درخواست بهشتیان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: انسان‌های بهشتی، نعمت‌های بهشتی، درخواست بهشتیان، اراده.
پرسش: آیا انسان‌های بهشتی در بهشت هر چه دلشان بخواهند می‌توانند طلب کنند؟ لطفاً به طور مفصل بیان کنید؟
پاسخ: با توجه به برخی
آیات قرآن، برای
بهشتیان هر چه را که برایشان امکان داشته باشد ـ چه بتوانند تصور بکنند و چه نتوانند و فوق تصور آنها باشد ـ مهیا و آماده شده است. نعمت‌هایی که هر کدام از غرایز وجودی او ـ اعم از مادی و معنوی ـ را برآورده کرده و در اثر تنوعی که بر آنها حاکم است، هیچ‌گاه از آنها خسته نشده و برایشان ملال‌آور نخواهد بود. افزون بر اینکه بهشتیان هیچ‌گاه خواست‌ها و آرزوهای غیر منطقی و غیر عادلانه نمی‌کنند.
با مراجعه به آیاتی که در رابطه با
بهشت و توصیف نعمت‌های آن سخن گفته‌ا‌ند، به این مطلب می‌رسیم که رابطه اراده بهشتیان با نعمت‌های آن در سه سطح بیان شده که در ادامه به آیات مربوطه اشاره خواهیم کرد.
در سوره مبارکه واقعه در دو آیه متوالی آمده: «
وَفَاکِهَةٍ مِمَّا یَتَخَیَّرُونَ»؛ «و میوه‌هایی از هر نوع که مایل باشند» و «
وَلَحْمِ طَیْرٍ مِمَّا یَشْتَهُونَ»؛ «گوشت پرنده از هر نوع که بخواهند».
اراده و انتخاب
مؤمن در مورد خوردنی‌ها ـ اعم از میوه‌ها و گوشت‌ها ـ در این سطح قوی دانسته شده؛ به طوری که هر میوه‌ای که بتواند تصور کند با اراده کردن مهیا می‌شود و هر گوشت پرنده‌ای را که بخواهد، برای او آماده می‌شود؛ ولی این دو
آیه نسبت به سایر لذایذ مادی ساکت است.
در آیه‌ای داریم که: «
وَفِیهَا مَا تَشْتَهِیهِ الْاَنْفُسُ وَتَلَذُّ الْاَعْیُنُ»؛
«در بهشت هر آنچه دل‌ها بخواهد و چشم‌ها از آن لذت برد، وجود دارد».
این آیه دامنه
اراده را وسیع‌تر کرده و هرگونه خواست نفس ـ اعم از خوردن و لذایذ دیگر مثل لذتی که مربوط به چشم است ـ را دربر می‌گیرد.
البته چون تنوع در بهره‌گیری از لذت، لذتی عظیم است، مؤمن می‌تواند از هر راهی و به هر طریقی که دوست دارد و هر غذایی که می‌خواهد، آن را اراده کند؛ مثلاً به غلمان خود دستور دهد، در طَبَق‌های آراسته برای او
غذا بیاورند.
آیه «
لَهُمْ مَا یَشَاءُونَ عِنْدَ رَبِّهِمْ»؛
«برای آنها در آنچه که بخواهند نزد پروردگارشان هست»؛ و آیات مشابه آن مثل «
لَهُمْ مَا یَشَاءُونَ فِیهَا وَلَدَیْنَا مَزِیدٌ»؛
«اهل بهشت درحالی‌که در بهشت‌اند، مالک و صاحب
اختیار در هر چیزی هستند که مشیت و اراده‌شان به آن تعلق بگیرد و نزد ما از این بیش‌تر هم هست».
خلاصه اینکه هر چه را بخواهند در اختیارشان قرار می‌گیرد، بدون هیچ قیدی و استثنایی پس هر چیزی که ممکن باشد اراده و مشیت انسان به آن تعلق بگیرد، آن را دارند.
از ادامه آیه که فرمود
لَهُمْ مَا یَشَاءُونَ فِیهَا وَلَدَیْنَا مَزِیدٌ نیز استفاه می‌شود که وقتی قرار شد که اهل بهشت هر آنچه را که امکان دارد مشیت و خواست آدمی به آن تعلق گیرد و آنچه از مقاصد و لذایذ که علم آدمی سراغش را داشته باشند در اختیار داشته باشند، قهراً زیادتر از آن، امری عظیم‌تر خواهد بود که
علم و مشیت انسان درک آن را ندارد؛ چون کمالاتی است مافوق آنچه که
علم بشر بدان برسد.
بعضی در اینجا سؤالی مطرح کرده‌اند که آیا اگر آنها تقاضای مقامات انبیا و اولیا برتر از خود را بکنند نیز به آنها داده می‌شود؟
غافل از اینکه بهشتیان چون چشم حقیقت‌بین دارند، هرگز به فکر چیزی که برخلاف حق و عدالت و برخلاف اصل توازن «شایستگی‌ها» و «پاداش‌ها» است، نمی‌افتند.به تعبیر دیگر، امکان ندارد افرادی که در درجات متفاوت در
ایمان و عمل هستند، جزای مشابهی داشته باشند، بهشتیان چگونه آرزوی محال می‌کنند؟ و در‌عین‌حال آنها از نظر روحی چنان هستند که به آنچه دارند، راضی‌اند و هیچ‌گونه
حسد و رشک بر وجود آنان حاکم نیست؛
پس از سوی بهشتیان آرزوهای غیر منطقی صادر نمی‌شود.
با توجه به آیات مذکور، برای بهشتیان هر چه را که برایشان امکان داشته باشد ـ چه بتوانند تصور بکنند و چه نتوانند و فوق تصور آنها باشد ـ مهیا و آماده شده است. نعمت‌هایی که هر کدام از غرایز وجودی او ـ اعم از مادی و معنوی ـ را برآورده کرده و در اثر تنوعی که بر آنها حاکم است، هیچ‌گاه از آنها خسته نشده و برایشان ملال‌آور نخواهد بود. افزون بر اینکه بهشتیان هیچ‌گاه خواست‌ها و آرزوهای غیر منطقی و غیر عادلانه نمی‌کنند.
۱. سیدهاشم بحرانی؛ البرهان فی تفسیر القرآن، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات بیروت، لبنان، سوره واقعه، ص۴۱۵.
۲. ناصر مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج۱۱، ص۲۱۳.
۳. سیدمحمدحسین طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی، ج۱۸، ص۶۵.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «درخواست بهشتیان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۴/۰۵.
