• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ثواب دعاها

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: دعا، ثواب دعا، اجابت دعا.

پرسش: در برخی دعاها آمده: اگر فلان دعا را هر روز بخوانی، مثل این است که هزار بار مکه رفته‌ای یا اگر به چهار فرشته بزرگ خداوند سلام بفرستی، ثواب شب‌های احیا را می‌بری! آیا این دعاها با ثوابی که برای آن‌ها قرار داده‌اند، صحیح است؟

پاسخ: با توجه به نکات مهمی از جمله لطف و تفضل خداوند به بندگان و اعتبار و صحت روایات درباره موضوع مطرح‌شده و هم‌چنین قانون کلی طبیعت (کاشتن یک بذر مرغوب و برداشت چند برابر) و برداشت عقل، هیچ ایراد و اشکالی ندارد که انسان یک عمل خوب و نیکو انجام دهد و خداوند چند برابر به او ثواب و پاداش عنایت کند. بنابراین مسئله درست است؛ ولی دست یافتن به آن، شرایط خاص خودش را می‌طلبد.



درباره ثواب دعاهایی که در کتب ادعیه یا روایات اسلامی بیان شده، تذکر چند نکته لازم و ضروری است:

۱.۱ - لطف خداوند به بندگان

از آن‌جا که خداوند متعال، بخشنده، مهربان، رحمان و رحیم است، نسبت به بندگانش تفضل دارد و رحمت واسعه او ایجاب می‌کند، این ثواب‌ها را به بندگانش عطا کند. خداوند برای انجام اعمال پسندیده، ثواب چند برابر در نظر می‌گیرد؛ چنان‌که قرآن کریم می‌فرماید:

«من ذا الذی یقرض الله قرضا حسنا فیضاعفه له اضعافا کثیرة و الله یقبض و یبصط و الیه ترجعون»؛ کیست که به خدا قرض نیکویی دهد، تا خداوند آن را برای او چند برابر کند و خداوند (روزی بندگان را) محدود و گسترده می‌سازد و (انفاق هرگز باعث کمبود روزی آنها نمی‌شود) و به سوی او باز می‌گردید.
بنابراین اگر کسی عمل پسندیده و نیکویی را به قصد نزدیک شدن و تقرب به خداوند متعال انجام دهد، خداوند بخشنده و مهربان نیز از روی لطف و تفضلی که به بندگان خود دارد، اعمال آنها را مضاعف و چند برابر می‌کند. از طرفی باید گفت:

۱.۲ - تقوا و حفظ عمل

تنها انجام اعمال مراد نیست؛ بلکه شخص باید بتواند آنها را حفظ و نگهداری کند؛ چون ممکن است کسی اعمال نیک زیادی انجام دهد، ولی آن را به علت انجام گناه و آلوده شدن به معصیت، به آتش بکشاند، بسوزاند و حبط نماید.
و وقتی انسان یک هسته را بکارد، به شرطی می‌تواند از آن بهره چند برابر ببرد تا مرحله در کاشت، داشت و برداشت به‌خوبی پشت سر بگذارد؛ یعنی باید از عمل نیک خود مراقبت کند و آن را از گزند آفت و خطر حفظ نماید، تا بتواند از آن بهره‌های فراوان و جاودانی ببرد.
به هر شکل اگر دعا از سر معرفت و با شرایط خوانده شود، توسعه رحمت الهی ایجاب می‌کند به او پاداش عظیم بدهد؛ همان‌طوری که در مورد شب قدر نیز چنین است.

۱.۳ - اعتبار و درستی روایات

روایاتی که درباره دعاها و ثواب آنها، وارد شده، به‌خوبی باید بررسی شود و معتبر از غیر معتبر، تشخیص داده شود؛ چوننمی‌توان به هر روایتی اعتماد کرد. پس باید تک‌تک آن‌ها مورد بررسی قرار گیرد، صحت یا عدم صحت هر کدام مورد دقت قرار گیرد.


با توجه به نکات مذکور، یعنی لطف و تفضل خداوند به بندگان و اعتبار و صحت روایات درباره موضوع مطرح شده و هم‌چنین قانون کلی طبیعت (کاشتن یک بذر مرغوب و برداشت چند برابر) و برداشت عقل، هیچ ایراد و اشکالی ندارد که انسان یک عمل خوب و نیکو انجام دهد و خداوند چند برابر به او ثواب و پاداش عنایت کند.
[۴] مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، ج۹، ص۳۸۸، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ بیستم، ۱۳۶۷.
بنابراین مسئله درست است؛ ولی دست یافتن به آن، شرایط خاص خودش را طلب می‌کند.


۱. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۶، ص۵۷ و ج۹، ص۳۸۸، انتشارات دار الکتب الاسلامیه.
۲. تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، انتشارات اسراء، ج۲، ص۲۹۷.


۱. بقره/سوره۲، آیه۲۴۵.    
۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۲۹۷-۳۲۲، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ سوم، ۱۳۹۷ ق.    
۳. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، ج۶، ص۵۷، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ بیستم، ۱۳۶۷.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، ج۹، ص۳۸۸، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ بیستم، ۱۳۶۷.




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «ثواب دعاها»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۲/۲۱.    



جعبه ابزار