• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ایمان به خدا از طریق اسماء

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کلیدواژه:ایمان به خدا، شناخت خدا، اسماء الهی، ذات خداوند.
پرسش :مراد از ایمان به خدا از طریق اسما خداوند چیست؟ لطفا آن‌را توضیح دهید.
پاسخ :


براساس مبانی فلسفی و عرفانی و منابع دینی، کنه و حقیقت ذات متعالی خداوند به دلیل نامحدود و بی‌نهایت بودن در حیطه علمی کسی قرار نمی‌گیرد. عارفان- مانند فیلسوفان و دیگر اندیشمندان الهی - هم‌نظرند که ذات متعالی خداوند آن‌گاه که به صورت اطلاقی و بدون هرگونه قید و صفت در نظر گرفته‌شود، دانش هیچ فردی به آن ذات مقدس نخواهد رسید؛ زیرا ذات حق، به عنوان وجود مطلق و نامتناهی هیچ نسبتی با وجود محدود و متناهی (مخلوقات) ندارد. از همین‌رو؛ اولیا و انبیا و عارفان در شناخت کُنه الهی همگی سرگردانند و اعتراف به ناتوانی خود دارند. این سخن از رسول گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) معروف و مشهور است که فرمود:«خدایا! تو را آن‌گونه که شایسته تو بود، نشناختیم و آن‌گونه که شایسته عبادت تو بود عبادت نکردیم».
[۱] مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، بحار الأنوار، ج ۶۸، ص ۲۳، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.     «ما عرفناک حق معرفتک و ما عبدناک حق عبادتک»

همچنین امام علی (علیه‌السلام) در توصیف خداوند می‌فرماید:«خدایی که اندیشه‌های بلند او را درک ننمایند، و هوش‌های ژرف به حقیقتش دست نیابند».
[۲] سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق، صبحی صالح، خطبه ۱، ص ۳۹، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.     «الَّذِی لَا یُدْرِکُهُ بُعْدُ الْهِمَمِ وَ لَا یَنَالُهُ غَوْصُ الْفِطَن‌»
[۳] ترجمه نهج البلاغه، مترجم:انصاریان، حسین، ص ۴۳، تهران، پیام آزادی، چاپ دوم، ۱۳۸۶ش.


بنابراین شناخت کنه و حقیقت ذات خداوند امکان ندارد؛ لذا برای شناخت و ایمان به خدا باید از طریق اسما و مظاهر اسما خداوند را شناخت. در مورد معنای شناخت خداوند از راه اسما به چند نکته باید توجه داشت.
۱. منظور از اسما در اصطلاح فلسفی و عرفانی اسم لفظی نیست، بلکه «اسم» در اصطلاح عرفانی عبارت است از ذات به اضافه یک صفت خاص. حقیقت اسم از نظر عرفانی، همانا افزوده شدن یک صفت(اعتبار یا اضافه) به ذات و ایجاد یک تعیّن خاص است. برای مثال؛ اسم « رحمان » در واقع بر ذات دلالت دارد، به اضافه صفت « رحمت ». با این تحلیل در واقع بحث اسما هنگامی مطرح می‌شود که عارف، ذات متعالی را این‌گونه در نظر گیرد که؛ از مقامِ ذاتِ عاری از هر اعتبار یا وصف، نزول یافته و در مقام تعیّن خاص قرار گرفته است.
[۴] یزدان پناه، سید یدالله، مبانی و اصول عرفان نظری، ص ۳۰۸ - ۳۰۹، قم، مؤسسه امام خمینی، ۱۳۸۸ش.

۲. مقصود از شناخت خداوند از راه اسما شناخت ذات حق در پرتو تجلّیات و در ضمن ظهورات تعیّنی اوست که از آن به «مقام اسما و صفات» یاد می‌شود.
[۵] ر.ک:یزدان پناه، سید یدالله، مبانی و اصول عرفان نظری، ص ۳۱۲ - ۳۱۸، قم، مؤسسه امام خمینی، ۱۳۸۸ش.


۱. ↑ مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، بحار الأنوار، ج ۶۸، ص ۲۳، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.     «ما عرفناک حق معرفتک و ما عبدناک حق عبادتک»
۲. ↑ سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق، صبحی صالح، خطبه ۱، ص ۳۹، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.     «الَّذِی لَا یُدْرِکُهُ بُعْدُ الْهِمَمِ وَ لَا یَنَالُهُ غَوْصُ الْفِطَن‌»
۳. ↑ ترجمه نهج البلاغه، مترجم:انصاریان، حسین، ص ۴۳، تهران، پیام آزادی، چاپ دوم، ۱۳۸۶ش.
۴. ↑ یزدان پناه، سید یدالله، مبانی و اصول عرفان نظری، ص ۳۰۸ - ۳۰۹، قم، مؤسسه امام خمینی، ۱۳۸۸ش.
۵. ↑ ر.ک:یزدان پناه، سید یدالله، مبانی و اصول عرفان نظری، ص ۳۱۲ - ۳۱۸، قم، مؤسسه امام خمینی، ۱۳۸۸ش.


پایگاه اسلام کوئست    



جعبه ابزار