ترس
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: ترس،
سالک ، سیروسلوک، حجاب نورانی، حجاب ظلمانی.
پرسش: آیا ترس به‌عنوان یک حجاب در سیروسلوک است؟
پاسخ: اگر موضوع
ترس سالک، خداوند باشد، ترس به‌خودی‌خود
حجاب نیست؛ اما نسبت به مراتب و منازل عالی‌تر
سلوک ، مثل اُنس یا
عشق ، نوعی حجاب نورانی محسوب می‌شود و اگر موضوع ترس سالک، خود مسیر سیروسلوک عرفانی باشد، در این معنا ترس به‌خودی‌خود حجاب است و نوعی حجاب ظلمانی محسوب می‌شود. راه از میان برداشتن حجاب ترس به‌طور عام،
معرفت و در نتیجه
اعتماد به خداوند است.
برای توضیح بیشتر، به بررسی متعلق ترس و این‌که موضوع ترس سالک چه می‌باشد، می‌پردازیم.
اگر موضوع ترس سالک، خداوند باشد و سالک از خداوند بترسد، این خود از وادی‌های سلوک الی‌الله است که
خواجه عبدالله انصاری از آن تعبیر به
میدان خوف می‌کند. خوف میدان سی و سوم از میادین صدگانه سلوک و حاصل میدان
تواضع است.
خواجه عبدالله می‌گوید:"خوف، ترس است و ترس حصار
ایمان است و تریاق
تقوا و سلاح
مؤمن است".
شیخ عبدالقادر گیلانی ، سالک را
دعوت به خوف نموده و می‌نویسد:"خوف خدای را در دل جای ده و ایمن مباش تا هنگامی‌که به پیشگاهش واصل شوی و با پای استوارِ قلبت در حضورش قرار گیری. وقتی فرمان امان الهی را به دستت دادند، آنگاه شایسته است که
امنیت و آسودگی حاصل کنی".
پس در این معنا ترس به‌خودی‌خود
حجاب نیست؛ اما نسبت به مراتب و منازل عالی‌تر سلوک؛ مانند اُنس، یا عشق، نوعی
حجاب نورانی محسوب می‌شود.
اگر موضوع ترس سالک، خود مسیر سیروسلوک عرفانی باشد و فرد از ورود به این مسیر الاهی یا ادامه آن بترسد، در این معنا
ترس به‌خودی‌خود حجاب است و نوعی
حجاب ظلمانی محسوب می‌شود.
ریشه ترس عدم اعتماد کامل به خداوند است.
بنابراین راه از میان برداشتن حجابِ ترس ـ چه نورانی باشد و چه ظلمانی ـ به‌طور عام
معرفت و در نتیجه اعتماد به خداوند است. این معرفت و اعتماد یک‌باره حاصل نمی‌شود؛ بلکه به‌تدریج در جریان سلوک الاهی کامل‌تر می‌شود تا خداوند سالک را لایق حضور و نزدیکی به خود می‌یابد.
شیخ عبدالقادر گیلانی رفع خوف به‌عنوان حجاب را سری از اسرار میان بنده و خدا می‌داند و می‌فرماید:"
حق سبحانه هرگاه عبدی را برگزید، وی را به خود نزدیک می‌کند و چون خوف جلال و کبریایی در دلش ایجاد شد، تابش انوار جمال
خوف را از دل او می‌زداید، تا
قلب و باطنش به
قرب حق انس گیرد و این سری است از اسرار میان بنده و خدای او".
به‌طور خاص راه غلبه بر ترس به‌عنوان حجاب ظلمانی، دیدار با
امام است؛ زیرا این دیدار چه در بیداری باشد چه در خواب، دل آدمی را برای آغاز یا ادامه سفر خالی از ترس می‌کند.
اما راه از میان برداشتن ترس به‌عنوان
حجاب نورانی،
عشق به امام و
اطاعت بی‌چون‌و‌چرا و مطلق از اوست.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «ترس»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۶/۸.
