• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

الگوهای منفی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: غضب‌شدگان، کافران، اسراف‌کاران، خیانت‌کاران، گمراهان، فساد‌کنندگان.

پرسش: از نظر قرآن کریم الگوهای منفی کدام‌اند؟

پاسخ: معرفی الگو و اسوه («الگو» در لغت، یعنی نمونه، و شکل چیزی که از کاغذ یا مقوا بریده باشند؛ مثل الگوی لباس که خیاط از روی آن پارچه را می‌بُرد و واژه «اسوه» به معنای مقتدا، پیشوا، پیشرو و آنچه که به آن کسی را تسلی دهند، است.)
[۱] عمید، حسن، فرهنگ فارسی، ص۱۲۹ ، انتشارات راه رشد، چاپ اول، ۱۳۸۹ ش.
[۲] عمید، حسن، فرهنگ فارسی، ص ۱۶۶، انتشارات راه رشد، چاپ اول، ۱۳۸۹ ش.
در قرآن کریم، اختصاص به نمونه‌های خوب ندارد؛ بلکه‌ افراد بدعاقبت و منحرف را با ویژگی‌هایی که دارند، نیز معرفی می‌کند تا عبرتی برای مردم باشند و به دوری از آنها یا هدایتشان دستور می‌دهد.




به‌طور کلی قرآن غضب‌شدگان و کسانی را که مورد قهر الهی هستند، قارون‌ها، فرعون‌ها، منافقان، طاغوت‌ها، متجاوزان و ظالمان بیان کرده و الگوهای منحرف را هواپرستان، مشرکان و کسانی که حکومت نااهلان را می‌پذیرند و به سراغ غیر خدا می‌روند و نافرمانی الهی دارند، معرفی کرده است.
[۳] قرائتی، محسن، پرسش و پاسخ‌های قرآنی، ص۱۹، مرکز فرهنگی درسهایی ‌از قرآن، تهران، چاپ دوم، ۱۳۸۹ ش.



در این‌جا به‌عنوان نمونه چند مورد معرفی می‌شود:

۲.۱ - غضب‌شدگان و گمراهان

«راه کسانی که آنان را مشمول نعمت خود ساختی نه کسانی که بر آنان غضب کرده‌ای و نه گمراهان»؛ این آیه راه مستقیم و درست را، راه کسانی معرفی می‌کند که مورد نعمت الهی واقع شده‌اند و عبارت‌اند از: پیامبران، صدیقین، شهدا و صالحان.
اما از آن‌سو، ما را از خطر کج‌روی و قرار گرفتن در خطوط انحرافی بازمی‌دارد و با گفتن آن در نمازها از خداوند می‌خواهیم ما را در مسیر غضب‌شدگان و گمراهان قرار ندهد. پس لازم است بشریت در مسیر تکامل معنوی خویش، کسانی که مورد غضب الهی قرار گرفته و جزو گمراهان هستند، پیشوا و مقتدای خود قرار ندهد.

۲.۲ - خیانت‌کاران

همسر لوط و نوح، به‌رغم حضورشان در کنار پیامبران الهی، نمونه‌های قابل تأمل در کفر و خیانت هستند؛
[۵] هاشمی رفسنجانی، اکبر، محققان مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ص۳۶۸، بوستان کتاب، قم، چاپ دوم، ۱۳۸۵ ش.
چنان‌که در قرآن کریم می‌خوانیم: «خداوند برای کسانی که کافر شده‌اند، به همسر نوح و همسر لوط مثَل زده است، آن دو تحت سرپرستی دو بنده از بندگان صالح ما بودند؛ ولی به آن دو خیانت کردند و ارتباط با این دو (پیامبر) سودی به حالشان (در برابر عذاب الهی) نداشت...»

۲.۳ - آیات معرف الگوهای منفی

آیاتی که «لاتطع»، «لاتطیعوا» و «لاتتّبع» در آن آمده، الگوهای منفی را معرفی می‌فرماید؛
[۷] قرائتی، محسن، پرسش و پاسخ‌های قرآنی، ص۱۹، مرکز فرهنگی درسهایی ‌از قرآن، تهران، چاپ دوم، ۱۳۸۹ ش.
مانند:

۲.۳.۱ - کافران و منافقان

«وَ لا تُطِعِ الْکافِرینَ وَ الْمُنافِقین؛ و از کافران و منافقان اطاعت مکن!»

۲.۳.۲ - اسراف‌کاران

«وَ لا تُطیعُوا أَمْرَ الْمُسْرِفین؛ و فرمان اسراف‌کاران را پیروی نکنید!»

۲.۳.۳ - فسادکنندگان

«وَ لا تَتَّبِعْ سَبیلَ الْمُفْسِدین؛ و از روش مفسدان، پیروی منما!»


۱. عمید، حسن، فرهنگ فارسی، ص۱۲۹ ، انتشارات راه رشد، چاپ اول، ۱۳۸۹ ش.
۲. عمید، حسن، فرهنگ فارسی، ص ۱۶۶، انتشارات راه رشد، چاپ اول، ۱۳۸۹ ش.
۳. قرائتی، محسن، پرسش و پاسخ‌های قرآنی، ص۱۹، مرکز فرهنگی درسهایی ‌از قرآن، تهران، چاپ دوم، ۱۳۸۹ ش.
۴. فاتحه (۱)، آیه ۷.    
۵. هاشمی رفسنجانی، اکبر، محققان مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ص۳۶۸، بوستان کتاب، قم، چاپ دوم، ۱۳۸۵ ش.
۶. تحریم (۶۶)، آیه ۱۰.    
۷. قرائتی، محسن، پرسش و پاسخ‌های قرآنی، ص۱۹، مرکز فرهنگی درسهایی ‌از قرآن، تهران، چاپ دوم، ۱۳۸۹ ش.
۸. احزاب (۳۳)، آیه ۴۸.    
۹. شعراء (۲۶)، آیه ۱۵۱.    
۱۰. اعراف (۷)، آیه ۱۴۲.    



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «الگوهای منفی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۶/۲.    


رده‌های این صفحه : قرآن شناسی




جعبه ابزار