در بند بودن شیطان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: برکات ماه رمضان،
شیطان ، حبس، لبیک به دعوت
انبیا ،
اجابت دعوت شیطان،
هلال ماه.
پرسش: اینکه می‌گویند در
ماه رمضان شیطان در زنجیر است، چقدر مستند است؟
پاسخ:
یکی از سخنان
پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ در مورد آثار و برکات ماه مبارک رمضان که در منابع معتبر روایی (نظیر
کتاب کافی، تهذیب و...) آمده است، روایتی است که در آن این جمله آمده است: «آن هنگام که هلال ماه
رمضان سر برآورد، شیطان‌های رانده‌شده به زنجیر کشیده می‌شوند».
این روایت از طریق
امام باقر ـ علیه‌السلام ـ از جد بزرگوارش نقل شده است: «أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عُلْوَانَ عَنْ عَمْرِو بْن شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ ـ علیه‌السلام ـ قَالَ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص یُقْبِلُ بِوَجْهِهِ إِلَی النَّاسِ فَیَقُولُ یَا مَعْشَرَ النَّاسِ إِذَا طَلَعَ هِلَالُ شَهْرِ رَمَضَانَ غُلَّتْ مَرَدَةُ الشَّیَاطِینِ وَ فُتِحَتْ أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَ أَبْوَابُ الْجِنَانِ وَ أَبْوَابُ الرَّحْمَةِ وَ غُلِّقَتْ أَبْوَابُ النَّارِ وَ اسْتُجِیبَ الدُّعَاءُ وَ کَانَ لِلَّهِ فِیهِ عِنْدَ کُلِّ فِطْرٍ عُتَقَاءُ یُعْتِقُهُمُ اللَّهُ مِنَ النَّارِ وَ یُنَادِی مُنَادٍ کُلَّ لَیْلَةٍ هَلْ مِنْ سَائِلٍ هَلْ مِنْ مُسْتَغْفِرٍ اللَّهُمَّ أَعْطِ کُلَّ مُنْفِقٍ خَلَفاً وَ أَعْطِ کُلَّ مُمْسِکٍ تَلَفاً...»؛
پیامبر خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ همواره چون به هلال ماه رمضان می‌نگریست، رو به
قبله نموده و می‌فرمود: «اللهم اهله علینا بالامن و الایمان و السلامة و الاسلام و العافیة المجللة و الرزق الواسع و دفع الاسقام و تلاوة القرآن و العون علی الصلاة و الصیام اللهم سلمنا لشهر رمضان و سلمه لنا و تسلمه منا حتی ینقضی شهر رمضان و قد غفرت لنا»؛ خدایا این
ماه را بر ما نو کن، با امنیت،
ایمان ، تندرستی، مسلمانی، عافیت سراپا، روزی فراوان، دفع بیماری،
تلاوت قرآن و کمک بر
نماز و روزه. خدایا ما را برای رمضان سالم نگهدار و ماه رمضان را برای ما و بپذیر از ما، تا اینکه ماه رمضان به اتمام رسد و ما را آمرزیده باشی.
سپس پیامبر رو به مردم نموده و می‌فرمود: ای مسلمانان! آن هنگام که هلال ماه رمضان سر برآورد، شیطان‌های رانده شده به زنجیر کشیده می‌شوند، درهای
آسمان، درهای
بهشت و درهای
رحمت گشوده، و درهای
دوزخ فرو بسته خواهد شد. خواسته‌ها بر‌آورده می‌شوند و هنگام هر افطار خداوند را آزادشدگانی است که آنان را از
آتش دوزخ برهاند و هر شب نداگری ندا سر دهد: آیا خواهنده‌ای هست؟ آیا آمرزش‌خواهی هست؟ خدایا! هر انفاقگری را پاداشی جایگزین و هر بخیلی را تباهی ده.
بنابراین چنان‌که در این روایت آمده، یکی از برکات ماه رمضان این است که شیطانی که هر لحظه در گمراه کردن
انسان به کمین نشسته، به بند کشیده شده است.
البته گفتنی است که در بند بودن شیطان، به معنای این نیست که از جانب او هیچ کوشش و تلاشی علیه ما صورت نمی‌گیرد، این سخن رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ می‌تواند کنایه از این باشد که یکی از اسباب و عوامل
گناه که شیطان باشد، قدرت اغواگری او در این ماه محدود شده و این به بدان معنا نیست که چون در بند است، نمی‌تواند کاری انجام دهد! چه‌بسا انسان در زندان گرفتار است و از همان درون زندان از طرق مختلف، حتی با ایما و اشاره ارتباطش را با بیرون بر قرار می‌کند. شیطان نیز این‌گونه است؛ او اگرچه در بند باشد، باز از
تلاش و کوشش در گمراه کردن انسان کوتاهی و سستی نمی‌کند.
شایان توجه است که در واقع همیشه نیز این‌گونه نیست که شیطان در ارتکاب گناه و معاصی ما صددرصد دخیل و مقصر باشد. بسیاری از گناهانی را که انسان مرتکب می‌شود، با توجه به گناه و نافرمانی بودنش نسبت به خدا، خود وی انجام می‌دهد. همان‌گونه که می‌دانیم، شیطان هیچ‌گاه انسان را مجبور به فرمان خویش نمی‌کند؛ بلکه طبق صریح قرآن، او دعوت به نافرمانی از خدا و دستوراتش می‌کند؛
اما این خود انسان است که با اختیار خود به‌جای لبیک به دعوت پیامبران، دعوت شیطان را
اجابت می‌کند، آن وقت او را مقصر می‌گیرد؛ در‌حالی‌که همین
انسان دعوت پیامبران الاهی را نیز در جهت
سعادت همراه داشت.
بنابراین سخن رسول خدا به این معنا نیست که چون شیطان در این ماه در حبس است، پس خیال ما از بابت گناه راحت باشد یا اگر گناهی انجام می‌شود، پس معنای در بند بودن شیطان چیست؟
پایگاه اسلام کوئست.
