تفسیر امام حسن عسکری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: امام حسن عسکری ،
تفسیر ،
الحمد لله رب العالمین .
پرسش: تفسیر
امام حسن عسکری ـ علیه‌السلام ـ از «الحمد لله رب العالمین» چیست؟
پاسخ:
تفسیر امام حسن عسکری علیه‌السلام، منسوب به آن حضرت بوده که به‌دلایلی برخی این انتساب را قطعی نمی‌دانند.
در این تفسیر، سوره‌های «
فاتحة الکتاب » (حمد) و «بقره» تا آیه ۲۸۲ به‌صورت روایی تفسیر شده است که در اصطلاح
علوم قرآنی به آن تفسیر «مأثور» گفته می‌شود.
به‌هر‌حال، خلاصه‌ای از تفسیر
امام حسن عسکری ـ علیه‌السلام ـ از آیه «
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِین » چنین است:
«
الْحَمْدُ لِلَّهِ »، یعنی این‌که خداوند، برخی از نعمت‌هایی را که به بندگانش ارزانی داشته، اجمالاً به آنها معرفی کرده است؛ و این از‌آن‌رو است که
بندگان به شناسایی همه آنان به‌صورت تفصیلی قادر نیستند؛ زیرا نعمت‌های او بیش از آن است که به شماره درآید و شناخته شود! از این جهت به آنان فرمود:بگویید:«
الْحَمْدُ لِلَّهِ ».
در ادامه، آن حضرت در
تفسیر و توضیح «
رَبِّ الْعالَمِینَ »، به این نکات اشاره می‌فرماید:
پروردگار جهانیان ، به همه مخلوقات روزی عطا می‌کند، آنان را در کنف حمایتش نگهدار است، بر آنها احاطه دارد، براساس مصلحتش همه را تدبیر می‌کند و او، به بندگانش، حقیقتاً رأفت و
رحمت دارد.
روزی تمام
مخلوقات ، معلوم و تقسیم شده است. فرزند آدم، به هر روش و آیینی که می‌خواهد در دنیا رفتار نماید و در هر حال و موقعیتی که باشد، روزی به او می‌رسد. بین
بنی‌آدم و روزی او، پرده و مانعی است؛ در‌حالی‌که روزی، طالب و جویای اوست، تا آنجا که اگر کسی در طلب روزیش درنگی نماید، روزیش در جست‌و‌جوی اوست؛ همچنان‌که
مرگ و میر، به دنبال وِی است.
شیعیان ، خداوند را به جهت
فضیلت و برتری که به آنان داد، سپاسگزار باشند.
در این راستا، خداوند متعال در خطاب به
حضرت موسی ـ علیه‌السلام ـ فضیلت و برتری پیامبر
اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌واله ـ بر دیگر
پیامبران و نیز امت
پیامبر بر دیگر امت‌ها را توصیف فرمود و در ندا به
امت پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌واله ـ چنین می فرماید:ای امت محمد! یقین بدانید،
قضا (و
قدر ) من بر شما، چنین است که رحمتم بر غضبم و عفو و بخششم بر عقابم پیش افتاده است! پس، پیش از این‌که مرا بخوانید، دعای شما را پذیرفتم و پیش از این‌که از من بخواهید، به شما عطا کردم، اگر کسی از شما با گواهی به «
لا إله الّا اللَّه وحده لا شریک له و أنّ محمدا عبده و رسوله » به دیدار من بیاید، حال آن‌که در گفتارش
صادق ، و در کردارش، مُحِق باشد! یعنی به آنچه می‌گوید و می‌داند،
عمل کند و گواهی دهد که، علی بن أبی‌طالب، برادر و وصی بعد از
محمد ـ صلی‌الله‌علیه‌واله ـ و ولی او است،
به اطاعت از وی ملتزم باشد، همچون
پیروی و
طاعت محمد، و گواهی دهد که اولیائش ـ برگزیدگان و پاکان روزگارند ـ بیان‌کننده شگفتی‌های آیات
حق و دلایل حجت‌های الاهی و بعد از خدا و پیامبرش، أولیای پروردگار هستند، او را وارد بهشتم می‌سازم.
پس، باید خدا را به جهت این همه
نعمت حمد و ثناء نمود و گفت:«
الحمد لله رب العالمین ».
پایگاه اسلام کوئیست.
