اشتغال و عبادت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: عبادت، اشتغال،
کسب حلال، روزی.
پرسش: در مورد عبادت سؤالی دارم و آن اینکه می‌گویند:
علما و بزرگان بیشتر وقت خود را به
نماز و عبادت می‌گذرانند؛ در‌حالی‌که بنده از ساعت ۴:۳۰ صبح تا ۱۲ شب مشغول کار و کسب روزی حلال هستم (ان‌شاءالله)؛ در‌حالی‌که می‌گویند: ارتباط این عزیزان با
ائمه بسیار نزدیک است. اگر چنین است کسب و کار را رها کرده و وارد
حوزه شویم. تکلیف انسانی که این چنین سر در گم است، چیست؟ اگر هم که ۹ قسمت از عبادت کسب
روزی حلال است، پس در مورد علما و بزرگان چطور؟
پاسخ:
برای دستیابی به پاسخ مناسب، توجه به چند نکته ضروری است:
عبادت به معنای بندگی خداوند و انجام دستورات اوست
و منحصر در نماز و
دعا خواندن نیست؛ هرچند نماز از بالاترین عبادات است؛ پس هر کس دستورات خداوند را انجام دهد، او در حال عبادت خداوند است.
کسب روزی حلال یعنی هرگونه تلاش با رعایت مسائل شرعی برای تهیه معاش. پس اختصاص به بیل و کلنگ زدن ندارد؛ بلکه اگر کسی با کار فکری مثل ارائه طرح مهندسی و یا پزشکی با رعایت شرایط قانونی و شرعی امرار معاش کند، در حال کسب روزی حلال است.
اگر در این نکته مبالغه نکرده‌اید که از ۴:۳۰ صبح تا ۱۲ شب یعنی تقریباً ۲۰ ساعت در شبانه‌روز، مشغول کار هستید، نه‌تنها از انجام دادن عبادت
واجب خود غافل مانده‌اید، بلکه به خیلی از کارهای ضروری زندگی دنیایی مثل استراحت، تفریحات سالم و تربیت بچه‌ها و حل مشکلات روحی
خانواده، هم نمی‌توانید بپردازید و این عدم تعادل می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری را بر شما و خانواده و بچه‌هایتان وارد سازد.
به نظر می‌رسد لازم باشد که شما با کم کردن خواسته‌ها و در پیش گرفتن
قناعت از طریق اشتغال معمولی (۸ تا ۱۰ ساعت کار) زمان بیشتری را برای برآورده نمودن نیازهای دیگر ضروری زندگی صرف نمایید؛ چنان‌که
ائمه (علیهم‌السلام) فرمودند: زندگی خود را به سه قسمت تقسیم کنید. یک بخش برای تحصیل معاش، بخش دوم، برای تحصیل
معاد و توشه برای زندگی اخروی و بخش سوم، برای تفریحات سالم و حلال.
اما اگر برای تأمین نیازهای اولیه زندگی مجبور به این‌گونه کار کردن هستید، در این صورت اگر قصد قربت و قصد انجام تکلیف الهی که همان تحصیل معاش باشد داشته باشید و تکالیف واجب شرعی خود را انجام دهید، ان شاء الله خداوند همه ثواب‌های موعود برای عبادات معهود را برای شما منظور خواهد فرمود.
وظیفه اصلی علمای اسلام تحصیل علوم و معارف در شبانه‌روز است. (هرچند با برنامه‌ریزی دقیقی که دارند، از تمام لحظات عمر خود به بهترین صورت استفاده می‌کنند و به عبادات مستحب مخصوصاً
شب‌زنده‌داری نیز می‌پردازند.)
شاید شما بدانید که تحصیل علم یکی از مشاغل مشکل محسوب می‌شود و به همین جهت درصد بسیار کمی از افراد جامعه می‌توانند رنج تحصیل
علم را تحمل نمایند و تعداد علما و دانشمندان نسبت به افراد
جامعه اندک است. شاید به همین دلیل است که در اسلام هیچ عملی به اندازه تحصیل علم
ثواب ندارد. «عَنْ أَبِی عَبْدِاللَّهِ (علیه‌السلام) قَالَ: أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ إِدْمَانُ التَّفَکُّرِ فِی اللَّهِ وَ فِی قُدْرَتِهِ. أَبَا الْحَسَنِ الرِّضَا (علیه‌السلام) یَقُولُ:لَیْسَ الْعِبَادَةُ کَثْرَةَ الصَّلَاةِ وَ الصَّوْمِ إِنَّمَا الْعِبَادَةُ التَّفَکُّرُ فِی أَمْرِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل»
و ارزش کار علما از کار
شهدا نیز برتر شمرده شده است.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «اشتغال و عبادت»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۹/۲۱.
