اقتدا کردن حسنین به مروان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: نماز ، امام حسن علیه‌السلام،
امام حسین علیه‌السلام،
تقیه ، مروان بن حکم،
نماز جماعت ، اقتدا.
پرسش: آیا حدیثی که در کتب شیعی در خصوص «نماز خواندن
امام حسن ـ علیه‌السلام ـ و امام حسین ـ علیه‌السلام ـ پشت سر مروان بن حکم»
ذکر شده است، موثق است؟
پاسخ: روایت اقتدا کردن امام حسن و امام حسین ـ علیهمالسلام ـ به مروان با دو متن در بعضی منابع روایی
شیعه نقل شده است که یکی از
امام صادق ـ علیه‌السلام ـ نقل شده و دیگری از
امام موسی بن جعفر علیه‌السلام. این روایات حمل بر تقیه می‌شوند و در واقع تقیه یک نوع تاکتیک حساب شده برای حفظ نیروهای انسانی و هدر ندادن افراد
مؤمن در راه موضوعات کوچک و کم‌اهمیت محسوب می‌شود.
روایت اقتدا کردن امام حسن و امام حسین ـ علیهماالسلام ـ به مروان با دو متن در بعضی از منابع روایی شیعه نقل شده است. یک روایت از
امام صادق ـ علیه‌السلام ـ نقل شده و دیگری از امام موسی بن جعفر علیه‌السلام.
روایت اول در
کتاب نوادر راوندی ذکر شده است که ترجمه روایت چنین است: امام صادق ـ علیه‌السلام ـ فرمود: حسن و حسین ـ علیهماالسلام ـ بارها در نماز جماعت به «مروان حکم» اقتدا می‌کردند، به یکی از آنان گفتند: پدر تو وقتی به خانه برمی‌گشت، آیا نماز خود را اعاده نمی‌کرد؟ (با توجه به اینکه پشت سر آن افراد نماز خوانده بود) فرمود: نه به خدا؛ زیرا آنان
آیه ای را به نمازی اضافه نمی‌کردند.
اما روایت دوم را علی بن جعفر ـ علیه‌السلام ـ در روایتی طولانی از امام موسی بن جعفر ـ علیه‌السلام ـ نقل می‌کند.
شیخ حر عاملی (ره) در کتاب وسائل آن فراز از روایت را که مورد بحث است، چنین نقل می‌کند: امام موسی بن جعفر ـ علیه‌السلام ـ فرموده: امام حسن و امام حسین ـ علیهماالسلام ـ به مروان اقتدا می‌کردند و ما هم به آنها (جائران وقت)
اقتدا می‌کنیم.
روایت اول را مرحوم راوندی از کتاب الجعفریات (الأشعثیات) نقل می‌کند: محمد بن محمد بن اشعث کوفی روایت کرده او که به مصر مسافرت کرده بود، در درس موسی بن اسماعیل بن موسی بن جعفر ـ علیه‌السلام ـ شرکت کرد و همان‌جا بود که تصمیم گرفت کتاب الجعفریات را که بیشتر روایاتش از طریق موسی بن اسماعیل بن موسی بن جعفر ـ علیه‌السلام ـ است، روایت کند که اتفاقاً روایت مذکور را هم با همین اسناد از امام صادق ـ علیه‌السلام ـ در کتابش نقل کرده است. سخنان بزرگانی همچون علامه حلی، نجاشی و دیگر علمای دلالت بر وثاقت او در میان
علما ی شیعه دارد.
همچنین با توجه به تحقیق صورت گرفته در مورد
سند روایت دوم، باید گفت روایت مذکور صحیح است؛ یعنی تمام راویان
حدیث، شیعه دوازده امامی
عادل ضابط هستند.
اما اینکه چگونه امامان
معصوم ـ علیهمالسلام ـ به چنین اشخاصی اقتدا می‌کردند؟ در پاسخ باید گفت؛ این نوع
اعمال امامان حمل بر تقیه می‌شود؛ همچنان‌که شیخ حر عاملی روایت مذکور را در «باب استحباب شرکت با تقیه در نماز جماعت پشت سر کسی که نباید به او اقتدا کرد»،
ذکر کرده‌اند.
شایان توجه است که یکی از مسائل بسیار مهم
مذهب ما تقیه است. تقیه در لغت، به معنای صیانت، خودنگه‌داری و محافظت از خویش است.
تقیه در اصطلاح، مخفی کردن
حق و مخفی نگاه داشتن اعتقاد به حق است و پرده‌پوشی از مخالفان و اینکه در مقابل ایشان کاری را که به
دین یا دنیای تو ضرر می‌رساند، انجام ندهی. در واقع تقیه یک نوع تاکتیک حساب شده برای حفظ نیروهای انسانی و هدر ندادن افراد مؤمن در راه موضوعات کوچک و کم اهمیت محسوب می‌شود.
در مورد اهمیت تقیه روایات فراوانی وارد شده است که برای نمونه به ذکر چند روایت بسنده می‌کنیم:
امام باقر ـ علیه‌السلام ـ می‌فرماید: «تقیه از برنامه‌های دین من و پدران من است و کسی که به وظیفه تقیه
عمل نکند،
ایمان ندارد».
امام صادق ـ علیه‌السلام ـ می‌فرماید: «
خداوند به چیزی محبوب‌تر از تقیه پرستش نشده است».
شیخ صدوق نقل می‌کند که امام صادق ـ علیه‌السلام ـ فرمودند: «اگر بگویی تارک تقیه مثل تارک
نماز است، راست گفته‌ای».
پایگاه اسلام کوئست.
