• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تفاوت حرز و تعویذ و حجاب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: دعا، حجاب، حرز، تعویذ، چشم زخم، بلا.

پرسش: فرق میان «حرز»، «تعویذ» و «حجاب» چیست؟

پاسخ: حرز، تعویذ و حجاب، در اصل معنا با یکدیگر تفاوت دارند ولی در معنای اصطلاحی تقریبا به یک معنا و مترادف با هم هستند و در منابع روایی و در کتب ادعیه، به دعاهایی اطلاق می‌شود که برای دفع شر و مصون ماندن از آفات و بلاها و امراض و... خوانده می‌شود و یا نوشته شده و شخص آن را با خود حمل می‌کند.



حرز، مفرد احراز و در لغت؛ به معنای پناهگاه، جای محکم و استوار، و هر چیزی که انسان را حفظ کند و انسان در آن پناه گیرد آمده است. حرز در اصطلاح، به دعاهایی گفته می‌شود که خواندن یا نوشتن و همراه داشتن آنها موجب جلوگیری از ترس، چشم زخم، بلا و دردها، جانوران موذی و درندگان، می‌شود.


تعویذ مصدر باب تفعیل است. صیغه ثلاثی مجرد آن به معنای پناه بردن به چیزی است از شری که با آن مواجه شده است. تعویذ در اصطلاح؛ به دعایی گفته می‌شود که برای دفع شر نوشته می‌شود و چون به آن پناه می‌برند، به آن تعویذ می‌گویند. همچنین به کار دعا نوشتن و آویختن آن بر کسی دیگر نیز تعویذ گفته می‌شود.
[۳] بستانی، فؤاد افرام، مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی - فارسی، ص۶۲۹، تهران، اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۷۵ش.



حجاب نیز که به معنای پوشش است، به چیزی گفته می‌شود که بین دو چیز حائل می‌شود و مانع برخورد آن دو با هم می‌شود. از این رو؛ به حرز یا دعایی که برای دفع آفت یا چشم زخم بر خود آویزند نیز حجاب گفته می‌شود.
[۵] بستانی، فؤاد افرام، مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی - فارسی، ص۳۱۹.

هرچند که این چند کلمه در اصل معنا با یکدیگر تفاوت دارند ولی در معنای اصطلاحی تقریبا به یک معنا و مترادف با هم هستند؛ یعنی حرز، تعویذ و حجاب، در منابع روایی و در کتب ادعیه، به دعاهایی اطلاق می‌شود که برای دفع شر و مصون ماندن از آفات و بلاها و امراض و... خوانده می‌شود و یا نوشته شده و شخص آن را با خود حمل می‌کند.


۱. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۸، ص۲۵۸، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۸ش.    
۲. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، میردامادی، جمال الدین، ج۳، ص۴۹۹، بیروت، دارالفکر، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق.    
۳. بستانی، فؤاد افرام، مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی - فارسی، ص۶۲۹، تهران، اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۷۵ش.
۴. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمانت القرآن الکریم، ج۲، ص۱۶۷.    
۵. بستانی، فؤاد افرام، مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی - فارسی، ص۳۱۹.
۶. ابن طاوس، علی بن موسی، مهج الدعوات و منهج العبادات، ص۳ - ۴۵، محقق:کرمانی، ابوطالب، محرر، محمد حسن، قم، دارالذخائر، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.    
۷. ابن طاوس، علی بن موسی، مهج الدعوات و منهج العبادات، ص۲۹۶ – ۳۰۲.    



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «تفاوت حرز و تعویذ و حجاب»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱/۲۴.    



جعبه ابزار