• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دائمی بودن مقدمات برهان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: شرایط برهان، یقین، مقدمات، دائمی.

پرسش: یکی از شرایط برهان آن است که مقدمات آن دائمی باشند. در این زمینه توضیح دهید.

پاسخ: دلیل شرط دائمی بودن برای یقین این است که این شرط برای امتیاز یقین از تقلید است؛ زیرا در تقلید نیز اعتقاد جزمی وجود دارد ولی قابل زوال است؛ اما یقین چنین نیست. اما وجه این‌که اعتقاد جازم در یقین، قابل زوال نیست و دائمی است، این است که این اعتقاد مسبب از علت است؛ یعنی رابطه‌ی اعتقاد و مقدماتی که این اعتقاد را پدید آورده‌اند رابطه‌ی علت و معلول است.



علمای منطق در تعریف برهان می‌گویند: برهان، قیاسی است که از یقینیات تشکیل شده است.
[۱] حیدری، سید رائد، المقرر فی توضیح منطق المظفر، ج۳، ص۸۱، قم، منشورات ذوی القربی، ۱۴۲۲ق.
مقصود از یقین در این‌جا یقین به معنی الاخص است؛ و در تعریف یقین به معنی الاخص می‌گویند: یقین اعتقادی جزمی است که نه قابل نقض باشد و نه قابل زوال. معنای غیر قابل زوال بودن این است که دائمی است.
دلیل شرط دائمی بودن برای یقین این است که این شرط برای امتیاز یقین از تقلید است؛ زیرا در تقلید نیز اعتقاد جزمی وجود دارد ولی قابل زوال است؛ اما یقین چنین نیست. اما وجه این‌که اعتقاد جازم در یقین، قابل زوال نیست و دائمی است، این است که این اعتقاد مسبب از علت است؛ یعنی رابطه‌ی اعتقاد و مقدماتی که این اعتقاد را پدید آورده‌اند رابطه‌ی علت و معلول است.
[۲] حیدری، سید رائد، المقرر فی توضیح منطق المظفر، ج۳، ص۱۱-۱۴



۱. حیدری، سید رائد، المقرر فی توضیح منطق المظفر، ج۳، ص۸۱، قم، منشورات ذوی القربی، ۱۴۲۲ق.
۲. حیدری، سید رائد، المقرر فی توضیح منطق المظفر، ج۳، ص۱۱-۱۴



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «لزوم دائمی بودن مقدمات برهان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۱۲.    



جعبه ابزار