ایمان انسان گناه کار
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: قلب،
گناه،
ایمان، نور، درجات ایمان، سیاهی سفیدی.
پرسش: اگر قلب انسان را به دو نیم تقسیم کنیم؛ و گناه نیمی از آنرا سیاه کند؛ آیا میتوان گفت
ایمان به خدا در نیمه دیگر آن، جا دارد؟
پاسخ: انجام گناه با سیاهی قلب آدمی و ضعف ایمان و دور ماندن از رستگاری رابطه مستقیم دارد.
بله ممکن است، اما طبیعتاً چنین ایمانی در معرض خطر بیشتری قرار دارد؛ همانطور که در روایات درباره تاثیر گناه در قلب آدمی و ضعف ایمان و دور ماندن از رستگاری بر این موضوع تاکید شده است:
امام باقر (علیهالسّلام) میفرمایند: «هنگامی که بنده گناه کند نقطه سیاهی در دل او پیدا میشود، اگر توبه کند و از گناه دست برداشته و
استغفار نماید قلب او صیقل مییابد و اگر باز هم به گناه برگردد سیاهی افزون میشود، تا تمام قلبش را فرا میگیرد، این همان زنگاری است که در آیه "کَلاَّ بَلْ رانَ عَلی قُلُوبِهِمْ ما کانُوا یَکْسِبُونَ" ؛
نه چنین است، بلکه آنچه مرتکب میشدند زنگار بر دلهایشان بسته است» به آن اشاره شده است.
امام صادق (علیهالسّلام) میفرمایند: «هنگامی که انسان گناهی انجام دهد، نقطه سیاهی در صفحه دلش ظاهر میگردد. پس اگر
توبه کرد، آن نقطه، پاک میشود و اگر بر
گناه خود افزود، نقطه سیاه افزوده میشود، تا اینکه تمام دل را فرا بگیرد و پس از اینکه سیاهی تمام دل را فرا گرفت، دیگر هرگز انسان رستگار نخواهد شد».
درباره پرسش مطرح شده که درباره این دسته از روایات است، باید به نکاتی توجه داشت:
ایمان، تنها
علم و
معرفت نیست، بلکه علمی است که به زیور تسلیم و اطاعت آراسته شده و التزام قلبی و تسلیم درونی نیز با آن معرفت توام میباشد؛ از اینرو ایمان درجاتی دارد؛ به همان مقدار که دل پاک است، نور ایمان به همان مقدار بر قلب انسان میتابد، و اینگونه نیست که شخص با گناه، صفحهای از دل او سیاه شود، و در طرف دیگر، سفیدی نور ایمان به خدا به طور کامل وجود داشته باشد، بلکه ایمان حالتی قلبی و روانی است که به واسطه اعمال انسان، دارای شدت و ضعف بوده و کمال و نقص میپذیرد. پس در واقع از سویی؛ گناه نور ایمان را کم میکند و به تدریج، انسان را از طریق هدایت منحرف میسازد، و از سوی دیگر؛ هر سلوک عملی که به
طهارت و تزکیه قلب منجر گردد، در توسعه و تعمیق ایمان مؤثر خواهد بود، به دیگر سخن؛ ایمان، عملزا و عمل، ایمان افزا است. البته زمانی عمل صالح پدید میآید که ایمان در حد قابل پذیرش وجود داشته باشد و هنگامی عمل صالح موجب افزایش ایمان میشود که با رفتار نیک و
تهذیب نفس، همراه گردد.
قلب در صورتی برای پذیرش حقیقت و راه زندگی الهی آماده میشود که به زیباییهایی آراسته و از زشتیهایی دور گردد؛
ابان بن سوید میگوید: امام صادق (علیهالسّلام) را گفتم: آنچه ایمان را در دل بنده استوار میسازد چیست؟ فرمود: «آنچه ایمان را در او پا برجا میکند پرهیز از گناه است و آنچه آنرا از دل او بیرون میکند
طمع است».
همچنین امام باقر (علیهالسّلام) میفرماید: «دلها سه گونهاند: دل نگونسار که هیچ خیری در آن نیست و آن دل کافر است. دلی که در آن نقطهای سیاه وجود دارد؛ در این دل خوبی و بدی با یکدیگر میستیزند و هر کدام نیرومندتر بود بر دیگری چیره میآید. و دلی گشاده که در آن چراغی میدرخشد و نورش تا
روز قیامت خاموش نمیشود و آن دل
مؤمن است».
بنابراین، ایمان درجاتی دارد که برخی از آنها ممکن است با تزلزل همراه باشد. ولی مقام والای ایمان همان طمأنینه است و راه رسیدن به این درجه والا هم گناه نکردن است.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «ایمان انسان گناه کار»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۶.