امتحان دوستان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: دوست، امتحان، آزمایش.
پرسش: چه‌گونه دوستان خود را امتحان کنیم؟
پاسخ:
انسان موجودی است اجتماعی که با دیگران سرزنده و بی‌دیگران پژمرده و افسرده است. در زندگی اجتماعی انسان باید به همنوع خود به دیده
محبت بنگرد، از گل نازک‌تر به آن‌ها نگوید، در سلام بر آن‌ها تقدم جوید (البته با حفظ حریم‌های شرعی محرم و نامحرم‌ها و...)، از لغزش‌هایشان بگذرد و... اما در حریم‌های خصوصی‌تر مثل کسی که انیس و همراز انسان است، به دقت بیش‌تری نیاز دارد که در ذیل به برخی از آن‌ها می‌پردازیم:
دوست آیینه است:
و
عیوب دوست خود را با زبان
نصیحت و خیرخواهی در جلوی روی او می‌گوید و در پشت سر، آبرو و حیثیت او را حفظ می‌نماید.
دوست باید جمله
عیب مرا ••• همچو آیینه روبه‌رو گوید
نه که چون شانه با هزار
زبان ••• پشت سر رفته مو‌به‌مو گوید
دوست خائن نیست:
دوست خوب انسان را از روش ناپسندش باز می‌گرداند وگرنه به او
خیانت کرده است. او هم‌چنین در
امانت گفتاری و مالی دوستش کوشاست.
دوست آن باشد که گیرد دست دوست ••• در پریشان حالی و درماندگی
پس اگر کسی دوست خودش را تنها در خوشی‌ها بخواهد، در واقع دوست حقیقی او نیست؛ پس باید توجه داشته باشیم که چه‌قدر دوستمان دلسوز و همدرد ماست.
دوست خوب تنها به لحظات آنی فکر نمی‌کند. برنامه‌ای پایدار برای
زندگی حتی زندگی ابدی و سرای دیگر می‌ریزد، درکارهایش مقیاس
رضایت و عدم
رضایت خدا حکم‌فرماست. انسان را دعوت به خوشی‌ایی که یک
عمر ندامت در پی دارد، نمی‌کند.
رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمود: بهترین دوست کسی است که دیدنش شما را به
یاد خدا آورد، سخن او به
دانش شما بیفزاید و
عمل او رغبت به
آخرت در شما ایجاد کند.
چاپلوس نباشد:
دوستان چاپلوس معمولاً وقتی به انسان می‌رسند، از انسان تعریف و تمجید بی‌حدوبی‌جا می‌کنند بیش از اندازه از خود کوچکی و
تواضع نشان می‌دهند.
او به انگیزه
ترس یا
طمع، برخلاف عقیده باطنی و اعتقاد واقعی خود لب به تمجید این و آن می‌گشاید. با
مدح و ثناگویی نابجا شخصیت معنوی و ارزش انسانی خویش را پایمال می‌کند.
أ. در حضور ستایشگرند و پشت سر بدگو؛
ب. نسبت به نعمت‌های دوستش
حسود است
ج. در گرفتاری‌ها کمک نمی‌کند؛
د. منافق و سنگدل است؛
هـ . نافرمانی خدا را می‌کند؛
و. نسبت به
دنیا حریص است؛
ز. دروغ‌گو است؛
ح. خُلف وعده می‌کند؛
ط. همیشه به سود خود
عصبانی می‌شود؛
ی. در کارهای الهی و خدمات اجتماعی سست است؛
ک. نسبت به دیگران بی‌اعتنا است و...
محک
آزمایش،
راست‌گویی و
امانت‌داری آن‌هاست، نه زیادی
عبادت آن‌ها.
تو را به سختی نیندازد.
علی بن ابی‌طالب (علیه‌السّلام) می‌فرماید: بدترین دوستان کسانی هستند که انسان برای آنان به رنج و زحمت افتد و دوستی با آنان رنج‌آور باشد.
انسان باید به دیگران محبت کند؛ ولی هر کسی لایق
اعتماد و
اطمینان صددرصد نیست، تنها کسانی این لیاقت را دارند یا به عبارتی شایستگی ورود به حریم خصوصی دوستی را دارند که از محک
آزمایش خوب بیرون آیند و بهتر این است که انسان رازها و
اسرار خود را تنها به دوستان امتحان شده بگوید تا برایش مشکلی درست نکنند. دوستان واقعی نه‌تنها مشکل‌ساز نیستند که مشکل‌سوزند. البته ناگفته نماند که هرگز دنبال دوست بدون
عیب نیز مباش که گل بی‌خار خداست.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «امتحان دوستان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۱/۰۵.
