• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تعیین وقت برای ظهور امام زمان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: معصومین، نشانه‌های ظهور، ظهورامام زمان.

پرسش: نظر شما درباره این سخن آیت‌الله بهجت که از ایشان نقل شده: پیران این عصر نیز لحظه ظهور امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) را درک خواهندکرد، چیست؟

پاسخ: طبق تحقیقی که از دفتر ایشان صورت گرفته ایشان چنین سخنی را نگفته‌اند، بلکه سخن معظم له آن است که، اذا اشتد الامر قرب الفرج؛ هر وقت سختی و مشکلات زیاد شود امر فرج نزدیک خواهد شد. این سخن برگرفته از روایاتی است که می‌فرماید: قبل از ظهور، فتنه‌ها آشکار می‌گردد و جهان پر از ظلم و جور خواهد شد. علاوه این که در روایات نه تنها وقت و زمان خاصی برای ظهور امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) تعیین نشده، بلکه از تعیین وقت برای ظهور امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) ممانعت شده است. البته برای ظهور امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) علائم خاصی ذکر و بیان شده که بعد از تحقق این علائم، حضرت ظهور می‌فرمایند.




در پاسخ به این سؤال باید به چند نکته توجه نمود:

۱.۱ - عدم تایید خبر

این جمله‌ای که از حضرت آیت‌الله بهجت نقل شده که، پیران این زمان نیز زمان ظهور را درک خواهند کرد، طبق تحقیقی که از دفتر ایشان صورت گرفته، صحیح نیست، بلکه سخن معظم له این است که "اذا اشتد الامر قرب الفرج". هر وقت سختی و مشکلات زیاد شود امر فرج نزدیک خواهد شد. و این سخن برگرفته از روایاتی است که می‌فرماید: قبل از ظهور، فتنه‌ها آشکار می‌گردد و جهان پر از ظلم و جور خواهد شد.

۱.۲ - نهی از تعیین وقت ظهور

در روایات نه تنها وقت و زمان خاصی برای ظهور امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) تعیین نشده، بلکه از تعیین وقت برای ظهور امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) ممانعت شده است.
به چند روایت در این زمینه اشاره می‌کنیم:

۱.۲.۱ - روایات

فضیل می‌گوید از امام صادق (علیه‌السّلام) سؤال کردم آیا ظهور امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) وقت خاصی دارد، حضرت سه بار فرمودند: "کذب الوقاتون
[۱] صافی گلپایگانی، لطف الله، منتخب الاثر، ص۴۶۳، چاپ سوم، مرکز نشر کتاب طهران.
؛ آنها که وقت آن را تعیین می‌کنند دروغ گفتند".
در روایت دیگری امام صادق (علیه‌السّلام) می‌فرماید: آنهایی که وقت خاصی را به عنوان وقت ظهور معرفی می‌کنند دروغگو هستند ما اهل بیت هرگز وقتی را برای ظهور امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) تعیین نکرده‌ایم.
در روایت دیگری امام صادق (علیه‌السّلام) می‌فرماید: هر کسی را که برای ظهور امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) وقت تعیین کند دروغگو بدانید چرا که ما اهلبیت وقت خاصی تعیین نکرده‌ایم بنابراین کلام او منسوب به ما و از طرف ما نبوده بلکه از پیش خود سخن گفته و دروغ است.
در بعضی از روایات داریم که حتی خود امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) نیز وقت ظهورشان را نمی‌دانند و خدای متعال هنگام ظهور به واسطۀ علائم خاصی زمان ظهور را به حضرت اطلاع می‌دهند.
مفضل بن عمرو از امام صادق (علیه‌السّلام) درباره تفسیر آیه "و اذا نقر فی الناقور"
سؤال کرد که امام در پاسخش فرمودند: ان منا اماما مستترا فاذا اراد الله (عزّوجلّ) اظهار امره نکت فی قلبه نکتة فظهر و امر بامر الله عز و جل، که از این روایات بخوبی استفاده می‌شود که خود امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) نیز زمان ظهورشان را نمی‌دانند و در هنگامۀ ظهور، خدای متعال بواسطۀ علائم خاصی زمان ظهور را به حضرت اطلاع می‌دهند.

۱.۳ - علت تعیین نشدن وقت ظهور

علماء در مورد علت تعیین نشدن وقت ظهور، دلیل‌های فراوانی بیان نمودند:

۱.۳.۱ - به خطر افتادن حضرت

اگر مؤمنین وقت ظهور را بدانند فاش می‌کنند و دشمنان حضرت، آمادگی کامل برای مقابله و مبارزه با حضرت را پیدا خواهند کرد.

۱.۳.۲ - انتظار دائمی

خداوند متعال می‌خواهد انتظار منتظرین دائمی باشد، چرا که اگر وقت تعیین شود فقط در همان وقت مردم مؤمن منتظر آمدن حضرت خواهند بود و در غیر آن وقت از یاد حضرت غافل می‌شوند.
[۷] مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۹۵، ص۱۵۹.


۱.۳.۳ - امتحان عباد

چون یکی از فلسفه‌های غیبت، امتحان عباد و بندگان خدا است،
[۸] طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۲۰۶.
از این رو لازمه‌اش این است که وقت غیبت و ظهور معلوم نباشد تا مؤمن و غیر مؤمن واقعی از همدیگر شناخته شوند. به همین جهت در بعضی از روایات آمده که مردم در زمان غیبت در وجود حضرت شک می‌کنند. شاید منشا شک و تردید مردم این است که وقت خاصی برای ظهور تعیین نشده است. مسالۀ ظهور از این نظر شبیه به مسئلۀ مرگ است.

۱.۳.۴ - ظهور امر بدائی

وقت ظهور بر طبق بسیاری از روایات از امور بدائی است
[۹] مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۵۱، ص۸۶.
و قابل تقدیم و تاخیر است از این رو اگر وقت خاصی برای مردم گفته شود و به واسطۀ بعضی از مصالح ظهور حضرت تاخیر افتد، مردم در امر دین و امامشان شک می‌کنند.
[۱۰] موسوی اصفهانی، محمد تقی، مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم، ج۲، ص۳۳۸، الباب الثامن فی تکالیف العباد بالنسبة الیه.
همانطوری که در روایتی امام صادق (علیه‌السّلام) با تمسک به داستان رفتن موسی به طور که به مردم اطلاع داده بود که ۳۰ روزه است و بعد ۱۰ روز بر آن اضافه شد و با اضافه شدن ۱۰ روز داستان سامری و... پیش آمد و بسیاری از مردم گمراه شدند، می‌فرمایند ظهور امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) نیز این گونه است که اگر وقت خاصی برای آن تعیین شود و بعد ظهور به تاخیر افتد، مردم در امر دین شک خواهند کرد لذا خدای متعال وقت خاصی را برای ظهور تعیین نکرده‌اند.
[۱۱] طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۲۶۲.


۱.۴ - علائم ظهور

در روایات برای ظهور حضرت برخی از علامت‌ها و نشانه‌هایی بیان شده است که بعضی از این علائم به عنوان علائم غیر حتمیه و برخی دیگر، علائم حتمیه هستند که علائم حتمیه آن، خروج یمانی، خروج سفیانی، نداء آسمانی، قتل نفس زکیه و خسف بیداء است.
[۱۲] صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، ج۲، ص۶۴۹، ح ۱.
[۱۳] طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۲۶۷.
[۱۴] منتخب الدره، ص۴۵۵، ح ۵.
[۱۵] منتخب الدره، ص۴۴۲، ح ۱۶.

امام صادق (علیه‌السّلام) می‌فرماید: ۱۵ روز قبل از ظهور امام زمان (علیه‌السّلام) نفس زکیه به شهادت می‌رسد.
[۱۶] صافی گلپایگانی، لطف الله، منتخب الاثر، ص۴۵۶، ح۱۳.
[۱۷] صافی گلپایگانی، لطف الله، منتخب الاثر، ص۴۳۹، ح ۱.
[۱۸] صافی گلپایگانی، لطف الله، منتخب الاثر، ص۴۳۹، ح ۲.
[۱۹] طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۲۷۱.
[۲۰] صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، ج۲، ص۶۴۹، ح ۲.

و نیز می‌فرماید: قبل از آمدن و ظهور امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) منادی آسمانی به ظهور حضرت ندا می‌دهد، به گونه‌ای که تمام مردم روی کرۀ زمین آن ندا را می‌شنوند.
[۲۱] طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۱۱۱.

چنانکه در تفسیر آیۀ "و استمع یوم ینادی المنادی من مکان قریب یوم یسمعون الصیحة بالحق ذلک یوم الخروج، می‌فرمایند: در روز ظهور امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) منادی آسمانی آن حضرت را به اسم او و اسم پدرش نداء داده و مردم را به ظهور آن حضرت (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) بشارت می‌دهد.
[۲۲] گلپایگانی، صافی، لطف الله، منتخب الاثر، ص۴۴۷، ح ۲.

در روایتی پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) ضمن اشاره به حوادث و فتنه‌های آخرالزمان به خروج سفیانی و خسف بیداء اشاره کرده می‌فرمایند: سفیانی از وادی یابس خروج کرده و به شهر دمشق وارد می‌شود و از آنجا دو لشکر آماده نموده و یکی را به سمت بغداد اعزام می‌کند که در بغداد به قتل و غارت می‌پردازند و لشکر دیگر به میدنه می‌آیند و پس از تخریب آن، عازم مکه می‌شوند که در بین راه در سرزمین بیداء، زمین دهان باز کرده و آنان را به کام خود فرو می‌برد.
[۲۳] گلپایگانی، صافی، لطف الله، منتخب الاثر، ص۴۵۶، ح۹.
[۲۴] گلپایگانی، صافی، لطف الله، منتخب الاثر، ص۴۵۶، ح۱۱.

خروج یمانی نیز در بسیاری از روایات یکی از علائم ظهور امام زمان (علیه‌السّلام) معرفی شده است.
[۲۵] طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۲۶۷.



۱. صافی گلپایگانی، لطف الله، منتخب الاثر، ص۴۶۳، چاپ سوم، مرکز نشر کتاب طهران.
۲. طوسی، محمد بن حسن، الغیبه، ص۴۲۶.    
۳. طوسی، محمد بن حسن، الغیبه، ص۲۶۲.    
۴. طوسی، محمد بن حسن، الغیبه، ص۲۶۲.    
۵. مدثر/سوره۷۴، آیه۹.    
۶. صدوق، محمد بن علی، اکمال الدین و اتمام النعمة، ج۲، ص۳۴۹، ح ۴۲.    
۷. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۹۵، ص۱۵۹.
۸. طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۲۰۶.
۹. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۵۱، ص۸۶.
۱۰. موسوی اصفهانی، محمد تقی، مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم، ج۲، ص۳۳۸، الباب الثامن فی تکالیف العباد بالنسبة الیه.
۱۱. طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۲۶۲.
۱۲. صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، ج۲، ص۶۴۹، ح ۱.
۱۳. طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۲۶۷.
۱۴. منتخب الدره، ص۴۵۵، ح ۵.
۱۵. منتخب الدره، ص۴۴۲، ح ۱۶.
۱۶. صافی گلپایگانی، لطف الله، منتخب الاثر، ص۴۵۶، ح۱۳.
۱۷. صافی گلپایگانی، لطف الله، منتخب الاثر، ص۴۳۹، ح ۱.
۱۸. صافی گلپایگانی، لطف الله، منتخب الاثر، ص۴۳۹، ح ۲.
۱۹. طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۲۷۱.
۲۰. صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، ج۲، ص۶۴۹، ح ۲.
۲۱. طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۱۱۱.
۲۲. گلپایگانی، صافی، لطف الله، منتخب الاثر، ص۴۴۷، ح ۲.
۲۳. گلپایگانی، صافی، لطف الله، منتخب الاثر، ص۴۵۶، ح۹.
۲۴. گلپایگانی، صافی، لطف الله، منتخب الاثر، ص۴۵۶، ح۱۱.
۲۵. طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۲۶۷.



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «تعیین وقت برای ظهور امام زمان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۲/۲۵.    



جعبه ابزار