• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تکرار صحنه های زندگی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه:عالم ذر، خواب، رویا.
پرسش:چرا بعضی از صحنه‌های زندگی که برایمان اتفاق می‌افتد انگار قبلا دقیقاً دیدیم؛ آیا قبل از این که به دنیا بیاییم زندگی‌ای که می‌خواهیم بکنیم به ما نشان داده شده یا به دلیل دیگری است؟
پاسخ:هرچند برخی از روان شناسان، این پدیده و پدیده‌هایی مشابه را فاقد هرگونه ارتباطی با تجرد روح می‌دانند، ولی حقیقت این است که این امور نشانگر آگاهی فرا زمانی انسان بر وقایع مختلفی است که در بستر زمان و مکان واقع می‌شود. البته در برخی موارد مرز بین واقعیت و توهم قابل تشخیص نبوده و نمی‌توان به دقت علمی در ارتباط با همه موارد قضاوت کرد.



امروزه اکثر روان شناسان این حالت و بسیاری از مسائل مربوط به رؤیا را یک حالت عادی و مربوط به روند طبیعی مغز و حافظه می‌دانند و هرگونه ارتباطی بین این پدیده‌ها را با مسئله تجرد روح و امور ماورائی به شدت انکار می‌کنند. البته در برخی موارد ممکن است حق با آنها باشد؛ چرا که مرز بین حقایق روحی و توهمات ذهنی عملاً قابل تشخیص نیست. با این حال برخی دیگر این پدیده را از طریق مباحث مربوط به رؤیا توضیح داده‌اند و معتقدند که این پدیده خاطره رؤیاهایی است که می‌بینیم و بخش بزرگی از این رؤیاها معمولاً به یاد نمی‌ماند. مغز شخص در حالت خواب دیدن در بخش‌هایی فعالیت نشان می‌دهد که کار پردازش حافظه دراز مدت در آن انجام می‌گیرد. چنین تصور می‌شود که رؤیاها با نادیده گرفتن بخش حافظه کوتاه مدت، مستقیماً وارد حافظه دراز مدت می‌شوند. بنابراین، این پدیده می‌تواند خاطره رؤیایی فراموش شده باشد که با واقعه در حال وقوع، عناصری مشترک دارد.


از دیدگاه ادیان مسئله رؤیای صادقه بدون تردید حقیقت داشته و تجربه بشری هم به قدری در این مسئله زیاد است که جای تردیدی در حقانیت رؤیای صادقه باقی نمی‌گذارد.
هرچند بسیاری از رؤیاها ساخته و پرداخته خیال و توهمات فرد هستند (رؤیای کاذبه)، ولی برخی دیگر حاصل فاصله گرفتن نفس از سیطره زمان است. بنابراین رؤیاهایی که در این حالت دیده می‌شود، معمولاً در عالم واقع محقق می‌شوند. برخی از این رؤیاها در خاطر فرد باقی می‌مانند و برخی به کلی فراموش می‌شوند و برخی دیگر هم موقعی که فرد با آن در زندگی واقعی مواجه شد، به یاد آورده می‌شوند. همچنان که گاه فرد به طور واضح می‌داند که این صحنه را قبلاً در خواب دیده است، ولی گاه نمی‌داند که از چه طریقی نسبت به آن آگاهی قبلی داشته است.


برخی این مسئله و مواردی مشابه را شاهدی بر عالم ذر دانسته‌اند که در آن مرتبه انسان شاهد بر خلقت خود بوده است.
[۱] «وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِنْ بَنی‌ آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلى‌ أَنْفُسِهِمْ أَ لَسْتُ بِرَبِّکُمْ قالُوا بَلى‌ شَهِدْنا أَنْ تَقُولُوا یَوْمَ الْقِیامَةِ إِنَّا کُنَّا عَنْ هذا غافِلینَ»؛ سوره اعراف/۷، آیه۱۷۲.    
هرچند در توضیح مطلب با دشواری های زیادی مواجه می‌شویم، ولی این نظریه به طور کلی خالی از وجه نیست. به ویژه در بحث آشنا پنداری و محبت خاص بین مومنان و ... این بحث بیشتر قابل طرح است.
در پایان دقت به این نکته قابل توجه است که خود عالم ذر عالمی بالاتر از عالم خیال است. عالم خیال طبقه‌ای از وجود است که رؤیا بینی در آن عالم واقع می‌شود. بنابراین منافاتی نخواهد داشت که امور فرازمانی و غیبی در ابتدا در عالمی بالاتر قابل مشاهده باشد، سپس به عالم خیال تنزل پیدا کند (رؤیا) و بعد در عالم واقع با اراده فرد محقق شود. پس می‌توان این نوع وقایع را در مرتبه ای بالاتر حاصل مشاهدات ناخودآگاه روح در عالم ذر دانست و در مرتبه‌ای پایین‌تر حاصل مشاهداتی در رؤیا؛ چرا که خود رؤیای صادقه تنزل یافته حقایقی از عوالم بالاتر است که به صورت مثالی تمثل پیدا می‌کند.


۱. «وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِنْ بَنی‌ آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلى‌ أَنْفُسِهِمْ أَ لَسْتُ بِرَبِّکُمْ قالُوا بَلى‌ شَهِدْنا أَنْ تَقُولُوا یَوْمَ الْقِیامَةِ إِنَّا کُنَّا عَنْ هذا غافِلینَ»؛ سوره اعراف/۷، آیه۱۷۲.    



پایگاه اسلام کوئست    


رده‌های این صفحه : عالم ذر | فلسفه اسلامی | کلام




جعبه ابزار