• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حدیث لوح

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: شیعه، لوح، حضرت فاطمه.

پرسش: حدیث لوح چیست؟



در میراث حدیثی شیعه، مراد از حدیث لوح، گزارش جابر بن عبد اللّه انصاری از لوح اهدائی خداوند به پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است که آن حضرت نیز به عنوان تبریک ولادت امام حسین (علیه‌السّلام) آن را به حضرت فاطمه (علیهاالسّلام) اهدا کرده بود. در این لوح زیبا و سبز رنگ، اسامی اوصیای پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، از امام علی (علیه‌السّلام) تا امام مهدی (علیه‌السّلام) ثبت بوده است.
جابر بن عبداللّه این لوح را نزد حضرت فاطمه (علیه‌السّلام) دیده و با اجازه آن حضرت نسخه‌ای از روی آن نوشته و نزد خود نگه‌ داشته است. مطالب این لوح به سبب در برداشتن اسرار امامت مخفی بوده و در اختیار کسی قرار نگرفته است. امام باقر (علیه‌السّلام) نیز نسخه‌ای از این لوح را در اختیار داشته است که کاملاً همانند نسخه جابر بن عبد اللّه انصاری بوده و در اواخر عمر جابر با نسخه او، مقابله شده است.


مجموعه گزارش‌های حدیث لوح، در مصادر حدیثی مشهور و کهن شیعی، همانند: کافی کتاب من لا یحضره الفقیه، عیون اخبار الرضا (علیه‌السّلام)، الخصال، الارشاد، الغیبه طوسیو...، با اسناد گوناگون نقل شده است که برخی خلاصه و برخی با تفصیل بیشتر در نقل واقعه و جزئیات مطالب مندرج در لوح هستند. افزون بر این منابع، بسیاری از کتاب‌هایی که در موضوع امامت تألیف شده‌اند نیز به حدیث لوح اشاره کرده‌اند.


فراوانی مصادر کهن، مشهور و معتبر شیعیِ دربردارنده حدیث لوح، همراه با تنوع طرق و اسناد این گزارش، گونه‌ای شهرت روایی پدید آورده است که وثوق نوعی نسبت به اعتبار آن را در پی دارد.


۱. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱ ص۵۳۲، ح۹.    
۲. صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۱۸۰، ح۵۴۰۸.    
۳. صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا (علیه‌السّلام)، ج۱ ص۴۶، ح۵ و ۶.    
۴. صدوق، محمّد بن علی، الخصال، ص۴۷۷، ح۴۲.    
۵. ر. ک:مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۳۴۶.    
۶. ر. ک:طوسی، محمد بن حسن، الغیبه، ص۱۳۹، ح ۱۰۳.    
۷. طوسی، محمد بن حسن، الغیبه، ص۱۴۳، ح ۱۰۸.    



حدیث‌نت، برگرفته از مقاله « حدیث لوح» تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱۲/۱۰.    



جعبه ابزار