• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اذکار پیامبران

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: ذکر، استغفار، توبه، پیامبران، مقام پیامبران.

پرسش: آیا اذکار پیامبران با افراد عادی متفاوت است؟ مثلاً افراد عادی می‌گویند «استغفرالله» و پیامبران می‌فرمایند «یا غَافِرَ الْخَطایا»؟ و اگر افرادی چنین گفتند در درجه با پیامبران هم‌ردیف‌اند؛ ولی به خاطر امر رسالتشان، مردم عادی در درجه‌ای پایین‌تر قرار می‌گیرند؟

پاسخ: آن‌گونه که در پرسش آمده، چنین نیست؛ بلکه در ذکرهای توصیه شده به مردم عادی، نیز ذکر «یا غافر الخطایا» وجود دارد؛ مانند این‌که در دعای جوشن کبیر آمده است: «یا غَافِرَ الْخَطایا»، و هم روایت شده که پیامبران استغفار می‌کردند.



آن‌گونه که در پرسش آمده، چنین نیست؛ بلکه در ذکرهای توصیه‌شده به مردم عادی نیز، ذکر «یا غَافِرَ الْخَطایا» وجود دارد؛ مانند این‌که در دعای جوشن کبیر آمده است: «یا غَافِرَ الْخَطایا».


در روایات آمده که پیامبران هم استغفار می‌کردند:

۲.۱ - روایتی از امام صادق

امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید: «همانا پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) همواره توبه می‌کرد و در هر شبانه‌روز، صدبار استغفار می‌کرد، بدون این‌که گناهی داشته باشد. همانا خداوند عزّ و جلّ بلا را به اولیای خود اختصاص می‌دهد، بدون این‌که گناهی داشته باشند، تا به آنان پاداش دهد!».


شاید موقعیت‌های متفاوت، اذکار مختلف را بطلبد که این ویژه پیامبران نیست؛ ازاین‌رو نتیجه‌گیری که در پرسش شده درست نیست و نباید گفت که برتری و مقام والای پیامبران تنها به جهت رسالتشان بوده است؛ چون انبیای عظام الهی سرآمد بندگان خالص حق تعالی شمرده می‌شوند و انسان‌هایی هستند که به مرحله اخلاص کامل و عقل مجرد رسیده‌اند. آنان حد نصاب کمالات و عصمت و پاکی و طهارت و علم را دارا بودند. قرآن، قداست و والا بودن مقام انبیای عظام الهی را با تعابیر مختلف معرفی می‌کند:

۳.۱ - آیه ۳۳ سوره آل‌عمران


«اِنَّ اللّهَ اصْطَفَی آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ اِبْرَاهِیمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَی الْعَالَمِینَ»؛ «خداوند؛ آدم، نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر جهانیان برتری داد».

۳.۲ - آیات ۸۴ تا ۸۷ سوره انعام


«وَوَهَبْنَا لَهُ اِسْحَقَ وَیَعْقُوبَ کُلاًّ هَدَیْنَا وَنُوحًا هَدَیْنَا مِن قَبْلُ وَمِن ذُرِّیَّتِهِ دَاوُودَ وَسُلَیْمَانَ وَاَیُّوبَ وَیُوسُفَ وَمُوسَی وَهَارُونَ وَکَذَلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنِینَ• وَزَکَرِیَّا وَیَحْیَی وَعِیسَی وَاِلْیَاسَ کُلٌّ مِّنَ الصَّالِحِینَ• وَاِسْمَاعِیلَ وَالْیَسَعَ وَیُونُسَ وَلُوطًا وَکُلاًّ فضَّلْنَا عَلَی الْعَالَمِینَ• وَمِنْ آبَائِهِمْ وَذُرِّیَّاتِهِمْ وَاِخْوَانِهِمْ وَاجْتَبَیْنَاهُمْ وَهَدَیْنَاهُمْ اِلَی صِرَاطٍ مُّسْتَقِیمٍ»؛
در سوره انعام، پس از آن‌که از پیامبرانی مانند اسحاق، یعقوب، نوح، داود، سلیمان، ایوب، یوسف، موسی، عیسی و دیگر پیامبران ‌یاد می‌کند، آنان را به ‌ «محسنین‌» و «صالحین‌» وصف می‌کند، که آنان را بر جهانیان ‌برتری داده و به راه راست هدایت نموده است.

۳.۳ - آیات دیگر

خداوند در آیات دیگر قرآن با بهترین وصفی آنان را ستوده است که با مختصر مراجعه به قرآن کریم این مقام والا از جنبه‌های مختلف معنوی به‌خوبی آشکار می‌شود.


البته دعاهایی مانند «یا وجیهاً عندالله اشفع لنا عندالله» که خود پیامبر، مخاطب دعاست، نمی‌تواند از جمله دعاهایی باشد که توسط حضرتشان خوانده می‌شود.


۱. حلی، رضی‌الدین علی بن یوسف، العدد القویة لدفع المخاوف الیومیة، ص۱۰۳، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، قم، چاپ اول، ۱۴۰۸ق.    
۲. کفعمی، ابراهیم بن علی، البلد الامین و الدرع الحصین، ص۴۰۳، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، چاپ اول، ۱۴۱۸ق.    
۳. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی، ج‌۲، ص۲۷۷، قم، دارالکتاب، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق.    
۴. آل‌عمران/سوره۳، آیه۳۳.    
۵. انعام/سوره۶، آیه۸۴ – ۸۷.    



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «اذکار پیامبران»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۷/۰۴.    



جعبه ابزار