حکم گوش دادن به نوارهای مبتذل
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: گوش دادن، نوارهای مبتذل، سماع، استماع.
پرسش: من بیش‌تر اوقات در خانه هستم. برادران من نوارهای مبتذل می‌گذارند، من باید چه کار کنم؟
پاسخ:
حکم گوش دادن به نوارهای مبتذل (فرق سماع و استماع)
همین که شما از رسیدن صدای نوارهای مبتذل به گوشتان ناراحت هستید، نشان‌دهنده این است که شما قلباً دوست ندارید
موسیقی لهوی بشنوید. پس شما در این باره تقصیری ندارید؛ چون ناخودآگاه و بدون میل شما، آن صداها به گوش شما می‌رسد که در
فقه به این امر «
سماع» گفته می‌شود؛ ولی اگر فردی با قصد و با میل خود به سراغ موسیقی لهوی برود یا به صدایی که می‌آید با توجه به آن گوش دهد، به این امر «
استماع» گفته می‌شود. در مورد اول، فرد گنهکار نیست؛
اما او تا می‌تواند باید مکان خود را به‌گونه‌ای تغییر دهد که آن صدا به او نرسد؛ ولی اگر چاره‌ای ندارد، برای او
گناه ثبت نمی‌شود.
اما استماع (گوش دادن با اختیار) به موسیقی لهوی طبق نظر
علما حرام است.
شیوه برخورد با کسانی که به نوارهای مبتذل گوش می‌دهند:
سعی کنید از پیوند عاطفی که بین شما و برادرانتان است استفاده کنید؛ یعنی در فرصتی مناسب با آن‌ها گفت‌وگوی صمیمانه‌ای را شروع کنید؛ مثلاً از آن‌ها بخواهید که به باورهای شما احترام بگذارند و صدای آن را کم کنند تا مزاحم شما نشوند. البته اگر این مسئله را به طور جداگانه با آن‌ها مطرح کنید، بهتر است. سعی نکنید با بگومگو به خواسته خود برسید. ابتدا از در گفت‌وگوی صمیمانه و
محبت وارد شوید. گاهی بهتر است خواسته منطقی خود را در قالب نامه‌ای به آن‌ها برسانید. نامه را تهیه کنید و بخواهید بیرون از خانه با تأمل بخوانند.
با بحث منطقی به آن‌ها بگویید که این کار شما، مخالفت با
خداوند است. اگر علما و مراجع این‌گونه موسیقی‌های مبتذل را حرام کرده‌اند، به‌خاطر این است که آن‌ها پیام خدا را از
قرآن،
روایات و
سیره اهل بیت (علیهم‌السلام) استنباط کرده‌اند و از جانب خود حرفی نزده‌اند. ما می‌دانیم که
خداوند،
خالق این
جهان و انسان‌هاست. او قادر، حکیم و مهربان است. هر امر و نهی‌ای که در
دین خود بیان داشته، به خاطر نفعی بوده که از آن به ما می‌رسد. پس اگر خدا چیزی را
حرام دانسته، حتماً مصلحتی در آن برای ما بوده است.
در بحث با برادرانتان به صفات مثبت آن‌ها اشاره کنید و سعی نکنید در ابتدای بحث به نقد آن‌ها بپردازید. وقتی آن‌ها احساس کنند شما قصد حمله به
شخصیت آن‌ها را ندارید، راحت‌تر به شما گوش می‌کنند.
در جمع تذکر ندهید:
هرگز جلوی دیگران به آن‌ها تذکر ندهید و آن‌ها را
نصیحت نکنید و از الفاظ آمرانه نیز استفاده نکنید.
فهرستی از ضررهای موسیقی لهوی را (چه در
دنیا و چه در
آخرت) تهیه کنید و به آن‌ها بدهید و در مقابل فهرستی از فواید شنیدن
کلام خداوند تهیه کنید و به آن‌ها بدهید؛ مثلاً این مطلب را به آن‌ها بگویید که تحقیقات نشان می‌دهد گوش دادن به آوای
قرآن کریم، در کاهش و تسکین درد بعد از عمل جراحی مؤثر است ... به گفته این محققان آوای قرآن کریم، یکی از لطیف‌ترین موسیقی‌ها در طبیعت است که با سرچشمه گرفتن از زلال
وحی، می‌تواند به صورت وسیله‌ای نجات‌بخش در پیش‌گیری و درمان بسیاری از دردها به کار رود.
به طور مسلم این آثار برای افرادی که همیشه به
یاد خدا هستند و دستورات او را رعایت می‌کنند، اثربخشی بیش‌تری دارد.
به برادران خود بگویید که شما می‌توانید از این اصل (جای‌زینی) استفاده کنید. موسیقی‌های مجازی وجود دارند که می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند. این کار چند فايده دارد. حرمت موسیقی‌های مبتذل را ندارد. با تفریح‌های حلال
زندگی خود را با نشاط ساخته‌اند.
حضرت علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند: در لذتی که بعد از آن هلاکت باشد، خیری نیست. پس باید برنامه‌ای ریخت که دنبال لذت‌های پایدار، کمال‌آور باشیم نه لذت‌هایی که آنی هستند و آسیب‌زا و سرانجام آن نارضایتی خداوند و
ائمه (علیهم‌السّلام) است.
اگر می‌توانید نوار سخنرانی‌های معتبر تهیه کنید که جذاب باشد. شما هم از آن‌ها در خانه استفاده کنید آن‌ها به مرور زمان جذب می‌شوند.
هرگز در گفت‌وگو با برادرانتان سعی نکنید بحث را طولانی کنید و در یک جلسه همه انتقادها و نکات خود را بگویید این
عمل نیاز به زمان دارد. اگر دیدید که به هیچ وجه نمی‌توانید بینش آن‌ها را تغییر دهید، از
والدین خود بخواهید به آن‌ها تذکر دهند. شما همان‌گونه که اول بحث اشاره کردم در این زمینه تقصیری ندارید. بهتر است اگر نمی‌توانید از صدای آن دور شوید، مشغول ذکر شوید و با انجام کارهایی
ذهن خود را از شنیدن آن صدا منصرف کنید. اگر می‌توانید از واکمن استفاده کنید و در آن موقع که آن‌ها صداهای موسیقی را بلند کرده‌اند، شما به سخنرانی و... گوش کنید.از برادرانتان بخواهید با ما مکاتبه کنند ما سعی می‌کنیم با دلایل قانع‌کننده به آن‌ها پاسخ دهیم.
۱. روان‌شناسی رابطه‌ها، دکتر غلام‌علی افروز، انتشارات نوادر (مخصوصاً مباحث اول کتاب).
۲. شیوه‌های صحیح امر به معروف و نهی از منکر، دادسرای انقلاب اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی.
۳. تفسیر نمونه، ج۱۷، از صفحه ۱۹ تا ۲۷ (درباره اثر تخریبی موسیقی).
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «حکم گوش دادن به نوارهای مبتذل»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۹/۰۷.
