اخلاق از دیدگاه قرآن کریم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: قرآن، اخلاق.
پرسش: اخلاق از دیدگاه
قرآن را توضیح بدهید و آیههایی که در مورد مصادیق اخلاقی در قرآن بیان شده است را بیان کنید؟
قرآن کریم، کتاب جامع و جاودانهای است که به تمام نیازهای معنوی و مادی
انسان پاسخ گفته است و راه و رسم زندگی با طراوت را مشخص نموده است، از لابلای آیات قرآن میتوان دستورات اخلاقی فراوانی بدست آورد که به ذکر بعضی از آنها بسنده میشود:
قرآن کریم، مردم را از
شایعه سازی و دروغپردازی منع میکند؛ زیرا ممکن است حیات و زندگی دستهای را به خطراندازد و یا به قیمت آبروی جمعیتی تمام شود؛ لذا قرآن کریم برای جلوگیری از چنین خطری، به
مسلمانان دستور میدهد که به هر گزارش و خبر بیاساس، ترتیب اثر ندهند. «ای افراد با ایمان! هر گاه فاسقی خبر میآورد، در خبر وی تحقیق کنید، مبادا «بر اثر گزارش بیاساس او) ندانسته به گروهی آسیب برسانید و بعد، از کرده خود پشیمان شوید.»
صلح و سازش که یکی از شیوههای اخلاق است، باید بر اساس
عدل و داد استوار باشد. اگر دو دسته از مؤمنان با یکدیگر
جنگ کنند، میان آنان صلح دهید و اگر یکی بر دیگری تجاوز کرد، با طبقه متجاوز جنگ نمائید تا به فرمان
خدا بر گردد و اگر به فرمان خدا بازگشت، میان آنان با عدل و داد آشتی بدهید. براستی خدا افراد دادگر را دوست دارد.
هیچ مسلمانی حق ندارد مسلمانی را
مسخره کند. «ای افراد با ایمان! گروهی گروهی دیگر را مسخره نکنند.»
عیبجویی در اسلام ممنوع است. «و لا تلمزوا انفسکم؛
به یکدیگر طعنه مزنید و عیب جوئی ننمائید.» «وای بر هر عیبجوی مسخره کنندهای.»
با القاب بد و زشت همدیگر را صدا نزنید، «و لا تنابزوا بالالقاب؛
با القاب بر یک دیگر یاد مکنید.»
بدگمانی در اسلام
حرام است، نسبت به همدیگر بد گمان نباشید. «ای افراد با ایمان! از بسیاری از گمانهای بد بپرهیزید، زیرا برخی از گمانها گناه (و بی اساس) است.
جاسوسی و دخالت در امور نهانی مردم صحیح نیست. «لا تجسّسوا»
غیبت همدیگر را نکنید «هیچ یک از شما دیگران را غیبت نکند. آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد.»
معیار را
تقوی قرار دهید، مسائل نژادی، طبقاتی و فامیلی ملاک نیست. «ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را از تیرهها و قبیلهها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید. گرامیترین شما نزد
خداوند، با تقویترین شماست.»
با
تکبر راهرفتن برای یک
مسلمان سزاوار نیست. «بر روی زمین با تکبّر راه مرو، تو نمیتوانی زمین را بشکافی و طول قامتت هرگز به کوهها نمیرسد.»
عدالت در تمام امور باید مراعات شود. «ای کسانی که
ایمان آوردهاید! کاملا قیام به
عدالت کنید.»
به پدر و مادرتان نیکی کنید: «ما به انسان توصیه کردیم که به پدر و مادرش نیکی کند...»
آیههایی که در مورد اخلاق در
قرآن ذکر شده، زیاد است. میتوانید با مراجعه به تفاسیر موضوعی قرآن، آیات مورد نظرتان را به دست آورید.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «نقش اخلاق در زندگی» تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۲/۵.