بخشش گناهان کبیره
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: گناهان کبیره، بخشش،
توبه، اقسام گناه.
پرسش: آیا
گناه کبیره بخشیده و پاک می‌شود؟
پاسخ: در مورد بخشیده شدن گناه کبیره خداوند در قرآن می‌فرماید: ای بندگان من که درباره‌ی خودتان
اسراف کرده‌اید (گناه کرده‌اید) ناامید از
رحمت خدا نشوید خداوند همه گناهان را می‌بخشد.»
علامه طباطبائی از قول
امام علی (علیه‌السلام) این
آیه را امیدوار کننده‌ترین آیات معرفی کرده است.
در این که ملاک گناهان کبیره چیست و چه گناهی کبیره است چند نظر وجود دارد:
۱. هر گناهی که در
قرآن و
حدیث به کبیره بودن آن تصریح شده باشد.
۲. هر معصیتی که در قرآن مجید یا سنت معتبره، وعده
آتش جهنم بر ارتکاب آن رسیده باشد.
۳. هر گناهی که در قرآن و
سنت، از گناهانی که کبیره بودن آن مسلم است، بزرگ‌تر شمرده شده باشد.
۴. هر گناهی که نزد متدینین و متشرعین بزرگ شمرده شود به طوری که یقین حاصل شود که بزرگی آن منتهی به زمان معصوم(علیهم‌السلام) می‌شود.
۵. تمام گناهان کبیره‌اند، زیرا همان طور که در روایات آمده است هیچ‌گاه نباید به کوچکی گناه نگاه کرد بلکه نگاه به بزرگی کسی کنید که نسبت به او گناه واقع می‌شود.
امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید:«" لا تنظرو الی صغر الذنب و لکن انظروا الی من اجتر أثم. "؛
به خوردی(نا چیزی) گناه نگاه نکنید بلکه بنگرید به چه کسی گستاخی کرده‌اید.»
البته آن کسانی که گناه را به صغیره و کبیره تقسیم کرده‌اند نیز در شرایط زیر صغیره را کبیره می‌دانند.
پیامبر می‌فرماید:"لا کبیر مع الاستغفار و لا صغیر مع الاصرار."؛
با
استغفار (از انجام گناه کبیره) گناه کبیره معنا ندارد (گناه کبیره آمرزیده می‌شود) و با اصرار (انجام
گناه صغیره و تکرار آن ) صغیره معنا ندارد. (به گناه کبیره تبدیل می‌شود.)»
گناه حضرت علی (علیه‌السلام) فرمودند: «"اشدا لذنوب عندالله سبحانه ما استهان به راکبه"؛
بزرگترین گناه گناهی است که صاحبش آن را کوچک بشمارد.»
پیامبر می‌فرماید:«"من اذنب ذنباً و هو ضاحک دخل النار؛
"کسی که گناه می کند در حالی که (بر انجام) خندان باشد داخل در آتش می گردد در حالی که گریان است.»
در مورد بخشیده شدن گناه کبیره خداوند در قرآن می‌فرماید: «یا عبادی الذین اسرفوا علی انفسهم لا تقنطوا من رحمة الله ان الله یغفر الذنوب جمیعاً؛
ای بندگان من که درباره‌ی خودتان
اسراف کرده‌اید (گناه کرده‌اید) ناامید از
رحمت خدا نشوید خداوند همه گناهان را می‌بخشد.»
علامه طباطبائی از قول امام علی (علیه‌السلام) این
آیه را امیدوار کننده‌ترین آیات معرفی کرده است.
از طرفی این آیه همه گناهان اعم از
شرک و غیر آنرا شامل می‌شود. اما با توجه به آیه ۴۸
سوره نساء که می‌فرماید:" خداوند مشرکان را نمی‌آمرزد و پایین‌تر از
شرک را برای هر کس که بخواهد می‌آمرزد."
این نتیجه قابل استفاده است که شرک جز با
توبه آمرزیده نمی‌شود. آمرزش گناهان هر کسی سبب می‌خواهد و به طور گزاف نمی‌باشد و آنچه که قرآن سبب مغفرت معرفی فرموده دو چیز است: یکی
شفاعت و دیگری توبه است.
چگونگی توبه کردن در گناهان مختلف با هم فرق دارد چون گناهان کبیره دو نوع هستند
حق الله و
حق الناس.
نحوه توبه از گناهانی که حق الله هستند
ندامت و پشیمانی واقعی و عزم بر ترک دائمی و عدم بازگشت به آن است و در مواردی که امکان تدارک آن باشد (مثل قضاء نماز‌هایی که نخوانده و
روزه هایی که نگرفته و...) آن عمل واجب ترک شده را
قضاء نماید. اما در مورد گناهانی که حق الناس هستند علاوه بر ندامت و پشیمانی باید حق مردم را ادا کند مگر اینکه صاحب حق از حق خود بگذرد و او را
حلال کند.
امام باقر (علیه‌السلام) می فرماید:« " کل ذنب یکفره القتل فی سبیل الله الا الدین لاکفاره له الا ادائه او یقضی صاحبه او یعفوا الذی له الحق"؛
کسی که در راه خدا
شهید شد از هر گناهی پاک می شود مگر بدهکاری (حق الناس) که
کفاره ندارد یا باید دینش پرداخت شود یا طلبکار ببخشد.»
شهید دستغیب (رحمة‌الله‌علیه) با استفاده از آیات و احادیث در این زمینه فرموده است: لوازم
حسرت و ندامت بر گناه سعی در تدارک آن است یعنی اگر حق الله بود مانند ترک نماز و روزه،
زکوة و
حج قضای آن را بجای آود و اگر حق الناس بود اگر حق مالی است به صاحبش و اگر مرده به ورثه اش بدهد و اگر حق عرضی) آبروئی) است حلالیت بطلبد و اگر حق
قصاص یا
دیه بود خود را تسلیم او کند تا قصاص کند یا دیه بگیرد یا ببخشد.
پس انشاءالله همه گناهان چه حق الله و چه حق الناس بخشیده می شود به شرطی که توبه واقعی انجام شود و هر گناه متناسب با خودش تدارک و جبران شود.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «بخشش گناهان کبیره»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۷/۲۴.
