• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ارتباط با فرزندان و خویشاوندان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: ارتباط، فرزندان، خویشاوندان.

پرسش: شيوه‌هاي برقراري ارتباط با فرزندان و خويشاوندان را توضيح دهيد؟

پاسخ:



اصول کلی ارتباط با فرزند بدین شرح است:

۱.۱ - بهره‌گیری از هنر گوش دادن

«گفتن و شنیدن» دو شیوه ارتباطی با افراد است. به تعبیر دیگر دو نعمت بزرگ الهی، قدرت گویایی و شنوایی است که سهم مهمی در ایجاد ارتباط‌های انسانی دارد؛ اما هنر گوش دادن در ارتباط میان فرزندان و... به کار می‌آید و یکی از مؤلفه‌های روابط مؤثر است.
اگر خواهی سخن گویی، سخن بشنو، سخن بشنو
زبان آن کس تواند زد، که اول گوش گردد او

۱.۲ - صمیمیت و رفاقت

پناه بردن به دوستی‌های ناسالم بیش‌تر ناشی از نبودن روابط دوستانه بین والدین و فرزندان است. نوجوانانی که از چنین روابط روحی حیات‌بخش در محیط خانواده و خانه محروم‌اند، برای جبران کمبودهای روحی خود به‌راحتی به سوی چیزهای دیگری جز خانواده کشیده می‌شوند و چون از تجربه و پختگی لازم نیز برخوردار نیستند، به‌راحتی طعمه حوادث می‌گردند. وجود رابطه صمیمانه بین فرزندان و والدین سبب می‌شود که آن‌ها رازهایشان را قبل از هر کسی با والدین خود در میان بگذراند.
[۱] سادات، محمدعلی، رفتار والدین با فرزندان، ص۳۸-۳۹ با کمی تغییر.
و والدین و فرزندان از انتظارات هم‌دیگر مطلع شوند. گاهی شفاف نبودن انتظارات به رابطه خوب لطمه می‌زند؛ بنابراین لازم است والدین وقتی را اختصاص به گفت‌وگوی صمیمانه دهند؛ البته در مورد کودکان باید گفت که با بازی با آن‌ها می‌توان با آن‌ها رابطه برقرار کرد و آن‌ها را شناخت.
[۲] سادات، محمدعلی، رفتار والدین با فرزندان، ص۱۷ با کمی تغییر.


۱.۳ - احترام به آزادی فرزندان

لازم است بسیاری از ما طرز تلقی و بینش خود را نسبت به مسئله تربیت فرزند تغییر دهیم و از آن‌ها اطاعت محض نطلبیم.
[۳] سادات، محمدعلی، رفتار والدین با فرزندان، ص۴۰ با کمی تغییر.
به آن‌ها اجازه و آزادی انتخاب بدهیم و با گفت‌وگوهای آزاد و دوستانه روح اعتماد به نفس را در آن‌ها بدمیم و با محبت آن‌ها را جهت‌دهی کنیم.

۱.۴ - مذاکره صمیمانه

از نظر روان‌شناسی مذاکره دوستانه و روزانه برای تحکیم ارتباط صمیمانه با فرزندان حتی با افراد خانواده از جمله همسر و... در تداوم و شفاف‌سازی انتظارات زندگی خیلی مؤثر واقع می‌شود و باعث افزایش محبت و کاهش تنش‌ها می‌شود.


دوست داریم زندگی‌هایمان، سرشار از صمیمیت و خون‌گرمی و صفا باشد. پایداری و استحکام رابطه‌های مردمی، در سایه رعایت نکاتی است که برگرفته از حقوق متقابل افراد جامعه باشد، آداب برخورد، دید و بازدید، رفت‌و‌آمدهای خانوادگی و دوستانه، نحوه گفتار و رفتار با اقشار مختلف دوستی و حدود آن، مراعات حقوق دیگران، ادب و سپاس و احترام، از جلوه‌های بارز اخلاق معاشرت است.


چگونگی ارتباط با خویشاوندان بدین شرح است:

۳.۱ - خوش‌رویی و خوش‌خویی

چیزی که به عنوان رفتار برجسته یک مسلمان و معیار کمالِ ایمان یک مؤمن است، آن‌گونه که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) نیز به این فضیلت متعالی آراسته بود.

۳.۲ - صله رحم

خویشاوندان، ارتباط خونی با هم دارند. شاخ و برگ‌های یک درخت‌اند و گل‌های یک بوستان. پس ارتباطشان هم طبیعی است و قطع رابطه میان اقوام، آفت خانوادگی به حساب می‌آید. اگر بی‌دلیل باشد، زشت و ناروا است.

۳.۳ - حدیثی از امام علی

حضرت علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند: پیوند با خویشان (صله رحم) محبت می‌آورد.
[۴] محدثی، جواد، غررالحکم، ص۵۹، قم، انتشارات بوستان کتاب، به نقل از کتاب اخلاق معاشرت.


۳.۴ - دید و بازدید

رفت‌و‌آمد با خویشاوندان روحیه‌ها را شاداب و زندگی‌ها را با صفا می‌سازد.

۳.۵ - رازداری

راز به اقتضای حرمتش باید پنهان و پوشیده بماند و گرنه راز نمی‌شد.
با مردم بیگانه مگو راز دل خویش
بیگانه، دل راز نگهدار ندارد
رازداری به حفظ و تداوم روابط کمک می‌کند.

۳.۶ - ابراز دوستی و علاقه

رابطه‌هایی که بر پایه دوست داشتن و محبت است، استوارتر است و آن‌چه بیش‌تر به جنبه معاشرتی مربوط می‌شود، آشکار کردن محبت و علاقه به دیگران است، اگر کسی را دوست دارید، چه از دوستان و برادران ایمانی، یا نسبت به فرزندان و همسر و... این محبت را بر زبان آورید و آن را ابراز کنید تا محبت‌ها افزوده شود و دوستی‌ها تدوام و استمرار یابد.

۳.۷ - برخورد کریمانه

همیشه عمل‌های بزرگ و اقدام‌های والا، از سوی صاحبان روح‌های بلند سر می‌زند، این‌که نیکی را با نیکی و لبخند دیگری را با لبخند پاسخ دهیم، رفتار عادی است.

۳.۸ - هنر نقد کردن و نقدپذیری

صلاح و اصلاح فرد و جامعه در سایه شناختن عیوب و تلاش برای زدودن عیوب است. در نقد کردن باید رعایت ادب و احترام بشود، کسی مقابل دیگران خرد نشود، غیر مستقیم بگوییم و به کل شخصیت او اشاره نکنیم و تنها آن صفت بد را در نظر بگیریم، در نقدپذیری نیز باید کمک کنیم تا افراد عیوب ما را روشن کنند و ما راحت‌تر به اصلاح برآییم.

۳.۹ - هدیه دادن

یکی دیگر از موارد، هدیه دادن است که باعث بهتر شدن روابط میان افراد می‌شود.

۳.۱۰ - تکریم شخصیت

و بیان صفات مثبت آن‌ها مخصوصاً در حضور دیگران
[۵] محدثی، جواد، اخلاق معاشرات، قم، نشر بوستان کتاب حوزه علمیه، چاپ چهارم، ۱۳۸۲ ش.
و احترام به شخصیت افراد، یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های روابط خوب است.


پاسداری از حقوق اجتماعی، اولین شرط زندگی شیرین انسان‌هاست. اگر فرزندان حرمت اولیا را پاس ندارند و با راه و رسم سپاس و احسان از زحمات والدین قدردانی نکنند و اگر فرزندان با حقوق و وظایف خویش آشنا نباشند و اگر دو عضو اصلی خانواده، زن و شوهر شیوه درست معاشرت را در زندگی رعایت نکنند، هرگز فروغ محبت و تعاون بر افق خانواده‌ها نخواهد تابید و محیط زندگی اجتماعی به فضایی سرد و خشک و بی‌طراوت تبدیل خواهد شد.


۱. اخلاق معاشرت، جواد محدثی، ناشر بوستان کتاب قم.
۲. رفتار والدین با فرزندان، محمد علی سادات، ناشر انجمن اولیا و مربیان.


۱. سادات، محمدعلی، رفتار والدین با فرزندان، ص۳۸-۳۹ با کمی تغییر.
۲. سادات، محمدعلی، رفتار والدین با فرزندان، ص۱۷ با کمی تغییر.
۳. سادات، محمدعلی، رفتار والدین با فرزندان، ص۴۰ با کمی تغییر.
۴. محدثی، جواد، غررالحکم، ص۵۹، قم، انتشارات بوستان کتاب، به نقل از کتاب اخلاق معاشرت.
۵. محدثی، جواد، اخلاق معاشرات، قم، نشر بوستان کتاب حوزه علمیه، چاپ چهارم، ۱۳۸۲ ش.




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «ارتباط با فرزندان و خویشاوندان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۹/۰۵.    



جعبه ابزار