان اضطراب با دارو»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۳/۲۴.
