• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بررسی وسعت طوفان نوح

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: حضرت نوح ، عذاب ، نسل
پرسش: آیا عذاب در زمان حضرت نوح علیه‌السلام همه کره زمین را در بر گرفت؟ و آیا انسان‌های فعلی از نسل حضرت نوح علیه‌السلام هستند؟
پاسخ: درباره این‌که طوفان حضرت نوح علیه‌السلام همه کره زمین را در بر گرفته یا فقط منطقه محل سکونت قوم نوح را شامل شده، بین علما و مفسران اختلاف نظر وجود دارد.



در این زمینه بین علما اختلاف نظر وجود دارد :

۱.۱ - عمومیت عذاب

برخی عمومیت عذاب را پذیرفته و گفته‌اند:
الف) هر چند قرآن صراحتاً به این موضوع اشاره‌ای نداشته ولی از ظاهر برخی آیات چنین بر می‌آید که این عذاب عمومی بوده است. این‌که در سوره نوح کلمه «الأرض» به صورت مطلق ذکر شده نشان از این دارد که کل زمین آب فرا گرفته بود.
ب) همچنین می‌توان این معنا را از آیه شریفه «ای زمین آب‌هایت را فرو ببر» برداشت کرد.
ج) با توجه به این‌که رسالت حضرت نوح علیه‌السلام جهانی بوده، این مطلب اقتضا دارد که عذاب الهی نیز همه زمین را در بر بگیرد.
د) یکی دیگر از این شواهد، دستور همراه بردن یک جُفت از هر نوع حیوان است.
و) علامه طباطبایی (ره) نقل می‌کند که در تورات موجود چنین آمده: «پروردگار فرمان داد جنس این بشر را که من آفریده‌ام از روی زمین محو کنید، هم انسان را و هم همه چهارپایان و جنبندگان و مرغان هوا را». همه این موارد دلالت می‌کنند که عذاب الهی فرا گیر بوده است.

۱.۲ - منطقه‌ای بودن عذاب

اما با این حال، احتمال منطقه‌ای بودن طوفان نوح، به طور کلی منتفی نیست؛ زیرا ممکن است که منظور از «الأرض» همان منطقه محل سکونت حضرت نوح علیه‌السلام باشد. به ویژه این‌که نازل شدن این عذاب، فقط برای مجازات قوم نوح بود. لذا برخی از علما همین نظر را پذیرفته‌اند.
[۷] التفسیر القرآنی للقرآن، خطیب عبدالکریم،‌دارالفکر العربی، قاهره، ج ۵، ص ۴۶۵.
[۸] تفسیر القرآن الحکیم (تفسیر المنار)، قلمونی حسینی، محمد رشید بن علی رضا، الهیئة المصریة العامة للکتب، قاهر، ج ۱۲، ص ۸۸.





۲.۱ - نظر علامه طباطبایی

با این همه، علامه طباطبایی(ره)، قول اول را پذیرفته و می‌گوید: «نمی‌توان منکر شد که ظاهر قرآن دلالت می‌کند که طوفان همه کره زمین را در بر گرفته و همه انسان‌ها به جز کسانی که بر کشتی سوار بودند، غرق شدند و قرینه قابل قبولی برای کنار گذاشتن این ظهور وجود ندارد.

۲.۲ - نظر عیاشی در تفسیر عیاشی

»همچنین روایاتی نیز بر تأیید این نظر وجود دارد. عیاشی در تفسیرش نقل کرده که بعد از تمام شدن طوفان، زمین فقط آب‌هایی که از خودش جوشیده بود را بلعید و آب‌هایی که از آسمان باریده بود را فرو نبرد. و این آب‌ها به صورت دریاها بر سطح زمین و در اطراف دنیا باقی ماندند.
[۱۰] التفسیر، عیاشی، محمد بن مسعود، محقق و مصحح:رسولی محلاتی، هاشم، المطبعة العلمیة، تهران، ج ۲، ۱۴۹.
و در روایتی از امام صادق علیه‌السلام نقل شده است: «همه دنیا در زیر آب غرق شد».
[۱۱] تفسیر القمی، قمی، علی بن ابراهیم، محقق و مصحح:موسوی جزائری، سید طیب،‌ دار الکتاب، قم، ج ۱، ص ۳۲۸.



اما درباره بخش دوم پرسش باید گفت؛

۳.۱ - منسوب به حضرت نوح

به نظر بیشتر مفسران
[۱۳] تفسیر الکاشف، مغنیه، محمد جواد، دار الکتب الإسلامیة، تهران، ج ۶، ص ۳۴۴.
اختلاف نژادها بعد از وقوع طوفان حضرت نوح علیه‌السلام و در نسل آن حضرت به وجود آمده است:
الف) همان‌طور که در قرآن نیز به آن اشاره شده، همه انسان‌های روی کره زمین از نسل حضرت نوح علیه‌السلام و همراهان او هستند.
ب) گفته شده که همه انسان‌های کنونی از نسل حضرت نوح بوده و منتسب به یکی از سه فرزندان او به نام‌های سام ، حام و یافث هستند و به همین دلیل است که حضرت نوح را ابوالبشر ثانی لقب داده‌اند.
ج)برخی نیز به صورت تفصیلی گفته‌اند که عرب ، روم ، فارس و اصناف عجم از نسل سام هستند و سودان حبشه و زنگی‌ها و غیر آن‌ها از نسل حام هستند و تُرک و چین و یأجوج و مأجوج و صقالبه از نسل یافث هستند.
[۱۹] مجمع البیان فی تفسیر القرآن، طبرسی، فضل بن حسن، مقدمه:بلاغی‌، محمد جوادناصر خسرو، تهران،، ج ۵، ص ۲۴۸.


۳.۲ - تشکیک در انتساب به حضرت نوح

هر چند برخی از مفسّران درباره این‌که آیا مردم روی زمین همه از دودمان نوح هستند گفته‌اند: «آن‌چه درباره منتهی شدن تمام نژادهای روی زمین به فرزندان نوح مشهور است ثابت نیست».

۳.۳ - تذکر

ضمناً باید توجه داشت که میان حضرت آدم علیه‌السلام و نوح علیه‌السلام ده پدر فاصله بود که همگی از پیامبران و اوصیا بودند.
[۲۱] التفسیر، عیاشی، محمد بن مسعود، محقق و مصحح:رسولی محلاتی، هاشم، المطبعة العلمیة، تهران، ج ۱، ص ۳۱۰.
و این یعنی فاصله بین این دو پیامبر آن قدر زیاد نبوده که فرصت منشعب شدن نژادهای مختلف پیش آمده باشد.


۱. نوح/سوره۷۱، آیه۲۶.    
۲. هود /سوره۱۱، آیه۴۴.    
۳. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ناصر، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ج ۹، ص ۱۰۲.    
۴. المیزان فی تفسیر القرآن، طباطبایی، محمد حسین، دفتر انتشارات اسلامی، قم، ج ۱۰، ص ۲۵۵.    
۵. المیزان فی تفسیر القرآن، طباطبایی، محمد حسین، دفتر انتشارات اسلامی، قم، ج ۱۰،ص ۲۵۲.    
۶. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ناصر، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ج ۹، ص ۱۰۳.    
۷. التفسیر القرآنی للقرآن، خطیب عبدالکریم،‌دارالفکر العربی، قاهره، ج ۵، ص ۴۶۵.
۸. تفسیر القرآن الحکیم (تفسیر المنار)، قلمونی حسینی، محمد رشید بن علی رضا، الهیئة المصریة العامة للکتب، قاهر، ج ۱۲، ص ۸۸.
۹. المیزان فی تفسیر القرآن، طباطبایی، محمد حسین، دفتر انتشارات اسلامی، قم، ج ۱۰، ص ۲۶۶.    
۱۰. التفسیر، عیاشی، محمد بن مسعود، محقق و مصحح:رسولی محلاتی، هاشم، المطبعة العلمیة، تهران، ج ۲، ۱۴۹.
۱۱. تفسیر القمی، قمی، علی بن ابراهیم، محقق و مصحح:موسوی جزائری، سید طیب،‌ دار الکتاب، قم، ج ۱، ص ۳۲۸.
۱۲. التبیان فی تفسیر القرآن، شیخ طوسی، محمد بن حسن، با مقدمه:شیخ آقابزرگ تهرانی، تحقیق:قصیرعاملی، احمد، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ج ۸، ص ۵۰۶.    
۱۳. تفسیر الکاشف، مغنیه، محمد جواد، دار الکتب الإسلامیة، تهران، ج ۶، ص ۳۴۴.
۱۴. إیجاز البیان عن معانی القرآن، نیشابوری، محمود بن ابو الحسن، تحقیق:القاسمی‌، دکتر حنیف بن حسن، دار الغرب الاسلامی، بیروت، ج ۲، ص ۷۰۰.    
۱۵. بیان المعانی، ملاحویش آل غازی، عبدالقادر، مطبعة الترقی، دمشق، ج ۳، ص ۴۵۱.    
۱۶. صافات/سوره۳۷، آیه۷۷.    
۱۷. المیزان فی تفسیر القرآن، طباطبایی، محمد حسین، دفتر انتشارات اسلامی، قم، ج ۱۰، ص ۲۳۹ – ۲۴۰.    
۱۸. بیان المعانی، ملاحویش آل غازی، عبدالقادر، مطبعة الترقی، دمشق، ج ۳، ص ۱۲۷.    
۱۹. مجمع البیان فی تفسیر القرآن، طبرسی، فضل بن حسن، مقدمه:بلاغی‌، محمد جوادناصر خسرو، تهران،، ج ۵، ص ۲۴۸.
۲۰. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ناصر، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ج ۱۹، ص ۸۴.    
۲۱. التفسیر، عیاشی، محمد بن مسعود، محقق و مصحح:رسولی محلاتی، هاشم، المطبعة العلمیة، تهران، ج ۱، ص ۳۱۰.



سایت اسلام کوئست    


رده‌های این صفحه : تاریخ انبیاء | حضرت نوح | قصص قرآنی




جعبه ابزار