حواریون و وصایت حضرت عیسی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه:
حواریون ،
حضرت عیسی ،
وصیپرسش: آیا حواریون حضرت عیسی علیه‌السلام، همان اوصیای ایشان بودند و چرا همه آنان در یک وقت و با هم بودند؟
از
روایات ، فقط وصایت
شمعون بن حمون صفا - معروف به پطرس- فهمیده می‌شود، نه وصایت و جانشینی همه حواریون، اما حواریون دیگر تحت ولایت شمعون به
تبلیغ آیین مسیح می‌پرداختند.
توجه به این نکته لازم است که شمعون معروف به پطرس، وصی حقیقی عیسی علیه‌السلام بوده است، اما از دیدگاه برخی محققان، در
مسیحیت کنونی، شخصیت دیگری به نام
پولُس ، یکه تاز مسیحیت شد و کم کم پطرس و موافقان او که در سمت
عقاید عیسی حرکت می‌کردند، به فراموشی سپرده شدند و عقاید آنان به خدا نبودن عیسی، بعدها به عنوان
بدعت در مسیحیت مطرح شد. پولُس مطمئناً اثرگذارترین شخصیت مسیحیت کنونی بوده و آن‌چه مسیحیت امروز، از او گرفته بیش از آن چیزی است که از عیسی علیه‌السلام گرفته است.
پاسخ به پرسش مزبور در چند بخش زیر بیان می‌شود.
واژه «حواری» از ریشه «حَوَر»، به معنای شدّت سفیدی چشم است؛ به طوری که در کنار شدّت سیاهی چشم، کاملاً نمایان است.
از این رو، برخی از مفسران، اطلاق کلمه «حَواری» را بر نزدیکان به این جهت دانسته‌اند که مانند اسب پیشانی سفید دارای نشان است و مردم او را به عنوان دوست و یاور وی می‌شناسند.
در باره این که چرا یاران خاص حضرت عیسی علیه‌السلام را حواریون نامیده‌اند، مفسران احتمالاتی را بیان کرده‌اند:
۱. چون لباس‌هایشان سخت پاکیزه بود.
۲. چون رختشوی بودند و لباس‌ها را از چرک پاک و سفید می‌ساختند.
۳. صیّادانی بودند که به صید ماهی می‌پرداختند.
۴. آن‌ها از خواص و برگزیدگان
انبیا بودند.
برخی احتمال چهارم را از همه احتمالات، قوی‌تر و بهتر دانسته‌اند.
۵. آن‌ها را به علت پاکی و صفای
باطن ، حواری نامیدند؛ همان طور که وقتی از
امام رضا علیه‌السلام دراین باره پرسیده شد، آن حضرت در پاسخ فرمود: «جمعی از مردم چنین تصور می‌کنند که آن‌ها شغل لباس شویی داشته اند، ولی در نزد ما علت آن، این بوده که آن‌ها هم خود را از آلودگی به
گناه پاک کرده بودند و هم برای پاک کردن دیگران کوشش داشتند.»
می‌توان سخن امام رضا علیه‌السلام را به دیدگاه چهارم برگشت داد و آن را تأییدی برای این دیدگاه دانست؛ زیرا بدیهی است که خواص و برگزیدگان انبیا از آلودگی به گناه، پاک بوده و دارای صفای باطن هستند. با این احتمال، دیگر منافاتی با دیدگاه چهارم ندارد.
در انجیل، اسامی حواریون چنین آمده است:
۱. شمعون معروف به پطرس
۲.
اندریاس۳. یعقوب
۴.
یوحنا۵.
فیلوپس۶.
برتولولما۷.
توما۸.
متی۹.
یعقوب ابن حلفا۱۰. شمعون ملقّب به «فدایی»
۱۱. یهودا برادر یعقوب
۱۲.
یهودای اسخریوطی که به مسیح،
خیانت کرد.
قرآن کریم پیدایش حواریون را این گونه بیان می‌فرماید: «هنگامی که عیسی از آنان احساس
کفر (و مخالفت) کرد، گفت: کیست که یاور من به سوی
خدا (برای تبلیغ آیین او) شود؟ حواریان گفتند: ما یاوران خداییم. به خدا ایمان آوردیم و تو (ای عیسی!) گواهی ده که ما تسلیم (خدا) هستیم. پروردگارا! به آن‌چه نازل کرده‌ای،
ایمان آوردیم و از فرستاده (تو) پیروی نمودیم. ما را در زمره گواهان بنویس!»
منظور عیسی علیه‌السلام از این پرسش این بود که بفهمد از میان مردم، چند نفر طرفدار حق‌اند، تا روی آنان حساب کند و نیرویش را در آنان متمرکز کرده و دعوتش از ناحیه آنان منتشر شود؛ زیرا شناخت نیروهای وفادار، سازماندهی و تمرکز آنان در یک مرکز و کانون تبلیغی و جداسازی جبهه حقّ از باطل، برای رهبری و ادامه حرکت اجتماعی ضروری است.
عیسی علیه‌السلام بعد از آن که
یقین کرد که دعوتش در میان
بنی اسرائیل - یا همه و یا حداقل اکثریت آنان- پیشرفتی ندارد و به نتیجه نمی‌رسد و فهمید که بنی اسرائیل به هیچ وجه از کفر خود دست بر نمی‌دارند و از سوی دیگر، اگر میدان را به دست آن‌ها بدهد دعوتش به کلّی باطل و گرفتاری‌ها بیش‌تر می‌شود، برای بقای دعوتش، این نقشه را طرح کرد که از آنان یاری بخواهد و به این وسیله، دوست را از دشمن جدا کند، حواریون حاضر شدند آن جناب را یاری دهند و به این وسیله
مؤمنان از کفّار جدا و دوستان از دشمنان مشخص شدند و با انتشار دعوت و اقامه حجت، ایمان بر کفر غالب گشت.
همچنان که خدای تعالی یاری همین چند نفر حواری را به رخ انسان‌ها کشیده و می‌فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! یاوران خدا باشید همان گونه که
عیسی بن مریم به حواریون گفت: چه کسانی در راه خدا یاوران من هستند؟! حواریون گفتند: ما یاوران خدائیم در این هنگام گروهی از بنی اسرائیل ایمان آوردند و گروهی کافر شدند. ما کسانی را که ایمان آورده بودند در برابر دشمنانشان تأیید کردیم و سرانجام بر آنان پیروز شدند!»
روایاتی از
پیامبر اکرم صلوات‌الله‌علیه و
ائمه اطهار علیهم‌السلام نقل شده است که وصی حضرت عیسی علیه‌السلام شمعون بود و در
انجیل ، معروف به پطرس است و از او در روایات به
شمعون بن حَمّون یاد شده است. به ذکر چند نمونه از این روایات بسنده می‌شود:
۱) پیامبر اکرم صلوات‌الله‌علیه می‌فرماید: «زمانی که خداوند، عیسی علیه‌السلام را به آسمان برد و شمعون بن حمّون را خلیفه او کرد، شمعون پیوسته در میان قوم خود اوامر خدای تعالی را اجرا می‌کرد...»
۲) «خداوند به عیسی علیه‌السلام
وحی کرد که نور،
حکمت و
علم کتاب الهی را به شمعون بن حمون صفا که جانشین عیسی بر مؤمنین بود، بسپارد و او نیز چنین کرد. پس شمعون پیوسته در میان قوم خود، دستورات خدای تعالی را اجرا می‌کرد و از گفته‌های عیسی علیه‌السلام در میان بنی اسرائیل پیروی کرده و با کفّار مبارزه می‌نمود...»
۳) «عیسی علیه‌السلام، شمعون بن حمون صفا را وصی خود قرار داد و شمعون،
یحیی بن زکریا را و...»
امام باقر علیه‌السلام می‌فرماید: «عیسی علیه‌السلام به امّت خود فرمود: شما بعد از من سه گروه می‌شوید؛ دو
فرقه از شما به
دروغ ، به خدا
افتراء خواهند زد و آن دو فرقه در آتش
جهنم خواهند بود و یک فرقه با شمعون است که صادق و راستگو هستند و آن فرقه در
بهشت وارد می‌شوند»
با توجه به روایات، می‌بینیم که غیر از شمعون، کسی از حواریون، وصی عیسی علیه‌السلام نبود و حواریون دیگر تحت ولایت شمعون به تبلیغ آیین مسیح می‌پرداختند.
توجه به این نکته لازم است که، شمعون معروف به پطرس، وصی حقیقی عیسی علیه‌السلام بوده است، اما از دیدگاه برخی محققان، در مسیحیت کنونی شخصیت دیگری به نام پولُس، یکه تاز مسیحیت شد و کم کم پطرس و موافقان او که در سمت عقاید عیسی حرکت می‌کردند، به فراموشی سپرده شدند و عقاید آنان به خدا نبودن عیسی، بعدها به عنوان بدعت در مسیحیت مطرح شد. پولُس مطمئناً اثرگذارترین شخصیت مسیحیت کنونی بوده و آن‌چه مسیحیت امروز از او گرفته بیش از آن چیزی است که از عیسی علیه‌السلام گرفته است.
پایگاه اسلام کوئست
