تقویت حافظه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: تمرکز حواس، تقویت حافظه.
پرسش: بنده به لحاظ مسایل
اخلاقی و جنبه‌های سیاسی جامعه از مشغولیت فکری و روحی رنج می‌برم و تمرکز حواس ندارم. و نمی‌توانم در
مطالعه و درس خواندن
پیشرفتی داشته باشم. حتی در کنگره‌ها و همایش‌های بسیار نیز شرکت کرده‌ام، فلذا جهت تقویت حافظه چه کار کنم؟
پاسخ: توجه به نتایج و پی‌آمدهای مثبت موضوع، انتخاب یک موضوع از بین موضوعات مختلف، اختصاص زمان کافی برای مطالعه، اختصاص وقت مناسب برای مطالعه، تبدیل مطالب مورد مطالعه به زبان قابل فهم، بسط معنایی، اعمال روش صحیح مطالعه و رفع مشغولیات ذهنی از جمله عوامل تقویت حافظه می‌باشد.
برای رهایی از مشغولیت فکری و ایجاد
تمرکز حواس و تقویت حافظه به این نکات عمل نمایید:
۱. در تحلیل مسایل و موضوعات اجتماعی و... واقع بین بوده و سئوالات خود را در این زمینه با کارشناسان آگاه و واقع بین در میان گذارید.
۲. سعی کنید علل و زمینه‌های مشکلات اجتماعی را شناسایی نموده به سهم خود در اصلاح آن بکوشید.
۳. با توجه به شرایط سنّی و وضعیتی که شما دارید، درس خواندن مهم‌تر از هر موضوعی برای شما است، لذا تمرکز اصلی و بیش‌ترین فعالیت خویش را به این موضوع اختصاص دهید.
۴. مطالب و موضوعات درسی را به صورت معنی‌دار یاد گرفته و سازمان‌دهی نمایید و...
در پاسخ به این سوال شما باید عرض شود:
مطالب و موضوعاتی که در نامه خود به آن‌ها اشاره کرده‌اید، نه‌تنها دغدغه ذهنی شما، بلکه این مسائل تمام مسئولان دلسوز، افراد متدین و جوانان و نوجوانان بیدار جامعه را رنج می‌دهد و البته تا حدودی وجود این‌گونه مشکلات و مسائل در هر جامعه‌ای طبیعی است، اختصاص به جامعه ما ندارد، در تمام کشورها مشکلاتی از این قبیل با درجات کمابیش مختلف وجود دارد.
این‌که در مورد مسائل و مشکلات جامعه فکر می‌کنید و حساسیت نشان می‌دهید، از ویژگی‌های مثبت شما محسوب می‌شود، نباید در قبال مشکلات جامعه بی‌تفاوت بود؛ اما نکته‌ای که وجود دارد این است که برخی افراد غیر واقع بینانه در مورد مسائل و مشکلات جامعه قضاوت می‌کنند و با
انتقادات بی‌مورد خود تمام تلاش‌ها و خدمات ارزشمند مسئولین را زیر سئوال می‌برند؛ اما برخی نیز با تفسیر و تحلیل واقع‌بینانه سعی می‌کنند مشکلات جامعه را تشخیص داده در حل آن بکوشند، تحلیل درست و انتقاد سازنده یکی از نشانه‌های
خود شکوفایی افراد به حساب می‌آید. شما خواهر محترم نیز سعی کنید دغدغه ذهنی خود را بیشتر به سوی گرایش دوم سوق دهید، یعنی
تفسیر و تحلیل واقع بینانه از
حوادث و رخدادهای اجتماعی و مسائل و مشکلات جامعه داشته باشید و برای این‌که بتوانید مطالب را واقع‌بینانه تحلیل کنید، سئوالات خود را با کارشناسان آگاه و واقع‌بین مطرح نموده و در حدّ توان خود درجهت
اصلاح و بهبود اوضاع تلاش نمایید.
بخش دیگر سئوال شما مربوط به این بود که «
تمرکز حواس ندارم و نمی‌توانم در
مطالعه و درس خواندن پیشرفتی داشته باشم». در این خصوص باید عرض نمود که
تمرکز حواس و پیشرفت در مطالعه و درس خواندن به عوامل زیادی بستگی دارد، و مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از: داشتن
انگیزه و
علاقه نسبت به موضوع خاص مورد مطالعه یا
رشته تحصیلی ، سلامت جسمی، فراهم بودن محیط امن و زمینه
تحصیل و... اگر فردی در
زندگی خود مشکلی داشته باشد و موضوعی همیشه
ذهن او را به خود مشغول کرده باشد قطعاً از جهت تحصیلی و فعالیت‌های پژوهشی دچار ضعف و ناتوانی خواهد شد.
بنابراین سعی کنید ابتدا علل و زمینه‌های این مشکل را شناسایی کنید، البته توجه داشته باشید که
ضعف حافظه نمی‌تواند علت اصلی مشکلات شما باشد، چون
ضعف حافظه خود متأثر از عوامل بسیاری است، تا عوامل اصلی شناسایی نشود، نه ضعف حافظه، و نه دیگر مشکلات شما قابل اصلاح نیست.
خواهر محترم! مسأله شما بیشتر مربوط به
پیشرفت تحصیلی است، و پیشرفت تحصیلی مفهوم گسترده‌ای است که بخشی از آن مربوط به حافظه و
یادگیری می‌شود، اما بخش دیگر آن به دیگر مسائل ارتباط دارد. اینک نکاتی را خدمت شما یادآور می‌شویم که رعایت آن‌ها ان‌شاء‌الله برای شما مفید راه‌گشا خواهد بود.
سعی کنید قبل از فراگیری هر موضوعی به نتایج و پی‌آمدهای مثبت آن بیندیشید؛
روان‌شناسان معتقدند که داشتن
انگیزه و
علاقه یکی از عوامل اصلی موفقیت در زندگی و از جمله پیشرفت تحصیلی و یادگیری می‌باشد، انگیزه و علاقه بستگی به
شناخت و اطلاعات فرد از نتایج و آثار یک موضوع دارد، بنابراین در هر موضوعی که می‌خواهید
مطالعه کنید یا چیزی بنویسید، ابتدا درباره اهمیت آن اطلاعاتی کسب نمایید، ببینید چه اندازه برای شما مهم است و در آینده زندگی شما کاربرد دارد، به اندازه آشنایی شما با یک موضوع و فواید آن بیشتر باشد، به همان اندازه انگیزه و علاقه در شما ایجاد خواهد شد.
از میان موضوعات مختلف و متعدد یکی را انتخاب کنید
در فراگرفتن هرگونه مطلبی، توجه کردن و تمرکز نمودن روی نکات اصلی و برجسته ضروری است؛ زیرا یادگیری و حفظ تمام جزئیات یک موضوع وقت‌گیر و حتی غیر ممکن می‌باشد، نکات مهم را یاد بگیرید: یکی از روان‌شناسان معتقد است یک
حافظه خوب و قوی باید مانند یک تور ماهی‌گیری باشد که تمام ماهی‌های درشت را در خود نگه داشته و ماهی‌های ریز را رها سازد.
برای مطالعه خود وقت کافی اختصاص دهید.
برای مطالعه وقت مناسبی را در نظر بگیرید؛ مثلاً این‌که همیشه اول مطالعه کنید و بعد بخوابید نه برعکس.
مطالب و موضوعات مورد مطالعه خود را به
زبان و کیفیتی در آورید که برای خودتان معنی‌دار باشد، مطلب را به زبان خودتان برگردانید، نه این‌که صرفاً واژه‌ها و اصطلاحات را به همان شکلی که هست یاد بگیرید.
میان هر مطلبی که تازه یاد می‌گیرید و مطالب قبلی رابطه معنادار برقرار سازید.
در مطالعه هر
کتاب، مقاله یا موضوع، سه مرحله را در نظر بگیرید:
در این مرحله با نگاه اجمالی کتاب موردنظر را مرور کنید، نگاه به عناوین، سرفصل‌ها و... دور نمای کلی از کتاب را در ذهن شما به وجود می‌آورد و متوجه می‌شوید کدام عنوان یا فصل جذاب‌تر است.
پس از مطالعه اجمالی، بخش‌هایی را که به نظر شما مهم و جذّاب است، به دقت مطالعه کنید.
درباره محتوای آن‌چه مطالعه کرده‌اید، سوالاتی از خود نموده و به زبان خودتان به آن پاسخ دهید و نیز نتیجه مطالعه خود از هر کتاب یا مقاله را با آن‌چه قبلاً در این زمینه یاد گرفته‌اید ربط دهید.
در پایان لازم است، به این نکته اشاره کنم که یکی از عواملی که ممکن است باعث عدم
پیشرفت شما در تحصیل شده باشد، همین مشغولیت‌های ذهنی و فکر کردن زیاد در مورد مسائل اجتماعی باشد، لذا به عنوان یک راه حلّ عمده و اساسی شما می‌توانید بخشی از فکر کردن و تمرکز غیر ضروری روی موضوعات غیر درسی خود را کم کرده، و بیشتر در زمینه مسایل درسی و تحصیلی خویش بیاندیشید.
۱. علی شمیسا، تکنیک‌های تقویت حافظه، گفتمان خلاق، چاپ سوم، ۱۳۸۰ ش.
۲. البرت مورسل و همکاران، حافظه، چگونه حافظه‌ای پربار و نیرومند داشته باشیم؟ ترجمه هوشیار، نشر سپنج، چاپ هفتم، ۱۳۷۴ ش.
۳. علی‌اکبر سیف، روش‌های یادگیری و مطالعه، نشر دوران، چاپ اول ۱۳۷۶ ش.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تقویت حافظه»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۲/۱۵.
