توبه از انحرافات اخلاقی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: انحرافات اخلاقی، توبه، پشیمانی.
پرسش: استادی هستم که به علت یک‌سری
انحرافات اخلاقی مرا از کار برکنار کرده‌اند. دوستان از من فراری هستند.
روح من در
عذاب است، چه کار کنم که از این رنج رهایی یابم؟
پاسخ: براساس دیدگاه دین اسلام، هیچ‌گاه
انسان با بُن‌بست مواجه نمی‌شود، در بدترین شرایط باز هم راه نجات وجود دارد. اصولاً
توبه مربوط به شرایطی است که انسان مرتکب گناهی شده باشد. باید به
رحمت و
مغفرت الهی امیدوار باشید؛ زیرا
خداوند، بخشنده
گناهان است. بنابراین انسان باید از کارهایی که در گذشته انجام داده است، پیشمان باشد. تصمیم قاطع بگیرد که از این پس مرتکب کار خلاف و
گناه نشود. همیشه به یاد خدا بوده، خداوند را در همه جا حاضر بدانید؛ به‌گونه‌ای که
اعمال و رفتار شما را می‌بیند. قدری به عوامل و زمینه‌هایی که در گذشته باعث گناه در شما شده است، بیندیشید. اگر
زندگی در آن شرایط مشکل است، بهتر است محل زندگی خود را عوض کند.
از نامه شما پیدا بود که احساس
ناامیدی به شما دست داده و از کاری که کرده‌اید، خجالت‌زده و پشیمان هستید. توصیه ما به شما نه به عنوان یک استاد اخلاق، بلکه به عنوان یک مشاور، این است که به جای تأسف خوردن و گریستن بر آن‌چه در گذشته انجام داده‌اید، سعی کنید آینده خود را بسازید. درست است که شما به هر دلیلی که بوده، مرتکب خلاف و گناهی شده‌اید و نزدیک‌ترین دوستان خود را از دست داده‌اید؛ اما توجه داشته باشید که هنوز هم با بُن بست مواجه نشده‌اید؛ همین که از کار گذشته خود به‌شدت پشیمان هستید، نشان‌دهنده
ایمان و روحیه قوی شما است و باید امیدوار بود که در آینده بتوانید این رفتارها را جبران کنید. شما در واقع در معرض یک امتحان بزرگ قرار گرفته‌اید. امتحانی که بخشی از آن سپری شده و فکر می‌کنید نمره مطلوبی به دست نیاورده‌اید؛ اما بخش دیگر آن هنوز باقی است، باید به جای تأسف خوردن از شکست در امتحان گذشته، روی امتحانی که پیش رو دارید، سرمایه‌گذاری نمایید.
از نگاه
دین اسلام، هیچ‌گاه انسان با بُن‌بست مواجه نمی‌شود، در بدترین شرایط باز هم راه نجات وجود دارد. اصولاً
توبه مربوط به شرایطی است که انسان مرتکب گناهی شده باشد. باید به
رحمت و
مغفرت الهی امیدوار باشید؛ زیرا خداوند، بخشنده
گناهان است. در
آیات متعدد به غفاریت الهی تصریح شده است.
ــ
خداوند در
سوره طه می‌فرماید: «
وَ اِنِّی لَغَفَّارٌ لِمَنْ تابَ»؛
کسی که توبه کند، او را می‌بخشم.
ــ در
آیه دیگر آمده است: «
اِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جمیعاً»؛
به درستی خداوند همه گناهان را می‌بخشد.
با
مطالعه تاریخ هم با افراد زیادی روبه‌رو می‌شویم، که توبه کرده‌اند و مورد رحمت و لطف الهی قرار گرفته و آینده روشنی را در این
دنیا برای خود رقم زده‌اند؛ البته این‌که با توبه می‌توان گناهان خویش را زائل نمود، به معنای این نیست که در ما
طمع ایجاد شود و بیش‌تر گناه کنیم و بگوییم که بعداً توبه می‌کنیم؛ زیرا ممکن است فرصت پیدا نکنیم و در همین حال بمیریم.
به‌هر‌حال شما باید از کار گذشته خود پشیمان باشید و در آینده تصمیم قاطع برای جبران کارهای ناپسند گذشته و انجام وظایف شرعی خود در عرصه‌های مختلف فردی و اجتماعی بگیرید. یکی از عواملی که شما را در این مسیر یاری خواهد نمود،
ذکر،
یاد خدا و
نماز است.
برای رهایی از این حالت و برقراری ارتباط عاطفی و صمیمانه با خدا و
ائمه (علیهم‌السلام) به نکات زیر
عمل نمایید:
از کارهایی که در گذشته انجام داده‌اید و از این جهت در نزد دیگران آبرو و حیثیت شما رفته است، از ته دل نادم و پیشمان باشید.
تصمیم قاطع بگیرید که از این پس مرتکب کار خلاف و
گناه نشوید.
همیشه به یاد خدا بوده و خداوند را در همه جا حاضر بدانید؛ به‌گونه‌ای که
اعمال و رفتار شما را می‌بیند. پس اگر کار خلاف هم انجام بدهید، او قطعاً می‌بیند.
قدری به عوامل و زمینه‌هایی که در گذشته باعث گناه در شما شده است، بیندیشید. این‌که می‌گویید «به علت
شهوات مرا از کار برکنار کرده‌اند، به چه معناست؟» آیا مرتکب خلاف جنسی شده‌اید؟ اگر این است، ببینید چرا به این مشکل گرفتار شده‌اید، آیا به خاطر آن‌که مجرد هستید، یا از
خانواده دور می‌باشید. در این مورد چیزی در نامه خود ننوشته‌اید، هرکدام از این‌ها که در گذشته برای شما مشکل‌ساز بوده است، سعی کنید،
اصلاح نمایید.
اگر
زندگی در آن شرایط و آن افراد مشکل است، بهتر است محل زندگی خود را عوض کنید.
۱. محمدحسین جعفری، توبه زیباترین پوزش، نشر فائز، ۱۳۷۹ ش.
۲. زین‌العابدین دست داده، دریچه‌ای به آسمان راه‌های پیش‌گیری از گناه، نشر مصلی‌نژاد، ۱۳۷۷ ش.
۳. مصطفی پاینده، ترسیم خطوط کلی ایمان، سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۲ ش.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «توبه از انحرافات اخلاقی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۳/۲۶.
