• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اصلاح رابطه با خواهر و مادر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: خنده‌رویی، اعتماد به نفس، شوخی، وراثت، شادی.

پرسش: خواهرم از سادگی مادرم استفاده می‌کند و باعث ایجاد بدبینی می‌شود؛ به نحوی که هر موقع می‌خواهیم از خواهرم صحبتی به میان بیاید، مادرم به‌شدت ناراحت و عصبانی می‌شود و به ما روی خوش نشان نمی‌دهد. شما بفرمایید ما با مادرمان چه‌گونه رفتار کنیم؟

پاسخ:



این پرسش مربوط به اخلاق در روابط خانوادگی است و از دو بعد می‌توان به آن پرداخت.


چه مسئله‌ای بین شما و خواهرتان اتفاق افتاده که وی نسبت به شما بدبین شده و باعث ایجاد بدبینی در مادر شما شده است؟ آیا در گذشته اتفاق خاصی رخ داده یا موردی پیش آمده که با خواهرتان مشاجره و دعوا کرده باشید یا به هر نحوی باعث ناراحتی ایشان شده باشید؟ اگر چنین اتفاقی رخ داده، به هر صورت شما می‌توانید از خواهرتان معذرت‌خواهی کنید، حتی اگر تقصیر از ایشان هم بوده، شما نادیده بگیرید و با احترام و اخلاق شایسته با وی برخورد کنید. توجه داشته باشید که عفو و گذشت نشانه ضعف و ناتوانی فرد نیست؛ بلکه نشانه احترام و ادب و بزرگواری است؛ لذا در آیات و روایات به عفو و گذشت و احترام متقابل به خصوص نسبت به افراد خانواده و فامیل توصیه شده است. یکی از عواملی که موجب می‌شود روابط فامیلی و خانوادگی اصلاح شود، گذشت و اغماض است.

۲.۱ - حدیثی از پیامبر

حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) می‌فرماید: «بهترین اخلاق دنیا آن است که از کسی که به تو ستم کرده، درگذری».
[۱] کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۳، ص۱۶۷، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۸۱ هـ.ق.

بنابراین بهترین راه این است که شما رابطه خود را با خواهرتان اصلاح کنید. اگر رابطه شما با وی خوب شود، دیگر انگیزه‌ای ندارد که از سادگی مادرتان سوء‌استفاده کند و او را علیه شما تحریک نماید.
[۲] کاشفی، محمدرضا، آیین مهرورزی، فصل هشتم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چاپ دوم، ۱۳۷۶ ش.



همان‌گونه که در نامه خود اشاره کرده‌اید، مادر شما تقصیری ندارد؛ لذا نسبت به ایشان حساسیت از خود نشان ندهید. شما سعی کنید با مادرتان رابطه خوبی داشته باشید، کمال ادب و احترام را نسبت به ایشان داشته و از حال ایشان با خبر باشید.
====سخن خداوند متعال====
خداوند در قرآن درباره احترام به پدر و مادر می‌فرماید: «وَ قَضی رَبُّکَ اَنْ لا تَعْبُدُوا اِلاَّ اِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ اِحْساناً»؛ و خدای تو حکم فرموده که جز او هیچ‌کس را نپرستید و به پدر و مادر، نیکی و احسان کنید.

۳.۱ - حدیثی از امام رضا

امام رضا (علیه‌السلام) فرمودند: هر که احترام پدر و مادرش را نداشته باشد و شکر نگذارد، خدا را هم شکر نگفته است».
[۴] محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، ج۱۰، ص۷۰۹، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ سوم، ۱۳۷۱ ش.


۳.۲ - احترام به مادر

احترام به مادر یک وظیفه است؛ لذا برخورد ناروا یا حتی غیر منطقی با ایشان نداشته باشید. با ایشان قطع رابطه ننمایید یا از آن جهت که فکر می‌کنید خواهر شما را بیش‌تر از شما دوست دارد و از ایشان جانب‌داری می‌کند، نسبت به مادر‌تان احساس بدی نداشته باشید.
آری! اگر فکر می‌کنید که هرگاه از خواهرتان صحبت می‌کنید، مادر شما ناراحت و عصبانی ‌می‌شود، سعی کنید از این پس، در مورد ایشان صحبت نکنید یا اگر هم صحبت می‌کنید، علیه ایشان سخنی نگویید، گرچه ممکن است در ته دل از ایشان ناراحت هستید، ولی پیش مادرتان چیزی نگویید؛ بلکه برعکس، هرگاه پیش ایشان رفتید، از خواهرتان تعریف کنید و اظهار علاقه و محبت نمایید. در این صورت هم مادر شما ناراحت نمی‌شود و هم به مرور زمان دید بهتری نسبت به شما پیدا می‌کند و چه‌بسا اگر خواهر شما مقصر است، ایشان را نصیحت کند و نظر مثبت شما را به وی منتقل خواهد نمود.


برخی شیوه‌های عملی محبت به مادر، عبارت‌اند از:

۴.۱ - خوش‌خلقی و خوش‌رویی

درباره خوش‌خلقی و خوش‌رویی، به آیه و روایتی اشاره می‌کنیم:

۴.۱.۱ - سخن خداوند متعال

خداوند در قرآن می‌فرماید: « و قل لهما قولاً کریماً»؛ و با والدین خود با احترام سخن بگو.
بهترین راه برای ابراز محبت و احترام نسبت به مادر این است که با کلام خوش و اخلاق شایسته با ایشان برخورد نمایید.

۴.۱.۲ - حدیثی از امام صادق

امام صادق (علیه‌السلام) توصیه نموده‌اند که حتی هنگامی که پدر و مادرتان شما را می‌زنند یا از شما ناراحت هستند، شما از درگاه خدا برای آن دو طلب غفران و بخشش کنید.
[۶] کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۳، ص۲۳۰، دارالکتب الاسلامیة، بی‌تا.


۴.۲ - قدردانی و سپاس‌گزاری

اگر می‌خواهید وظیفه خود را در قبال مادرتان به‌خوبی انجام دهید، سپاس‌گزار و قدردان زحمات وی باشید.

۴.۳ - اطاعت از مادر

یکی از حقوق مادر به فرزند این است که همه جا و نسبت به تمام اوامر، از وی اطاعت کند، مگر در خواسته‌ها و تمایلات شرک‌آلود و معصیت‌بار، که در این دو مورد اسلام اجازه اطاعت از پدر و مادر را نداده است.
[۷] محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمة، ج۱۰، ص۷۱۸، مکتب الاعلام اسلامی، ۱۳۷۲ ش.

از مضمون این روایات دانسته می‌شود که مسائل و مشکلات خانوادگی باعث نمی‌شود که انسان نسبت به مادرش بی‌احترامی کند.

۴.۴ - رفتن به دیدار مادر

به دیدار مادرتان بروید.
یکی از مسائلی که اسلام همواره بر آن تأکید ورزیده، مسئله صله ارحام است، و در بین ارحام (دوستان و بستگان) پدر و مادر درجه اول قرار دارند.

۴.۴.۱ - حدیثی از رسول خدا

در حدیث آمده است که فردی نزد رسول خدا (صلی‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم) آمد و عرض کرد: یا رسول الله! پدر و مادری دارم که من مرتب به آن‌ها سر می‌زنم، ولی آن‌ها از من راضی نیستند و آزارم می‌دهند، می‌خواهم بعد از این، آن‌ها را ترک کنم. پیامبر فرمود: در این صورت خداوند هم تو را ترک خواهد کرد. آن مرد عرض کرد: پس چه کنم؟ پیامبر فرمود: کسی را که نسبت به تو رفتار نادرست انجام داد، ببخش و با کسی که با تو قطع رابطه کرده پیوند برقرار کن ... .
[۸] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۷۶، ص۳۶۶، بیروت.

این روایت کاملاً وظیفه ما را مشخص کرده و لازم است از آن پیروی کنیم با تمام دوستان و بستگان به خصوص با مادرتان رابطه دوستانه و صمیمی داشته باشید. امیدوارم که این روایات گهربار و نکات تربیتی و اخلاقی که از ائمه معصومین ‌(علیهم‌السلام) نقل شد، راه‌گشای زندگی شما باشد و بتوانید با استفاده از آن‌ها رابطه خویش را با مادر، خواهر و دیگر بستگان بهبود بخشید.


۱. محمود ارگانی، دید و بازدید (صله ارحام در اسلام)، ‌انتشارات پیام مهدی، چ ۱، ۱۳۷۶ ش.
۲. احمد بهشتی، خانواده در قرآن، دفتر تبلیغات اسلامی، چ ۲، ۱۳۷۷ ش.
۳. ناصر خیابانی، مهارت‌های بهتر زیستن، نشر سپند، چ ۱، ۱۳۸۰ ش.


۱. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۳، ص۱۶۷، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۸۱ هـ.ق.
۲. کاشفی، محمدرضا، آیین مهرورزی، فصل هشتم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چاپ دوم، ۱۳۷۶ ش.
۳. اسراء/سوره۱۷، آیه۲۳.    
۴. محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، ج۱۰، ص۷۰۹، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ سوم، ۱۳۷۱ ش.
۵. اسراء/سوره۱۷، آیه۲۴.    
۶. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۳، ص۲۳۰، دارالکتب الاسلامیة، بی‌تا.
۷. محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمة، ج۱۰، ص۷۱۸، مکتب الاعلام اسلامی، ۱۳۷۲ ش.
۸. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۷۶، ص۳۶۶، بیروت.




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «اصلاح رابطه با خواهر و مادر»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۸/۲۹.    



جعبه ابزار